Mỹ phản đối Israel mở rộng các khu định cư ở Bờ Tây bị chiếm đóng
Khu định cư Efrat của Israel ở ngoại ô TP Bethlehem, Bờ Tây. Ảnh: AFP/TTXVN
* Thủ tướng Netanyahu đề xuất kế hoạch hậu xung đột ở Gaza
Ngày 23/2, chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố việc Israel mở rộng các khu định cư ở Bờ Tây bị chiếm đóng không phù hợp với luật pháp quốc tế.
Động thái này báo hiệu xu hướng quay trở lại chính sách lâu dài của Mỹ trong vấn đề Israel-Palestine, vốn bị đảo ngược dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump.
Phát biểu họp báo trong chuyến thăm Buenos Aires (Argentina) sau khi tham dự Hội nghị Ngoại trưởng G20 tại Rio de Janeiro (Brazil), Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết Washington “thất vọng” trước thông báo của Israel về kế hoạch xây dựng nhà ở mới tại khu Bờ Tây, bởi bước đi này phản tác dụng đối với mục tiêu đạt được nền hòa bình lâu dài.
Ông nêu rõ, kế hoạch (của Israel) cũng không phù hợp với luật pháp quốc tế. Chính quyền Mỹ kiên quyết phản đối việc mở rộng khu định cư khi nhận định động thái này "chỉ làm suy yếu chứ không tăng cường an ninh của Israel".
Trong khi đó, Điều phối viên phụ trách truyền thông chiến lược của Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng John Kirby cũng nhấn mạnh chính quyền Tổng thống Biden “chỉ đơn giản tái khẳng định kết luận cơ bản” về vấn đề nêu trên. Ông khẳng định: “Đó là quan điểm nhất quán qua nhiều chính quyền của đảng Cộng hòa và Dân chủ...”.
Các tuyên bố của chính quyền Mỹ được đưa ra một ngày sau khi Bộ trưởng Tài chính Israel Bezalel Smotrich tiết lộ Thủ tướng Benjamin Netanyahu và các thành viên khác trong Nội các đã nhất trí thành lập hội đồng quy hoạch để phê duyệt dự án xây dựng khoảng 3.300 ngôi nhà tại các khu định cư, sau vụ tấn công bằng súng của người Palestine ở Bờ Tây hôm 22/2.
Hầu hết những ngôi nhà này đều ở khu Bờ Tây, phía Đông Jerusalem. Một số khác nằm ở phía Nam thị trấn Bethlehem của Palestine.
Palestine đã phản đối thông báo của Israel về kế hoạch trên, cho rằng bước đi này làm suy yếu cơ hội đạt được giải pháp hai nhà nước.
Hầu hết các quốc gia coi những khu định cư, vốn nằm rải rác ở nhiều khu vực chia cắt các cộng đồng người Palestine với nhau, là vi phạm luật pháp quốc tế. Trong khi đó, Israel tuyên bố có quyền thừa kế vùng đất này theo Kinh Thánh.
* Ngày 23/2, truyền thông Israel đưa tin Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã đề xuất một kế hoạch cho Dải Gaza thời hậu xung đột, trong đó nêu rõ các quan chức Palestine địa phương không có liên kết với phong trào Hồi giáo Hamas hay những lực lượng ủng hộ phong trào này ở nước ngoài, sẽ quản lý vùng đất này. Tổng thống Palestine đã ngay lập tức phản đối đề xuất này.
Nguồn tin cho hay Thủ tướng Netanyahu đã đệ trình đề xuất trên lên Nội các vào tối 22/2. Trong đề xuất, ông Netanyahu nêu rõ quân đội Israel tiếp tục cuộc chiến với Hamas cho đến khi đạt được các mục tiêu quan trọng như giải tán Hamas và lực lượng Thánh chiến Hồi giáo, đồng thời đảm bảo phóng thích tất cả các con tin vẫn đang bị giam giữ ở Gaza.
Báo Times of Israel trích dẫn nội dung chính trong kế hoạch của ông Netanyahu, cho biết sau khi cuộc xung đột chấm dứt, các vấn đề dân sự tại Gaza sẽ do các quan chức Palestine địa phương có kinh nghiệm hành chính và những người không liên quan đến phong trào Hamas và các lực lượng bảo trợ Hamas, quản lý.
Kế hoạch có đoạn viết Israel sẽ tiến hành dự án đã được triển khai nhằm thiết lập vùng đệm an ninh ở phía biên giới dải đất ở phía Palestine.
Bản kế hoạch cũng đề cập đến việc Israel muốn duy trì quyền kiểm soát an ninh với tất cả vùng đất phía Tây Jordan, bao gồm Bờ Tây và Dải Gaza.
Bên cạnh đó, một yếu tố quan trọng trong đề xuất của ông Netanyahu là giải tán Cơ quan LHQ về người tị nạn Palestine (UNRWA) sau khi Israel cáo buộc 12 nhân viên làm việc cho cơ quan LHQ này dính líu tới vụ tấn công của Hamas vào miền Nam Israel ngày 7/10/2023.
Kế hoạch cũng bao gồm các yếu tố liên quan đến vùng biên giới Ai Cập và Dải Gaza, trong đó có Israel nhấn mạnh việc đóng cửa phía nam ở biên giới sẽ giúp ngăn chặn sự trỗi dậy của bất kỳ hoạt động cực đoan hoặc buôn lậu nào.
Trong phản ứng mới nhất, người phát ngôn của Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas, Nabil Abu Rudeineh, cho rằng đề xuất của ông Netanyahu chắc chắn sẽ thất bại, cũng như bất kỳ kế hoạch nào của Israel nhằm thay đổi hiện trạng địa lý và nhân khẩu học ở Gaza.
Ông Abu Rudeineh nhận định nếu thế giới thực sự quan tâm đến việc thiết lập an ninh và ổn định trong khu vực thì phải yêu cầu Israel chấm dứt chiếm đóng vùng lãnh thổ của người Palestine và công nhận giải pháp một nhà nước Palestine độc lập với thủ đô là Jerusalem.
