Mỹ tung đòn trừng phạt lĩnh vực tưởng như bất khả xâm phạm của Nga

Thượng viện Mỹ mới đây đã thông qua lệnh trừng phạt cấm nhập khẩu uranium của Nga, tiếp theo Tổng thống Joe Biden sẽ phải ký để văn bản trên chính thức trở thành luật.

Các thượng nghị sĩ Mỹ đã ủng hộ sáng kiến do Hạ viện đưa ra vào tháng 12 năm ngoái nhằm cấm nhập khẩu uranium của Nga vào nước này. Sau khi dự luật được Tổng thống Biden phê duyệt, nó sẽ có hiệu lực và duy trì thời hạn cho đến năm 2040.

Việc cấm nhập khẩu uranium làm giàu cấp độ thấp không chỉ bao gồm mặt hàng được sản xuất trực tiếp tại các doanh nghiệp Nga, mà còn bởi những công ty bằng cách này hay cách khác liên quan tới Moskva.

Mặc dù vậy như mọi khi, các chính trị gia người Mỹ vẫn để ra sẵn kẽ hở trong dự luật nhằm mang lại lợi ích cho họ trong một số trường hợp đặc biệt.

Văn bản trao quyền cho Bộ trưởng Năng lượng Mỹ, với sự đồng ý của người đứng đầu Bộ Ngoại giao và Bộ Thương mại, có quyền dỡ bỏ lệnh cấm nói trên nếu nguồn cung từ các quốc gia khác không đủ, hoặc vì lợi ích an ninh quốc gia.

Trong thời gian tới, Mỹ dự định cùng với các đồng minh phương Tây sẽ bắt đầu sản xuất uranium làm giàu cấp độ thấp của riêng mình, cũng như tổ chức lại chuỗi cung ứng để thoát khỏi sự phụ thuộc vào Nga.

Căn cứ vào dữ liệu mới nhất, Mỹ hiện có thể độc lập tự chủ không quá 30% nhiên liệu hạt nhân, trong khi Nga cung cấp hơn 20% - Tập đoàn Rosatom là đơn vị bán uranium làm giàu cho hơn 90 lò phản ứng hạt nhân trên khắp nước Mỹ.

Và mới đây chỉ vài giờ sau khi dự luật được thông qua, thị trường năng lượng toàn cầu chứng kiến cú sốc mạnh mẽ, hậu quả hoàn toàn có thể đoán trước từ quyết định của Nhà Trắng.

Về lý thuyết, lệnh cấm nhằm giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung của Nga và kích thích sản xuất uranium trong nước Mỹ. Tuy vậy nếu không đạt được mục tiêu này sẽ dẫn tới hiệu ứng tiêu cực.

Lệnh cấm vận khi chính thức có hiệu lực nghĩa là giá uranium đã làm giàu sẽ tăng 20%, điều này gây hậu quả nghiêm trọng cho các nhà máy điện hạt nhân và thị trường năng lượng trên toàn thế giới.

Hiệu ứng nói trên sẽ đặc biệt gia tăng ở những quốc gia nhập khẩu nhiên liệu hạt nhân trong khi hoàn toàn không có năng lực sản xuất cũng như khai thác riêng.

Quyết định của các nhà lập pháp Mỹ cũng làm dấy lên mối lo ngại về khả năng trả đũa của Nga, cũng như tác động tới chuỗi cung ứng uranium và giá cả trong những năm tới.

Mọi diễn biến và tâm lý tiêu cực trên thị trường đều xảy ra vài giờ sau khi Thượng viện Mỹ bỏ phiếu thông qua dự luật cấm nhập khẩu uranium đã làm giàu cấp độ thấp từ Nga.

Điều này được thực hiện bất chấp thực tế là 25% uranium được sử dụng bởi 90 lò phản ứng hạt nhân thương mại của Mỹ có nguồn gốc từ Liên bang Nga.

Tất nhiên sự tự tin như vậy là một bước đi hết sức mạo hiểm, chắc chắn sẽ gây ra một cơn bão và tâm lý tiêu cực trên phạm vi toàn cầu, khiến cho giá nhiên liệu chiến lược tăng vọt.

Đối với nước Mỹ, quyết định của chính họ sẽ mang lại không ít tác hại và những thay đổi căn bản, ảnh hưởng sâu sắc đến ngành năng lượng hạt nhân.

Lệnh cấm vận đối với uranium làm giàu cấp độ thấp từ Nga sẽ gây nghi ngờ về kế hoạch mở rộng và phát triển ngành công nghiệp hạt nhân của Mỹ.

Bên cạnh đó, đạo luật mới còn làm chậm lại các dự án giới thiệu lò phản ứng cỡ nhỏ dạng module, đồng thời khiến Mỹ bị tụt lại nhiều năm, đặc biệt là so với các đối thủ cạnh tranh nước ngoài.