Người mắc COVID-19 có nguy cơ phát triển các cục máu đông
Nhân viên y tế điều trị cho bệnh nhân COVID-19 tại bệnh viện. Ảnh: AFP/TTXVN
* Làm sáng tỏ hiện tượng xuất hiện cục máu đông sau tiêm vắc xin
Người mắc COVID-19 ngay cả khi chỉ có triệu chứng nhẹ, cũng có nguy cơ phát triển các cục máu đông trong vòng 6 tháng kể từ ngày nhiễm virus SARS-CoV-2.
Các nhà khoa học đã đưa ra kết luận trên trong một nghiên cứu mới công bố ngày 6/4 trên báo y khoa BMJ. Để có được kết luận này, các nhà nghiên cứu đã so sánh dữ liệu của hơn 1 triệu người mắc COVID-19 giai đoạn tháng 2/2020 đến tháng 5/2021 (dữ liệu của cơ quan y tế Thụy Điển), với nhóm 4 triệu người không có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2.
Các nhà nghiên cứu phát hiện những người mắc COVID-19 trong 6 tháng kể từ khi nhiễm SARS-CoV-2 có nguy cơ cao bị tắc mạch phổi - hiện tượng một cục máu đông lọt vào mạch máu trong phổi và ngăn chặn dòng lưu thông bình thường của máu ở vùng đó.
Trong khi nguy cơ gặp biến chứng huyết khối tĩnh mạch sâu - hiện tượng xuất hiện cục máu đông ở chân, cũng kéo dài tới 3 tháng kể từ khi một người mắc COVID-19.
Sau khi cân đối một loạt yếu tố nghiên cứu, các nhà khoa học phát hiện người mắc COVID-10 có nguy cơ cao gấp 33 lần bị tắc mạch phổi và gấp 5 lần mắc chứng huyết khối tĩnh mạch sâu so với người không mắc COVID-19.
Nguy cơ đặc biệt gia tăng ở nhóm bệnh nhân COVID-19 có triệu chứng nặng, tuy nhiên nghiên cứu cũng chỉ ra những người mắc COVID-19 không phải nhập viện điều trị vẫn có nguy cơ cao mắc các chứng bệnh liên quan đến cục máu đông này.
Theo các nhà khoa học, nguy cơ này ở giai đoạn đầu làn sóng dịch bệnh COVID-19 cao hơn thời gian sau này, nhờ chương trình tiêm chủng vắc xin ngừa COVID-19 bao phủ và phương pháp điều trị kịp thời.
Với kết quả nghiên cứu trên, các nhà khoa học nhấn mạnh vai trò quan trọng của tiêm vắc xin ngừa COVID-19 cũng như xác định chiến lược thúc đẩy các phương pháp điều trị ngăn chặn nguy cơ phát triển cục máu đông ở người mắc COVID-19, đặc biệt người có nguy cơ cao.
Nghiên cứu này một lần nữa nhắc nhở người mắc COVID-19 cần cẩn trọng những di chứng của bệnh này, ngay cả khi có triệu chứng nhẹ.
* Các nhà khoa học phát hiện ở 5 người tham gia nghiên cứu gặp phản ứng phụ sau tiêm vắc xin đều có kháng thể có cấu trúc bất thường, chống lại protein, gọi là PF4, có liên quan đến quá trình đông máu. Các nghiên cứu mới có thể làm sáng tỏ hiện tượng xuất hiện cục máu đông hiếm gặp nhưng nghiêm trọng ở người tiêm vắc xin ngừa COVID-19 của AstraZeneca và Johnson & Johnson.
Theo kết quả một nghiên cứu công bố mới đây, các nhà khoa học đã phát hiện ở 5 người tham gia nghiên cứu gặp phản ứng phụ này đều có kháng thể có cấu trúc bất thường, chống lại protein gọi là PF4 mà các nhà nghiên cứu nhận thấy có liên quan đến quá trình đông máu dù trước đó cả 5 người đều không có bất cứ vấn đề về máu đông.
Đặc biệt, cả 5 người tham gia nghiên cứu đều có chung một phiên bản gene chịu trách nhiệm sản xuất các kháng thể này.
Theo các nhà nghiên cứu, sự kết hợp của gene và sự phát triển của kháng thể nói trên đã dẫn đến những biến chứng tai hại. Điều đáng nói phiên bản gene đặc biệt kể trên phổ biến nhất ở người gốc Âu.
Phát hiện này mở đường cho việc tiến hành sàng lọc di truyền tiềm năng để xác định những bệnh nhân mang biến đổi gene này có nguy cơ gặp biến chứng về cục máu đông sau khi tiêm 2 loại vắc xin ngừa COVID-19 của AstraZeneca và Johnson & Johnson.
Theo ông Tom Gordon và Jing Jing Wang - hai trong số các tác giả nghiên cứu, phát hiện này cũng sẽ cung cấp cơ hội có 1 không 2 để phát triển liệu pháp nhằm trung hòa kháng thể đặc hiệu này.
Hồi tháng 3/2021, hàng loạt quốc gia châu Âu như Đức, Pháp, Ý ngừng sử dụng vắc xin của AstraZeneca do lo ngại về chứng đông máu.
Ngày 18/3, Cơ quan Quản lý Dược phẩm châu Âu (EMA) tuyên bố vắc xin "an toàn và hiệu quả", không liên quan đến tình trạng huyết khối tĩnh mạch. Các nước nối lại chương trình tiêm chủng. Tuy nhiên, số ca đông máu xảy ra nhiều hơn.
Đến hôm 7/4, EMA thay đổi nhận định và công nhận máu đông là "tác dụng phụ hiếm gặp của vắc xin". Nhiều quốc gia sau đó đã giới hạn độ tuổi tiêm chủng. Tuy vậy, EMA cũng như Tổ chức Y tế Thế giới vẫn khuyến nghị tiếp tục tiêm vắc xin bởi "những lợi ích to lớn hơn các rủi ro".
