Nhạc sĩ Trần Tiến thích cách nhà văn Hồ Anh Thái 'chê' mình
'Anh chỉ tôi, nói với lão Nguyên: Anh phải ra Hà Nội gặp nó, nó chửi mình mà mình lại thích', nhà văn Hồ Anh Thái nhớ lại.
Bài tôi viết, Trần Tiến đọc, rồi cuối năm 2019 anh bay từ Vũng Tàu ra, hẹn gặp ở Hà Nội. Cuộc gặp hôm ấy có gã đầu bạc Phạm Xuân Nguyên và một cô phóng viên. Chỉ một mình Nguyên mặc áo pull đỏ, ba người còn lại áo đen tuyền, hợp thành ban nhạc đỏ - đen, không phải trắng - đen như nhạc của anh dạo nào.
Sau ba mươi hai năm tôi mới gặp lại anh. Phút đầu, tôi phải tự xưng tên. Anh ngẩn ra một lúc rồi hỏi lại: Em đây à? Ngẩn ra vì không nhận ra. Ba mươi hai năm đủ biến một chàng thanh niên thành một người ở tuổi về hưu. Anh chỉ tôi, nói với lão Nguyên: Anh phải ra Hà Nội gặp nó, nó chửi mình mà mình lại thích.
Đến lượt tôi lại hơi ngớ ra. Mình chê trách gì trong bài ấy nhỉ? Bóc tách ra thì không chỉ thứ nhạc đa phong cách đã dẫn dụ người nghe, mà chỉ riêng lời ca của Trần Tiến thì “những nhà thơ hàng đầu cũng có khi phải lấy làm ghen tị”. Và nghĩ đến việc Trần Tiến cứ hay nói những câu mào đầu trước mỗi bài hát, tôi đã viết thêm: “Nhạc ấy, lời ca ấy đã đủ nói lên tất cả rồi, chẳng cần đâu những lời phi lộ như có lúc tác giả cứ đội thêm cho nó cái mũ sặc sỡ lúc trời không mưa không nắng”.
Nói thế là đúng chứ nhỉ. Chỉ là cái kiểu vừa nói vừa tủm tỉm cười của đàn em trước một ông anh. Cười. Vui. Và thể tất. Nhưng có lẽ anh bảo tôi “chửi” tức là hàm ý chỗ khác.
Nhạc sĩ Trần Tiến. Ảnh: Minh Tâm.
Thẳng băng lý tính ra như thế, thì thấy bài thơ là cả một nồi thập cẩm, một món nộm món trộn dành cho tai nghe. Nghĩ đến thế thì tỉnh thức, nhưng thức rồi mà vẫn thích. Lại phải tự dặn mình: cũng như ẩm thực mà thôi, món ngon thì cứ biết thưởng thức cho ngon, đâu cần phải rạch ròi phân tích xem thành phần của nó gồm những nguyên liệu gì, gia vị gì.
Đấy, kể lại như thế để hiểu cái câu mắng mà như thương của Trần Tiến rằng tôi đã “chửi” anh như thế nào.
Hôm ấy Trần Tiến xuống máy bay rồi đi thẳng đến nơi hẹn, mang theo hành lý và chiếc đàn ghi ta. Lão Nguyên nói Thái nó thích bài Mưa bay tháp cổ thì anh hát bài ấy đi. Anh Tiến bảo, bài ấy giọng anh không hát được, để anh hát bài Ra ngõ tụng kinh. Suốt buổi lúc ngừng lúc hát, kể lai lịch từng bài, kể cái gia phả éo le người Sơn Tây gốc Chàm. Anh còn bảo nhà thơ Quang Dũng mà tôi rất mê hình như cũng là người Sơn Tây gốc Chàm.
Sau hôm ấy, tôi vào YouTube, lôi xuống tất cả chương trình Trần Tiến có trên ấy, xem và nghe. Không phải cái gì hay cũng đều có thể nghe lại được. Nhưng ca khúc Trần Tiến thuộc loại có thể nghe lại nhiều, nghe lại mãi.
Trở lại Vũng Tàu rồi, thỉnh thoảng anh nhắn tin hỏi thăm ân cần. Anh bảo chuyến ấy về Vũng Tàu anh ốm lắm. Ít lâu sau lại nghe tin anh bị bệnh nan y. Hỏi thăm ngay thì anh cười khà khà. Anh qua rồi, lại khỏe rồi. Xong anh gửi qua email bài anh viết tiễn anh Phương (Phó Đức Phương). Nhạc sĩ có chữ nên bài đâu ra đấy. Xong anh gửi bản thu bài hát Không gục ngã. Trong ấy có nhiều câu tự nhắc mình: Đứng dậy, hãy vượt lên số phận trái tim còn yêu...
