Nâng vị thế giống cây lâm nghiệp Yên Thế

Bảo đảm nguồn gốc, chất lượng

Yên Thế là huyện trọng điểm sản xuất giống cây lâm nghiệp của tỉnh với 70 cơ sở sản xuất, kinh doanh, chiếm khoảng 70% tổng số cây giống trên địa bàn tỉnh. Trong đó có 8 doanh nghiệp (DN) và 62 hộ gia đình, cá nhân với tổng diện tích 34,6 ha vườn ươm, tập trung nhiều ở thị trấn Bố Hạ (8 DN, 53 hộ gia đình, cá nhân), còn lại phân bố nhỏ lẻ tại các xã: Xuân Lương, Đồng Lạc, Tam Hiệp, Đồng Vương, Tam Tiến.

Cán bộ Chi cục Kiểm lâm tỉnh kiểm tra cây giống tại vườn ươm của Công ty TNHH Một thành viên Lâm nghiệp Toản Nam (Yên Thế).

Các cơ sở cây giống lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh nói chung, huyện Yên Thế nói riêng chủ yếu sản xuất keo tai tượng, keo lai và bạch đàn lai. Ngoài ra còn một số loài khác như: Lim, lát, sưa, thông, xà cừ, mỡ…

Tại Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại một thành viên cây giống Hưng Nhung, tổ dân phố Vòng Huyện, thị trấn Bố Hạ, nhóm công nhân đang nhanh tay nghiền đất, một số khác tập trung cấy mầm mô vào bầu ươm. Số cây giống này nhằm cung cấp cho thị trường phục vụ mùa trồng rừng năm tới.

Ông Cao Duy Hưng, Giám đốc Công ty cho biết: ‘‘Với diện tích vườn ươm hơn 6 nghìn ha, mỗi năm chúng tôi sản xuất khoảng 2 triệu cây giống lâm nghiệp cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu sang Lào. Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao, Công ty đã chuyển sang sản xuất bằng phương pháp cấy mô thay cho dùng hạt và giâm hom như trước”.

Công ty sử dụng bầu ươm tự tiêu, tưới nước tự động nên chất lượng cây giống được cải thiện. Trong đó có nhiều giống mới, cho năng suất cao như: Keo Úc, keo mô AH1, BV10, BV16, BV75. Các giống bạch đàn mới như: Cự vỹ DH32-26; DH32-29; DH32-42, U16, CTIV...

Trước yêu cầu ngày càng cao về chất lượng cây giống, Công ty TNHH một thành viên Sản xuất và Thương mại giống cây trồng Dũng Ngân, tổ dân phố Đoàn Kết, thị trấn Bố Hạ có diện tích vườn ươm hơn 3 nghìn m2 đã nhanh chóng chuyển đổi sang phương pháp cấy mô từ nhiều năm nay. Để chuẩn bị nguồn cây giống cho vụ trồng rừng năm 2024, thời điểm này, Công ty đã chuẩn bị số lượng lớn đất nguyên liệu để xay nghiền đưa vào bầu ươm, dựng vòm che cho vườn ươm để tránh tác hại từ nắng nóng, sương muối.

Năm nay, từ nguồn kinh phí đề án phát triển huyện Yên Thế trở thành trung tâm sản xuất giống cây trồng lâm nghiệp của tỉnh, Công ty được Chi cục Kiểm lâm tỉnh hỗ trợ 50 triệu đồng xây bể nước tưới và san gạt mặt bằng vườn ươm nên việc sản xuất thuận lợi, hiệu quả hơn những năm trước.

Sản xuất theo hướng công nghiệp, hiện đại

Giống là một trong những khâu quan trọng nhất trong trồng rừng. Việc sử dụng giống chất lượng cao và bố trí mùa vụ phù hợp sẽ góp phần nâng cao năng suất, chất lượng gỗ rừng trồng. Trước yêu cầu tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị và phát triển bền vững, việc phát triển giống cây lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh đã và đang được quan tâm.

Một vườn ươm tại thị trấn Bố Hạ sử dụng hệ thống tưới tự động.

Huyện Yên Thế có diện tích rừng và đất lâm nghiệp lớn (hơn 15,7 nghìn ha, trong đó hơn 12,6 nghìn ha rừng trồng). Trên địa bàn có Lâm trường Đồng Sơn và Công ty TNHH hai thành viên Lâm nghiệp Yên Thế được thành lập từ những năm 60 của thế kỷ trước, đội ngũ cán bộ, công nhân được đào tạo chuyên ngành. Với kinh nghiệm được tích lũy, nhiều người sau khi nghỉ hưu đã tự mở các cơ sở sản xuất cây giống lâm nghiệp.

Tuy nhiên, theo Chi cục Kiểm lâm tỉnh, bên cạnh một số DN cung ứng cây giống được đầu tư bài bản, nhiều cơ sở vẫn thiếu hạ tầng, trang thiết bị, chưa chủ động được nguồn giống chất lượng cao. Việc ứng dụng các giống mới cho sản xuất đại trà chưa được quan tâm đúng mức, chất lượng cây giống không đồng đều. Chưa kể, tiêu thụ sản phẩm vẫn mang tính tự phát, thiếu quy hoạch, định hướng phát triển. Đặc biệt, do chưa có trung tâm nuôi cấy mô nên tất cả các cơ sở đều phải nhập mầm mô từ nơi khác.

Nguồn giống cây đầu dòng, cây mẹ tập trung tại một số DN như: Công ty TNHH hai thành viên Lâm nghiệp Yên Thế, Công ty TNHH một thành viên Lâm nghiệp Tùng Dương, Công ty TNHH một thành viên Toản Nam... Trong khi đó, nhiều diện tích sản xuất giống cây lâm nghiệp trên địa bàn thị trấn Bố Hạ đang nằm trong vùng quy hoạch khu dân cư, đô thị nên thời gian tới các cơ sở này sẽ thiếu hoặc không còn đất sản xuất quy mô lớn.

Tỉnh Bắc Giang đang triển khai Đề án phát triển huyện Yên Thế trở thành trung tâm sản xuất giống cây trồng lâm nghiệp của tỉnh. Một trong những nội dung được quan tâm là: Xây dựng trung tâm sản xuất giống cây trồng lâm nghiệp chất lượng cao (trung tâm nuôi cấy mô), phấn đấu đến năm 2030 đạt công suất từ 10 triệu mầm mô/năm trở lên. Qua đó nhằm nâng cao năng lực sản xuất giống cây lâm nghiệp theo hướng công nghiệp, hiện đại và chủ động nguồn giống chất lượng cao phục vụ nhu cầu trồng rừng trong và ngoài tỉnh.

Theo ông Từ Quốc Huy, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm, xuất phát từ những hạn chế, khó khăn nêu trên, tỉnh Bắc Giang đang triển khai Đề án phát triển huyện Yên Thế trở thành trung tâm sản xuất giống cây trồng lâm nghiệp của tỉnh. Một trong những nội dung được quan tâm là: Xây dựng trung tâm sản xuất giống cây trồng lâm nghiệp chất lượng cao (trung tâm nuôi cấy mô), phấn đấu đến năm 2030 đạt công suất từ 10 triệu mầm mô/năm trở lên.

Qua đó nhằm nâng cao năng lực sản xuất giống cây lâm nghiệp theo hướng công nghiệp, hiện đại và chủ động nguồn giống chất lượng cao phục vụ nhu cầu trồng rừng trong và ngoài tỉnh.

Đồng thời, thông qua việc mua bản quyền công nghệ hoặc kết quả nghiên cứu khoa học để tạo ra sản phẩm mới, chất lượng cao đưa vào trồng rừng.

Chi cục tiếp tục quan tâm mở các lớp tập huấn, đào tạo để nâng cao năng lực, trình độ kỹ thuật cho đội ngũ quản lý, chủ vườn ươm cũng như những người trực tiếp sản xuất giống cây lâm nghiệp. Hỗ trợ nâng cấp, cải tạo vườn ươm và đẩy mạnh tuyên truyền về lợi ích của việc sử dụng giống tốt, có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, hướng dẫn biện pháp kỹ thuật thâm canh rừng để người dân áp dụng. Tăng cường quảng bá, xây dựng thương hiệu giống cây trồng lâm nghiệp huyện Yên Thế.

Bài, ảnh: Nguyễn Hưởng