Năm 2023 ghi nhận 70% cuộc gọi lừa đảo trực tuyến

Tại Hội thảo phòng chống lừa đảo trên không gian mạng do Hiệp hội An ninh mạng quốc gia tổ chức, Thượng tướng Lương Tam Quang, Thứ trưởng Bộ Công an, Chủ tịch Hiệp hội An ninh mạng quốc gia cho biết: Lừa đảo trên không gian mạng thời gian qua diễn biến phức tạp, gây thiệt hại nghiêm trọng cho tổ chức, cá nhân, tác động tiêu cực đến sự phát triển, đòi hỏi cần sớm có đánh giá toàn diện, thấu đáo và có giải pháp phòng ngừa, ngăn chặn hữu hiệu.

Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 với quy mô và tốc độ lớn, tạo ra những giá trị to lớn cho phát triển kinh tế - xã hội, nhưng cũng đặt ra những thách thức không nhỏ đối với việc đảm bảo an ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao để lừa đào trực tuyến. Hoạt động lợi dụng không gian mạng tiến hành phạm tội, nổi bật là lừa đảo trực tuyến (chiếm 57% tổng số tội phạm mạng) gia tăng cả về phạm vi, quy mô, với thủ đoạn tinh vi, triệt để lợi dụng công nghệ mới, nhất là công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), gây thiệt hại hàng nghìn tỷ USD mỗi năm.

Tại Việt Nam, trong năm 2023, các đối tượng tội phạm mạng trong và ngoài nước liên tục thay đổi phương thức, thủ đoạn, triệt để lợi dụng công nghệ mới để tấn công, xâm nhập, lừa đảo quy mô lớn, gây thiệt hại về kinh tế và ảnh hưởng xấu đến trật tự an toàn xã hội, đe dọa cuộc sống bình yên, hạnh phúc của người dân.

Năm 2023, Cổng cảnh báo an toàn thông tin ghi nhận gần 16.000 phản án lừa đảo trực tuyến, gây thiệt hại hơn 390.000 tỷ đồng, tương đương 3,6% GDP; trong đó 91% liên quan lĩnh vực tài chính, tăng 64,78% so với năm 2022, tỷ lệ người dùng nhận tin nhắn, cuộc gọi lừa đảo là 73%.

Theo đó, các đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng hoạt động chuyên nghiệp, có tổ chức, phân công vai trò cụ thể, xây dựng kịch bản chi tiết trong từng giai đoạn phạm tội. Số đối tượng cầm đầu thường là người nước ngoài. Trong khi, người bị hại đa phần thiếu cảnh giác, không có kiến thức về bảo mật thông tin và các hoạt động tố tụng hình sự...

Cũng trong năm 2023, các lực lượng đã đấu tranh, khởi tố hơn 1.500 vụ án. Tháng 4 vừa qua, A05 đã phối hợp ngăn chặn, gỡ bỏ hơn 2.100 tài khoản, trang mạng có dấu hiệu lừa đảo…

Một trong những khó khăn trong công tác phòng chống lừa đảo trên không gian mạng là hành lang pháp lý chưa điều chỉnh theo kịp với các vấn đề mới phát sinh, chưa có quy định cụ thể về nhận diện người dùng Internet. Quy trình xử lý các vụ việc lừa đảo còn tồn tại một số khó khăn, nhất là phối họp với các tổ chức tín dụng, ngân hàng để truy vết dòng tiền lừa đảo mất nhiều thời gian, hiệu quả thu hồi kém..

Bên cạnh đó, nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực an ninh mạng thiếu hụt; vấn đề “sim rác”, mua bán tài khoản ngân hàng tuy đã được tập trung xử lý, song vẫn còn tràn lan; Hệ thống cơ sở dữ liệu chia sẻ, kết nối thông tin tội phạm vẫn còn bất cập...