Nguy cơ Ukraine mất viện trợ Mỹ ngày càng rõ

Đề xuất mới nhất vừa được Thượng nghị sĩ James Lankford (nhân vật đại diện đảng Cộng hòa tiến hành đàm phán) đưa ra trong cuộc họp với một nhóm thượng nghị sĩ nòng cốt vào ngày 7.12. Nhà Trắng đang phải xem xét loạt đòi hỏi mà nhiều đảng viên Dân chủ chắc chắn phản đối mạnh mẽ.

Tổng thống Biden hiện đối mặt với nguy cơ không thể duy trì viện trợ Ukraine vì tâm lý ủng hộ Kyiv trong chính trường Mỹ ngày càng sụt giảm. Nhà Trắng từng cảnh báo không có ngân sách viện trợ bổ sung có thể đem lại hậu quả thảm khốc, ảnh hưởng sức chiến đấu của Ukraine.

Tổng thống Biden (phải) chịu sức ép duy trì viện trợ cho Ukraine - Ảnh: AP

Để duy trì viện trợ, vài tuần gần đây chính quyền Tổng thống Biden âm thầm tiến hành đàm phán với đảng Cộng hòa về chính sách biên giới, hỗ trợ một nhóm nhỏ thượng nghị sĩ nhằm sớm đạt thỏa thuận và nói rõ thay đổi chính sách gì mà họ có thể chấp nhận. Ông chủ Nhà Trắng vừa phải đáp ứng yêu cầu giảm lượng người di cư từ biên giới giáp Mexico từ phía đảng Cộng hòa, vừa phải trấn an đảng Dân chủ rằng hoạt động nhập cư sẽ không bị bóp nghẹt bởi biện pháp quá mạnh tay.

Thời gian không còn nhiều. Giới nghị sĩ Mỹ chuẩn bị rời Washington vào giữa tháng 12 để nghỉ lễ. Nhân vật lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Chuck Schumer ngày 7.12 nhấn mạnh: “Đảng Cộng hòa cần chứng tỏ họ nghiêm túc muốn đạt thỏa thuận chứ không chỉ đem chính sách biên giới thời Tổng thống Donald Trump đến đàm phán”.

Tuy nhiên theo nguồn tin của AP, đề xuất mới nhất mà Thượng nghị sĩ Lankford đưa ra lại khôi phục loạt đòi hỏi thay đổi chính sách từng khiến đảng Dân chủ ngừng đối thoại, chẳng hạn như chấm dứt chương trình “tạm tha nhân đạo” (cho phép nhập cảnh và ở lại trong 2 năm nếu có người bảo trợ tài chính) áp dụng với công dân Ukraine, Afghanistan, Cuba, Venezuela, Nicaragua, Haiti; đeo thiết bị giám sát cho người đang bị giữ ở biên giới lẫn người đang chờ được hưởng chương trình “tạm tha nhân đạo”; cấm nộp đơn xin tị nạn tại Mỹ nếu một người từng quá cảnh quốc gia khác nơi đáng lẽ họ có thể xin tị nạn; khôi phục quyền đóng cửa khẩu của Tổng thống Mỹ; áp đặt hướng dẫn đóng cửa khẩu nếu số người vượt biên trái phép đạt đến giới hạn nhất định.

Thượng nghị sĩ Lankford từ chối bình luận về đề xuất trên mà chỉ khẳng định đảng Cộng hòa luôn cố gắng đàm phán một cách thiện chí. AP cho biết Thượng nghị sĩ Chris Murphy (nhân vật đại diện đảng Dân chủ tiến hành đàm phán) chưa phản hồi đề xuất.

Trước đó đàm phán đã đạt vài tiến bộ. Hai đảng chấp nhân nâng tiêu chuẩn cho tị nạn, mở rộng đối tượng có thể bị trục xuất mà không cần trình diện trước tòa, theo nguồn tin của AP.

Tuần qua, dự luật ngân sách an ninh quốc gia trị giá hơn 100 tỉ USD (trong đó có khoản viện trợ 61 tỉ USD cho Ukraine và 14 tỉ USD viện trợ Israel) bị đảng Cộng hòa chặn lại tại Thượng viện Mỹ vì đàm phán về an ninh biên giới chưa đạt thỏa thuận. Một số người mang tâm lý lạc quan cũng thừa nhận thế bế tắc khó kết thúc trước cuối năm.

Ngay cả khi vượt qua Thượng viện, trở ngại ở Hạ viện cũng rất đáng kể. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson muốn thay đổi chính sách biên giới nhiều hơn nữa, trong khi nhiều đảng viên Dân chủ phản đối mạnh mẽ loạt đòi hỏi của đảng Cộng hòa.

Cẩm Bình