'Người thầy đặc biệt' của gia đình Bill Gates

Sal Khan đã tự mình sản xuất hơn 1.900 video online làm sáng tỏ những hình ảnh của nội dung các chương trình học toán và các môn khọc khác ngay tại studio trong ngôi nhà của mình.

Sal Khan trong giảng đường đặc biệt của mình.

Ươm mầm giáo dục

Ra đời hồi cuối năm 2006, tính đến tháng 11/2010, website chính thức của Sal Khan (www.khanacademy.org) đã thu hút hơn 30 triệu lượt truy cập. Tại trang web này, người truy cập sẽ tìm được tất cả mọi bài giảng của toán học như số học, hình học, tích phân, lượng giác, thống kê... Ngoài ra còn có các môn khoa học khác như sinh học, hóa học, vật lý, kinh tế học...

Khan Academy - Học viện của Khan, với một giáo viên duy nhất là Sal Khan - vừa xuất hiện trên trang tìm kiếm video YouTube đã nhanh chóng trở thành trang web giáo dục phi lợi nhuận nổi tiếng. Khan đã tự sản xuất khoảng 1.900 bài giảng (tính tới thời điểm này) và trung bình mỗi bài có lượng học sinh truy cập lên tới 70.000 lần/ngày - gần gấp đôi số sinh viên của cả hai trường đại học danh tiếng Havard và Stanford cộng lại.

Kể từ khi bắt đầu sự nghiệp giáo dục vào cuối năm 2006, Khan Academy đã thu hút hơn 30 triệu lượt truy cập trên toàn thế giới, trong đó có cả những người trong gia đình tỉ phú Bill Gates. Hầu hết "học sinh" truy cập vào web site này đều đến từ Mỹ, Canada. Anh, Australia và Ấn Độ. Khan cho biết, số học sinh thường xuyên của website này hiện lên tới 200.000 người và anh tin rằng một ngày nào đó con số này sẽ tăng lên 20 triệu người.

Khan không bao giờ lộ mặt trong các bài giảng của mình. Người xem chỉ thấy những hình vẽ hoặc biểu đồ nguệch ngoạc dần dần xuất hiện ở màn hình máy tính do chính Khan vẽ trên một tấm bảng điện tử.

Những lớp học điện tử đã xuất hiện từ khi có sự ra đời của thư điện tử. Nhưng điều gì khiến lớp học của Khan đứng vững và nhanh chóng dẫn đầu trong hàng triệu các website giáo dục trực tuyến trên toàn cầu? Đó chính là tính ngắn gọn và khúc triết trong các bài giảng. Đặc biệt, tất cả các bài giảng này đều miễn phí. Nếu như bạn chán ngấy những bài giảng kinh tế vĩ mô dài lê thê và buồn tẻ của các giảng viên trên giảng đường, bạn chỉ mất 15 phút để hiểu ngọn ngành cùng vấn đề đó qua bài giảng của Khan.

Sal Khan đang say sưa "giảng bài".

"Thầy giáo" của gia đình Bill Gates

Tỉ phú Bill Gates là một trong những "học sinh" chăm chỉ theo các bài giảng của Khan. Mùa xuân năm ngoái, một nhân viên của bgC3 - một công ty thuộc tập đoàn Microsoft do Bill Gates lập ra - đã gửi email cho nhà tỉ phú này giới thiệu với ông một trang web giáo dục phi lợi nhuận, cung cấp những bài giảng ngắn gọn nhưng vô cùng dễ hiểu và hữu ích do Sal Khan - một Thạc sĩ tốt nghiệp Đại học Havard lập ra.

Sau khi tìm hiểu về website, Bill Gates và cậu con trai 11 tuổi Rory bắt đầu "nghiến ngấu" những bài giảng đó ở tất cả các môn học. Hồi giữa tháng 7, tại Hội nghị Ý tưởng Aspen 2010 (Aspen Ideas Festival 2010), trước 2000 người, Bill Gates đã ca ngợi Sal Khan là một "của quý" mà bất cứ ông chủ nào cũng muốn có. Sau một hồi suy nghĩ, ông gọi Khan là "một cái đầu bùng nổ" của ngành giáo dục. Ông cũng chia sẻ rằng, ông và con trai thường lên mạng để học những bài học của Khan. Những bài học chỉ từ 10 tới 15 phút khiến ông "ngưỡng mộ và ngạc nhiên".

Sal Khan là ai?

Trả lời trên tờ Fortune, Bill Gates cho rằng: "Một phần trong vẻ đẹp của con người Sal Khan chính là tính kiên định". Khi được hỏi về khả năng giảng dạy của Khan, Bill Gates cho biết nhờ vào những bài giảng của Khan, 3 cậu con trai của ông có thể hiểu một cách cặn kẽ về toán học cơ bản cũng như các môn khoa học khác. Vị tỉ phú giàu thứ hai thế giới này còn dí dỏm nói: "Tôi ganh tị với anh ấy".

Sal Khan là con trai của một gia đình người nhập cư từ Bangladesh. Anh sinh ra và lớn lên ở bang New Orleans (Mỹ). Ngay từ nhỏ, Khan nổi tiếng là một chàng trai thông minh. Anh đã nhận bằng thạc sĩ của đại học danh tiếng Havard, ngoài ra, anh còn 3 bằng cử nhân về toán, kỹ sư điện và khoa học máy tính. Hồi còn đi học, anh từng tham gia tình nguyện dạy những học sinh năng khiếu và sáng tạo phần mềm dạy học sinh.

Mùa hè năm 2004, Khan thấy cô em họ học lớp 7 luôn gặp khó khăn với việc học toán ở trường, anh đã đồng ý làm gia sư cho cô bé. Bằng cách dùng phần mềm Doodle trên Yahoo Messenger và điện thoại, Khan đã bắt đầu dạy 3 người em học môn toán.

Những câu giải thích ngắn gọn cùng hình minh họa rõ ràng khiến lũ trẻ hiểu bài nhanh hơn rất nhiều so với đọc những cuốn sách dày cộp ở trường. Tiếng lành đồn xa, những người thân và bạn bè của lũ trẻ cũng ùn ùn tìm đến lớp học qua chat và điện thoại của Khan. Để việc giảng dạy "chuyên nghiệp hơn", Khan bắt đầu viết chương trình giảng dạy qua JavaScript, quay video rồi đưa lên trang YouTube.

Sau khi lấy bằng thạc sỹ ở Harvard, Khan bắt đầu làm việc cho một quỹ gây vốn nhỏ có tên Wohl. Sau đó quỹ này bị xóa sổ và Khan hi vọng sẽ tự gây được một quỹ của riêng mình vào giữa năm 2008. Tuy nhiên, do khủng hoảng tài chính nên Khan đã phải từ bỏ ý định của mình. Hiện, Khan phải sống phụ thuộc vào vợ, Umamia - một nghiên cứu sinh tại Đại học Y Stanford. Công việc hằng ngày của anh là viết những bài giảng mới, trả lời câu hỏi trực tuyến của các học sinh gửi về, gọi điện cho các chuyên gia đầu ngành khi gặp các vấn đề khó cần tham khảo và chăm sóc cậu con trai 18 tháng tuổi.

Hằng ngày, anh dành cả buổi sáng để chăm sóc con trai. Buổi chiều và tối, anh mở máy tính và bắt đầu các bài giảng của mình. Dù phải sống lệ thuộc vào vợ những Khan cho biết anh vẫn không hề có ý định nhận tài trợ cho các bài giảng hoặc bán quảng cáo trên trang web của mình. Anh chia sẻ trên website: "Tôi có một người vợ xinh đẹp, một cậu con trai đáng yêu, hai chiếc xe hơi và một ngôi nhà tươm tất. Thế là đủ rồi".

Mặc dù vậy, John Doerr, nhà đầu tư ở thung lũng Silicon và vợ ông sau khi nghe Bill Gates ca ngợi Khan hết lời tại Aspen đã quyết định gửi tặng Khan 10.000 USD. Sau đó, vợ chồng ông này tiếp tục gửi tặng Khan 100.000 USD nữa để anh duy trì website và cuộc sống của mình. Khan sử dụng số tiền đó như là khoản tiền lương mà mình đáng được hưởng cho những cố gắng suốt mấy năm trời. Một nhà đầu tư khác người Canada là John McCall MacBain cũng đã gửi 100.000 USD tặng học viện giáo dục của Khan. Bill Gates cũng đã lên kế hoạch gặp gỡ Sal Khan trong thời gian gần nhất.

Khan cho biết, nếu anh tiếp tục nhận được những khoản quà tặng lớn như vậy và có 1 triệu USD, anh sẽ phát triển phần mềm giảng dạy để các bài giảng sẽ tăng tính tự động hơn và các video sẽ được dịch ra nhiều ngôn ngữ hơn.

Nguyệt Linh (Tổng hợp)