Nhiều người Mỹ loạn trí vì cần sa

Nhiều người Mỹ loạn trí vì sử dụng thuốc có chứa THC, một chất chiết xuất từ lá cần sa. Ảnh: New York Post.

Meg và Scott biết điều gì đó đang xảy ra với con trai, Kyle, khi cậu từ chối ra khỏi giường để học trực tuyến. Trước đó, Kyle vẫn như một cậu con trai trong mơ: Cao ráo, đẹp trai, mạnh mẽ, vạm vỡ và có khiếu hài hước. Cậu còn là một cầu thủ bóng chày giỏi đến mức có thể được chọn thi đấu cho một đội tuyển hạt giống.

Giờ đây, Kyle thường xuyên cáu kỉnh, chán nản và muốn bỏ học trung học. Sau đó, trong một đêm, cậu như hoàn toàn mất trí, cho rằng bố mẹ muốn giết mình.

"Con đã nghĩ rằng bố mẹ mình điều hành mafia, đưa Đương kim Tổng thống Joe Biden lên nắm quyền và đòi bố mẹ phải đưa cho mình 10 triệu USD", Scott kể.

Meg và Scott chắc chắn con trai mình đã sử dụng một chất kích thích mạnh nào đó. Nhưng sau khi xét nghiệm ma túy, Kyle được kết luận dương tính với loại thuốc Rối loạn giảm chú ý được kê đơn và với THC, chính là cần sa.

Kyle hiện đã bình phục nhưng câu chuyện của cậu ngày càng phổ biến với nhiều gia đình Mỹ. Một người nào đó bắt đầu có dấu hiệu nghiện ma túy nặng dần trở nên loạn trí. Nhưng lịch sử sử dụng ma túy duy nhất là cần sa, loại ma túy nhẹ nhất trong các loại ma túy.

Cần sa ngày một phổ biến

"Bệnh viện chúng tôi trung bình có khoảng 37 ca được chẩn đoán liên quan đến cần sa mỗi ngày. Con số này tăng đều đặn trong những năm qua. Triệu chứng phổ biến nhất của những ca này là rối loạn tâm thần", TS Roneet Lev, bác sĩ điều trị nghiện tại một bệnh viện ở San Diego, nói với New York Post.

Theo Ben Cort, người điều hành một trung tâm điều trị nghiện ma túy và rượu ở Colorado, số ca rối loạn tâm thần tại các khoa cấp cứu ở Colorado tăng 24% trong 5 năm sau khi cần sa được hợp pháp hóa tại bang này hồi 2012. Kể từ đó, cần sa hợp pháp đã được phát triển thành loại sản phẩm mạnh và khó nhận biết.

"Nhiều người lớn nghĩ rằng cần sa bây giờ giống như cần sa những năm 80 họ biết, chỉ chứa 3-5% THC trên mỗi gram. Hồi đó cũng chưa có các chất ma túy mạnh và nhiều hình thức như ngày nay", Laura Stack, người chống lạm dụng cần sa ở Colorado, cho biết.

Johnny, con trai của Laura Stack, bị rối loạn tâm thần cấp tính do sử dụng THC cô đặc nhiều năm. Cậu tin rằng phòng ký túc xá của mình bị nghe trộm và tự sát vào năm 2019 ở tuổi 19 bằng cách nhảy khỏi một tòa nhà 6 tầng.

"Không có giới hạn nào về ảnh hưởng của cần sa. Họ đang sản xuất THC cô đặc với nồng độ ngày càng cao và càng nhiều. Cần sa nhẹ không còn nữa", Stack nói.

Laura Stack bên di ảnh con trai. Ảnh: New York Post.

THC (Tetrahydrocannabinol) là một chất ảnh hưởng đến hệ thần kinh, gây ra hưng phấn và hoang tưởng. Mức độ hoang tưởng tỷ lệ thuận với nồng độ cần sa sử dụng. Loại cần sa mạnh nhất có thể mua tại Mỹ có thể có tới 25% THC.

Những thứ ăn được (edibles) bán trong các quầy thuốc có nồng độ THC cao gấp 3 lần trong cần sa và thiếu CBD, một chất hóa học trong cần sa tự nhiên có tác dụng chống lại THC.

Thậm chí còn tồn tại một chất là "dabs" mạnh hơn edibles nói trên. Đây dạng THC có thể có nồng độ trên 90%. Người dùng có thể hút chúng từ vape. Các chuyên gia cho biết ở mức nồng độ này, THC có thể gây ra các triệu chứng rối loạn tâm thần nghiêm trọng ở những người sử dụng thường xuyên.

Công chúng chủ quan

Nhưng điều thực sự khiến THC nguy hiểm hơn những loại thuốc khác là rất ít người cho rằng nó nguy hiểm. Các chuyên gia cho biết chất cô đặc THC rất dễ gây nghiện về mặt thể chất. Tuy nhiên, theo một cuộc thăm dò của Rasmussen Reports, 57% người Mỹ không tin rằng cần sa là nguy hiểm.

Thông thường, những người sử dụng cần sa tin rằng các sản phẩm THC mà họ tiêu thụ có thể chữa khỏi các triệu chứng phát sinh khi họ ngừng sử dụng ma túy như lo lắng và mất ngủ.

"Giờ đây, THC là một loại thuốc có sẵn và người dân không hề phòng bị về loại thuốc này. Chúng tôi điều trị cho nhiều người mắc chứng loạn trí do THC hơn là loạn trí do sử dụng thuốc phiện. Một nửa ca loạn trí của chúng tôi là do THC", Cort nói.

Dưới sự hợp pháp hóa, các chế phẩm từ cần sa xuất hiện dưới vỏ bọc là "thuốc" và gây ra nhiều ca loạn trí ở Mỹ. Ảnh minh họa: Reuters.

Theo chuyên gia về rối loạn tâm thần Christine Miller, một liều THC nguyên chất vừa phải có thể gây ra các triệu chứng loạn trí cho khoảng 40% những người không có tiền sử gia đình về chứng loạn trí.

"Nếu người dùng thuốc có THC mức nhẹ, người ta sẽ nghĩ mình chỉ hoang tưởng nhẹ", bà nói. Tuy nhiên, 35% những người đã trải qua các triệu chứng như vậy sẽ có vấn đề nặng hơn về tâm thần nếu tiếp tục sử dụng cần sa.

Theo nhiều nghiên cứu, nếu những người từng loạn trí do cần sa vẫn tiếp tục sử dụng chất này, tỷ lệ bệnh của họ phát triển lên tâm thần phân liệt vĩnh viễn là gần 50%.

"Bởi vì nó được phép tiếp thị nhiều và được quảng cáo là 'thuốc', mọi người tin rằng nó an toàn. Điều này không khác gì các công ty thuốc lá nói rằng nó không gây ung thư, không gây nghiện", tiến sĩ Libby Stuyt, một bác sĩ tâm thần đã về hưu, cho hay.

Kể từ khi cần sa đã được hợp pháp hóa ở 19 tiểu bang và đang tiếp tục tăng lên ở Mỹ, một ngành công nghiệp trị giá 13 tỷ USD đã xuất hiện, tiếp thị nó như một phương thuốc cho mọi thứ từ đau mạn tính đến lo lắng. Các tập đoàn đầu tư mạnh nhất vào cần sa là những tập đoàn biết cách tiếp thị các sản phẩm gây nghiện tốt nhất và thao túng khiến dư luận đánh giá thấp rủi ro của chúng.

Trên thực tế, chỉ 4 loại thuốc chiết xuất từ cần sa được FDA chấp thuận và được bán nếu được kê đơn là Epidiolex để chống co giật, Marinol, Syndros để chống buồn nôn, chán ăn và Cesamet cũng để chống buồn nôn.

Ngoài 4 loại thuốc kê đơn đó, cần sa không có bằng chứng hay nghiên cứu khoa học nào cho thấy nó có thể chữa bệnh.

"Đây không phải là thuốc. THC có hiệu lực cao này chưa được nghiên cứu như một loại thuốc", Stuyt nói.

Theo Cort, người Mỹ đánh giá thấp rủi ro của THC bởi vì họ cho rằng nó giống loại cần sa ít gây hại hơn của những năm trước khi hợp pháp hóa.

"Mọi người đang phủ nhận tác hại của cần sa một cách mù quáng", TS Lev đồng quan điểm.

Linh Thùy