Ngừng bắn Gaza: Israel và Hamas bất đồng những gì?

Israel và Hamas đang xem xét đề xuất mới của Mỹ về ngừng bắn và trao trả một số con tin mà hiện Hamas đang giam giữ ở Dải Gaza.

Tuy nhiên, theo tờ The Wall Street Journal, các nhà hòa giải cảnh báo rằng hai bên vẫn còn lâu mới đạt được thỏa thuận ngừng bắn.

Bất đồng nhiều vấn đề

Ngày 7-4, Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ William Burns đã trình bày đề xuất với các quan chức Israel, Hamas, Qatar và Ai Cập ở Cairo (thủ đô Qatar), kêu gọi ngừng bắn kéo dài 6 tuần ở Gaza.

Trong thời gian ngừng bắn, theo đề xuất của Mỹ, Hamas sẽ thả 40 trong số 133 con tin mà nhóm này đang giam giữ ở Gaza, đổi lại Israel sẽ trả tự do cho 900 tù nhân Palestine, trong đó có 100 người đang thụ án dài hạn vì tội khủng bố.

Một quả bom chưa nổ của Israel nằm trên một con phố ở TP Khan Younis, phía nam Dải Gaza. ẢNH: SHUTTERSTOCK

Đến ngày 10-4, các quan chức trung gian đàm phán cho biết hai bên Israel-Hamas vẫn còn bất đồng về các khía cạnh quan trọng.

Các vấn đề bất đồng bao gồm: điều kiện cho phép người dân quay trở lại miền bắc Gaza; các vấn đề liên quan trao trả con tin; và liệu lệnh ngừng bắn kéo dài 6 tuần ban đầu có thể trở thành vĩnh viễn hay không.

“Thành thật mà nói, chúng tôi không lạc quan” - một quan chức giấu tên cho hay, đồng thời nói rằng Hamas đã thông báo họ cần thời gian để xem xét đề xuất này. Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan kêu gọi thủ tướng Qatar thúc giục Hamas phản hồi, nhưng tới nay nhóm này vẫn chưa trả lời.

Phần mình, Thủ tướng Israel - ông Benjamin Netanyahu cho biết ông đã nhận được báo cáo chi tiết về cuộc đàm phán ngừng bắn.

Theo The Wall Street Journal, ông Netanyahu muốn tạm dừng giao tranh có thời hạn, trong khi Hamas kêu gọi ngừng bắn vĩnh viễn.

Phía Hamas cho rằng nếu không có sự đảm bảo của thỏa thuận ngừng bắn vĩnh viễn, Israel sẽ tiếp tục tấn công nhóm này một khi hoàn tất trao trả con tin.

Israel lo Hamas trà trộn vào dòng người quay về bắc Gaza

Theo The Wall Street Journal, một trở ngại quan trọng cần nhắc tới là sự bất đồng giữa Israel và Hamas liên quan việc cho phép những người Palestine (đã chạy về miền nam Gaza lánh nạn) được quay trở về miền bắc Gaza.

Theo các quan chức đàm phán, Hamas đã yêu cầu Israel cho phép những người này tự do di chuyển về miền bắc Gaza.

Tuy nhiên, Israel sau đó bác bỏ đề xuất này. Nguyên nhân là do Israel muốn kiểm tra những người Palestine di chuyển từ phía nam lên phía bắc, nhằm đảm bảo các chiến binh Hamas không trà trộn vào dòng người di dời để quay lại những khu vực mà quân Israel “đã cất công dọn dẹp".

Ngoài ra, theo giới chức đàm phán, phía Tel Aviv cũng lo lắng rằng nếu Hamas về được miền bắc Gaza, thì nhóm này có thể phóng tên lửa trực diện vào Israel.

Biden-Netanyahu ngày càng chia rẽ

Ngày 9-4, kênh truyền hình Univision phát sóng nội dung phỏng vấn Tổng thống Mỹ Joe Biden liên quan cuộc chiến ở Dải Gaza.

Trong cuộc phỏng vấn, ông Biden chỉ trích cách tiếp cận của ông Netanyahu đối với cuộc xung đột ở Gaza (đặc biệt quanh vụ TP Rafah), nói rằng “những gì ông Netanyahu đang làm là một sai lầm”.

“Tôi không đồng ý với cách tiếp cận của ông ấy” - ông Biden nói.

Nhà lãnh đạo Mỹ cho biết ông rất “phẫn nộ” khi biết tin Israel bắn nhầm vào một đoàn xe viện trợ khiến 7 nhân viên của tổ chức cứu trợ World Central Kitchen thiệt mạng.

Trong cuộc phỏng vấn, nhà lãnh đạo Mỹ cũng kêu gọi Israel đồng ý ngừng bắn và “không có lý do gì” để không cho dòng viện trợ nhân đạo vào Gaza.

Mỹ dự kiến sẽ gặp các quan chức Israel vào đầu tuần tới về vấn đề liên quan TP Rafah. Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan cho biết phía Israel vẫn chưa trình bày với Mỹ về kế hoạch cho TP Rafah, nhấn mạnh rằng việc tấn công mà không có các bước bảo vệ dân thường là một sai lầm lớn.

Tổng thống Mỹ Joe Biden (trái) và Thủ tướng Israel - ông Benjamin Netanyahu. Ảnh: GETTY IMAGES

Trong khi đó, sau khi cho biết sẽ xem xét đề xuất của Mỹ, ông Netanyahu một lần nữa nhấn mạnh rằng quân đội Israel đặt mục tiêu đạt được “chiến thắng toàn diện” trước Hamas, mà theo ông là cần phải tấn công Rafah - thành phố cuối cùng ở miền nam Gaza.

"Điều này sẽ xảy ra và đã được ấn định ngày” - ông nói.

Giới quan sát cho rằng quyết định của ông Netanyahu một phần là do áp lực từ một số thành viên nội các của ông, bao gồm các đồng minh cực hữu, những người từ chối nhượng bộ Hamas và khẳng định phải tiếp tục chiến đấu đến khi “dọn sạch nhóm phiến quân".

Theo tờ The Times of Israel, Bộ trưởng Tài chính Israel - ông Bezalel Smotrich nói rằng việc tăng áp lực lên Hamas là cách duy nhất để tiêu diệt nhóm này và giải phóng các con tin.

Trong khi đó, Bộ trưởng An ninh Quốc gia Israel - ông Itamar Ben Gvir cảnh báo rằng ông Netanyahu “sẽ không còn có thể làm thủ tướng Israel nếu ông ấy quyết định kết thúc chiến tranh mà không có một cuộc tấn công đáng kể vào Rafah để đánh bại Hamas”.

DƯƠNG KHANG