Ngành than tiếp tục 'bết bát'
Hôm qua (11/9), Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) đã tổ chức Hội nghị sơ kết công tác quý III, 9 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ quý IV/2016. Bức tranh ngành than trong thời gian qua tràn ngập những màu xám xịt.
4.000 lao động sẽ mất việc
Tại Hội nghị, Phó TGĐ Vinacomin Nguyễn Văn Biên đã báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ, kế hoạch SXKD quý III và 9 tháng đầu năm 2016.
Theo đó, Tập đoàn gặp nhiều khó khăn trong sản xuất và tiêu thụ than do phải cạnh tranh với than nhập khẩu có giá thành thấp cùng với giá khoáng sản alumin, hydrat giảm sâu và thuế phí tăng, vì vậy, Tập đoàn đã phải giảm sản lượng nên các chỉ tiêu doanh thu, lợi nhuận đều giảm so với cùng kỳ…
Kết quả, doanh thu toàn Tập đoàn ước đạt 71.460 tỷ đồng, đạt 65% kế hoạch năm, bằng 93% so với cùng kỳ 2015; than nguyên khai sản xuất 26,7 triệu tấn, đạt 67% kế hoạch năm, bằng 94% so cùng kỳ; than sạch đạt 25,5 triệu tấn, bằng 70% kế hoạch năm, bằng 95% so cùng kỳ; than tiêu thụ đạt 25,5 triệu tấn, bằng 67% kế hoạch năm và bằng 97% so cùng kỳ; trong đó than tiêu thụ trong nước đạt 25,1 triệu tấn, đạt 68% kế hoạch năm, bằng 100% so cùng kỳ; một số chỉ tiêu lĩnh vực sản xuất của khoáng sản, điện, hóa chất mỏ, cơ khí… có sự tăng trưởng.
Ngành than gặp khó, dự kiến có 4.000 lao động tại Vinacomin sẽ mất việc trong năm nay. (Ảnh Internet)
Thu nhập bình quân của người lao động toàn Tập đoàn đạt 8,405 triệu đồng/người/tháng, bằng 92,3% kế hoạch năm và bằng 93% so cùng kỳ; trong đó thu nhập bình quân khối sản xuất than đạt 9,092 triệu đồng/người/tháng.
“Cùng với đó, Tập đoàn tiếp tục thực hiện quyết liệt tái cơ cấu, tinh giảm lao động, năm 2016 dự kiến giảm khoảng 4000 lao động; tích cực triển khai các dự án phát triển mỏ than, điện, đẩy mạnh cơ giới hóa, quản trị chi phí, nâng cao năng suất lao động, giảm giá thành…”, ông Biên nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, theo ông Biên, để triển khai nhiệm vụ, kế hoạch quý IV/2016, Tập đoàn đã đề ra các chỉ tiêu: than nguyên khai sản xuất 7,5 triệu tấn; than tiêu thụ 9,5 triệu tấn, phấn đấu cả năm tiêu thụ trên 35 triệu tấn…
Nguyên nhân nào?
Lý giải về kết quả sản xuất kinh doanh của ngành than trong 9 tháng qua đang trong tình trạng “lao dốc”, ông Lê Minh Chuẩn, Chủ tịch HĐTV Vinacomin cho hay: Nguyên nhân chủ yếu do thị trường diễn biến theo hướng bất lợi; điều kiện khai thác đặc thù ngành mỏ ngày càng xuống sâu làm cho chi phí về an toàn môi trường tăng cao, tỷ trọng than hầm lò tăng nhanh.
Hiện giá bán khoáng sản gần như chạm đáy trong khi các loại thuế, phí tăng. Một số hộ tiêu thụ than lấy than không đạt sản lượng theo hợp đồng đã ký như nhiệt điện An Khánh, Vĩnh Tân 1, Vũng Áng 1… và các nhà máy sản xuất phân bón, xi măng cho nên sản lượng than tiêu thụ thực hiện giảm so với cùng kỳ và kế hoạch đã cân đối.
Theo ông Chuẩn, trước những diễn biến bất lợi này, ngay từ đầu năm, TKV đã áp dụng nhiều giải pháp, như: Tiếp tục tiết giảm chi phí, sắp xếp lại tổ chức sản xuất, điều hành sản xuất than theo nhu cầu thị trường; cắt giảm sản lượng… Trong điều kiện khó khăn, giá bán thấp nên dù sản lượng than tiêu thụ bằng 97% so với cùng kỳ nhưng doanh thu lại giảm nhiều so với cùng kỳ đã ảnh hưởng lớn tới cân đối tài chính của Tập đoàn.
Theo nhiều chuyên gia trong ngành, do giá than sản xuất trong nước cao hơn giá than nhập rất nhiều, do đó, nhiều doanh nghiệp trong nước chọn cách nhập khẩu từ nước ngoài thay vì mua than của Vinacomin, nhiều nhà máy ximăng trong nước đã quay ra nhập khẩu than 100%.
Từ một trong những quốc gia xuất khẩu than lớn. Việc xuất khẩu một cách ồ ạt nguồn tài nguyên được coi là “vàng đen” này với giá rẻ khi đó đã được nhiều chuyên gia cảnh báo trong tương lai gần sẽ phải nhập khẩu lại. Và cảnh báo này đã trở thành hiện thực khi, từ năm 2013, than đã bắt đầu xuất hiện trong danh sách những mặt hàng phải nhập khẩu trong thống kê của Tổng cục Hải Quan.
Tình trạng này ngày càng leo thang, khi chỉ trong 8 tháng năm 2016, chúng ta đã phải nhập khẩu 9,7 triệu tấn than, vượt gấp hơn 3 lần kế hoạch của Bộ Công Thương đề ra cho cả năm.
Những con số về ngành than đang đua nhau lao dốc, nếu những căn nguyên không được xử lý triệt để, những khó khăn không được tháo gỡ kịp thời chắc chắn sẽ khiến ngành than ngày càng “bết bát”. Điều này khiến người dân vô cùng hoang mang, vậy mà trả lời câu hỏi của báo chí mới đây, liệu Việt Nam còn có thể khai thác than trong bao lâu? Lãnh đạo Bộ Công Thương cho hay, với nguồn tài nguyên khai thác hiện tại dự kiến thời gian khai thác than còn kéo dài “vài trăm năm nữa” !?
Giang Phan