Nhiều điểm sáng trong lao động việc làm, bảo đảm an sinh xã hội năm 2023

Toàn cảnh hội nghị trực tuyến Triển khai nhiệm vụ lao động, người có công và xã hội năm 2024.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Bộ trưởng Lao động-Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung yêu cầu ngành cần đánh giá sâu sắc những kết quả đạt được, tìm ra nguyên nhân trong thời gian tới, đặc biệt tìm ra giải pháp giải quyết các vấn đề tồn tại trong năm 2024.

Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, năm 2023 là năm bản lề giữa nhiệm kỳ, có ý nghĩa rất quan trọng. Trong một năm đầy khó khăn, thách thức, với lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của các cấp, với quyết tâm của cán bộ công chức, người lao động toàn ngành, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã thực hiện đồng bộ, linh hoạt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp trên các lĩnh vực lao động, người có công và xã hội; kịp thời xử lý, phản ứng chính sách; vừa thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên, vừa chú trọng xử lý những tồn đọng, những vấn đề mới phát sinh.

Báo cáo tổng kết công tác năm 2023 của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội cho thấy những con số khả quan, tích cực. Trong đó:

Thị trường lao động tiếp tục được phục hồi, lực lượng lao động, số người có việc làm tiếp tục tăng so với năm trước. Việc thực hiện đồng bộ các giải pháp phục hồi và phát triển thị trường lao động mang lại những kết quả tích cực, giúp các khu công nghiệp, khu chế xuất, các vùng kinh tế trọng điểm cơ bản duy trì được lực lượng lao động ổn định.

Bên cạnh đó, tình trạng hàng trăm nghìn lao động bị buộc nghỉ giãn việc, thôi việc, mất việc ở các doanh nghiệp diễn ra từ quý IV/2022 đã giảm nhiệt trong các tháng cuối năm 2023.

Các chỉ số về lực lượng lao động, tỷ lệ thất nghiệp, tỷ lệ lao động qua đào tạo, lao động có việc làm, thu nhập của người lao động cơ bản ổn định. Ước thực hiện năm 2023, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 68%, trong đó tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ đạt 27-27,5%; tỷ lệ thất nghiệp khu vực thành thị khoảng 2,76%, đạt mục tiêu.

Các giải pháp ổn định và phát triển thị trường lao động ngoài nước được đẩy mạnh; công tác tuyển chọn, đào tạo và đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng được quản lý chặt chẽ hơn. Ước thực hiện cả năm số lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng khoảng 155.000 người, đạt 129% so kế hoạch năm, tăng 8,55% so năm 2022, đạt mức cao nhất từ trước đến nay.

Báo cáo tổng kết cũng nhấn mạnh kết quả thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, tiền lương, quan hệ lao động, an toàn lao động và quản lý lao động nước ngoài tại Việt Nam.

Theo đó, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã xây dựng trình Chính phủ, trình Quốc hội Hồ sơ Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi); trình Chính phủ ban hành Nghị định số 42/2023/NĐ-CP ngày 29/6/2023 về điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hằng tháng, Nghị quyết số 60/NQ-CP ngày 24/4/2023 về việc phê duyệt Hiệp định giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Hàn Quốc về bảo hiểm xã hội, phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội.

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhận định năm 2023 là năm nhiều thách thức vượt cả dự báo. Sự đứt gãy chuỗi sản xuất, suy giảm đơn hàng, xung đột và những bất ổn về an ninh lương thực, an ninh năng lượng đang gây những tác động kép tới nền kinh tế toàn cầu, khiến những bước phục hồi sau đại dịch Covid-19 rất chậm chạp. Tại Việt Nam, tình trạng phải nghỉ giãn việc, giảm việc của người lao động đã xuất hiện từ quý IV năm 2022 và kéo dài suốt năm nay.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu tại hội nghị.

Trong bối cảnh đó, từ sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, sự nỗ lực của các bộ ngành, và toàn dân, Việt Nam đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá cao những kết quả mà ngành lao động-thương binh xã hội đã đạt được.

Khi trong lĩnh vực xã hội, Việt Nam là điểm sáng được quốc tế ghi nhận trong cuộc chiến chống đói nghèo, Việt Nam tăng nhiều bậc trong bảng xếp hạng những quốc gia tham gia các chỉ số đánh giá về phát triển xã hội.

Phó Thủ tướng nhắc lại việc tổng kết Nghị quyết 15 của Ban Chấp hành Trung ương về chính sách an sinh xã hội, từ đó Trung ương tiếp tục ban hành Nghị quyết 42 về vấn đề chính sách xã hội trong tình hình mới, chuyển đổi từ việc thực hiện chính sách xã hội bảo đảm và ổn định sang ổn định và phát triển.

Năm 2023, Việt Nam đưa được 150.000 lao động đi nước ngoài, bằng rất nhiều biện pháp, giải pháp. Việc này góp phần quan trọng với nhiệm vụ bảo đảm công ăn việc làm cho người dân.

Tỷ lệ lao động qua đào tạo được nâng lên 68% (trong đó tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ đạt 27-27,5%), cũng là một con số ấn tượng...

Năm 2024, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng đề nghị Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội tiếp tục tham mưu Chính phủ chương trình hành động triển khai Nghị quyết 42 của Trung ương.

Đặc biệt là quan tâm đến những vấn đề, thách thức, khó khăn đặt ra và có phân công và lộ trình để sớm đưa nghị quyết vào cuộc sống, đồng thời thể chế hóa các quan điểm, chủ trương, nghị quyết trong dự án của Luật bảo hiểm xã hội sửa đổi thông qua vào kỳ họp thứ bảy và Luật Việc làm sửa đổi lấy ý kiến vào kỳ họp thứ tám...

Chú trọng bám sát nhu cầu thị trường lao động, trong đó có sàn giao dịch việc làm quốc gia để bộ theo dõi, đánh giá, cập nhật, nắm được cung và cầu.

Đồng thời, với việc được giao chủ trì hoàn thành khung chính sách quốc gia và chiến lược thích ứng quá trình già hóa dân số và mất cân bằng giới trong dân số, Phó Thủ tướng cũng đề nghị Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, cũng như các bộ, ngành phải nhận thấy đây là một thách thức rất lớn. Sẽ đến thời điểm một người lao động phải nuôi 4-5 người già nên phải lo vấn đề an sinh ngay từ bây giờ.

Ngành Lao động-Thương binh và Xã hội đóng vai trò hạt nhân trong chỉ đạo, tổ chức, thực hiện chính sách ưu đãi về người có công với cách mạng. Phó Thủ tướng cũng đề nghị, thời gian tới, Bộ cần nghiên cứu, tham mưu, hoàn thiện mức chuẩn trợ cấp, cung cấp ưu đãi, hướng tới mức ưu đãi cao nhất trong các chính sách xã hội. Ngành chức năng đang gấp rút bổ sung hồ sơ và hoàn thiện tiêu chuẩn cho người có công...

Thực hiện tốt công tác an sinh xã hội theo định hướng xã hội chủ nghĩa, mở rộng, khuyến khích người lao động, người sử dụng lao động tham gia bảo hiểm xã hội; hướng tới mục tiêu bảo hiểm xã hội toàn dân, khắc phục tình trạng chậm đóng bảo hiểm xã hội, cần có chế tài tốt hơn đặc biệt trong việc thanh tra, kiểm tra với việc trốn, chậm đóng bảo hiểm xã hội...

Tại hội nghị, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội công bố các quyết định khen thưởng với tập thể, cá nhân có thành tích, đóng góp lớn trong năm 2023...