Mỹ: Lạm phát chậm lại có khả năng chấm dứt chuỗi tăng lãi suất của FED

Tốc độ của lạm phát tại Mỹ đã chậm lại nhờ giá xăng giảm. Ảnh: Brandon Bell/Getty Image

Lạm phát cơ bản đã chậm lại

Niềm tin đó sẽ được thử nghiệm với một loạt dữ liệu lạm phát mới trong tuần này, bắt đầu với dữ liệu chỉ số giá tiêu dùng được Bộ Lao động Mỹ công bố ngày 14/11 (theo giờ của Mỹ). Theo đó, giá tiêu dùng nói chung không đổi vào tháng trước và tăng 3,2% so với một năm trước đó, tốc độ chậm hơn so với tháng 9 khi giá xăng giảm.

Chỉ số giá tiêu dùng cốt lõi, không bao gồm các mặt hàng thực phẩm và năng lượng dễ bay hơi, đã tăng khiêm tốn 0,2% trong tháng 10 so với tháng trước và tăng 4% so với một năm trước đó, sự thay đổi hàng năm thấp nhất kể từ tháng 9/2021.

Các nhà đầu tư vào thị trường tương lai lãi suất đã loại bỏ những khoản đặt cược còn lại mà họ đã đặt vào việc tăng lãi suất của FED vào tháng 12/2023 hoặc tháng 1/2024. Thay vào đó, họ bắt đầu kéo dài những dự báo về thời điểm ngân hàng trung ương lần đầu tiên hạ lãi suất, với xác suất cắt giảm lãi suất vào tháng 5/2024 tăng lên trên 50%, theo CME Group.

Sự chậm lại của giá tiêu dùng phản ánh giá ô tô và vé máy bay thấp hơn cùng chi phí nhà ở tăng trưởng nhẹ hơn. Lạm phát cơ bản thường được xem là một yếu tố dự báo tốt hơn về quỹ đạo tương lai của lạm phát so với các con số tổng thể.

Báo cáo lạm phát đã thúc đẩy thị trường chứng khoán hồi phục sau đợt giảm mạnh và hạ nhiệt thị trường trái phiếu khi các nhà đầu tư kết luận FED đã hoàn thành việc tăng lãi suất.

Lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 2 năm nhạy cảm với lãi suất, vốn di chuyển ngược chiều với giá cả, giảm 0,21 điểm phần trăm xuống 4,83%, trong khi lợi suất trái phiếu kho bạc 10 năm chuẩn giảm 0,19 điểm phần trăm xuống còn 4,44%, mức thấp nhất trong 3 tháng qua.

S&P 500 và Nasdaq Composite lần lượt tăng 1,4% và 1,9% ngay sau tiếng chuông mở cửa của Phố Wall ở New York. Đồng Đô la yếu hơn 1% so với rổ sáu loại tiền tệ chính khác.

Với báo cáo CPI của tháng 10, chỉ số giá cốt lõi đã tăng trong 5 tháng liên tiếp ở mức nhẹ nhàng hơn nhiều so với hai năm trước đó. Chuỗi chỉ số thấp hơn là điều mà các quan chức FED từ lâu đã nhấn mạnh đây là điều kiện cần thiết để thuyết phục họ không còn cần phải tăng lãi suất nữa. Theo đó, lạm phát cơ bản trong 5 tháng kết thúc vào tháng 10/2023 ở mức 2,8% hàng năm, thấp hơn nhiều so với mức cao nhất gần đây của mùa hè năm ngoái là 9,1%.

“Các nguồn gây lạm phát đang biến mất nhanh chóng”

FED đã tăng lãi suất trong năm nay lên mức cao nhất trong 22 năm để chống lại lạm phát bằng cách làm chậm hoạt động kinh tế. Các quan chức FED đã tạm dừng tăng lãi suất tại cuộc họp của họ trong tháng này, đánh dấu lần đầu tiên kể từ khi bắt đầu tăng lãi suất vào tháng 3/2022, FED đã giữ ổn định lãi suất tại các cuộc họp chính sách liên tiếp.

Báo cáo lạm phát ngày 14/11 có thể sẽ làm hài lòng các quan chức FED, những người gần đây đã hạ thấp lo ngại rằng chi tiêu tiêu dùng mạnh mẽ trong mùa hè này có khả năng khiến lạm phát cao sẽ duy trì một khoảng thời gian dài hơn nữa. Thay vào đó, các quan chức này cho biết các quyết định chính sách của ngân hàng trung ương nên được định hướng theo diễn biến của lạm phát.

Lạm phát chậm lại nhưng cho đến thời điểm hiện tại, kế hoạch lãi suất của FED vẫn là một câu hỏi mở.

Tỷ lệ lạm phát của năm 2023 đang trên đà giảm tốc mạnh mẽ, mức giảm cao nhất trong ít nhất 4 thập kỷ. “Chúng ta đã giảm lạm phát nhanh nhất có thể và chúng ta đã làm được điều đó mà không gây ra một cuộc suy thoái” - Chủ tịch FED Chicago Austan Goolsbee, người trong năm nay đã lên tiếng cảnh báo chống lại việc tăng lãi suất quá cao, cho biết.

Thay vì tập trung vào việc có nên tăng lãi suất hay không, cuộc tranh luận tại cuộc họp tiếp theo của các quan chức FED, thay vào đó, có thể tập trung vào việc liệu và làm thế nào để sửa đổi các định hướng trong tuyên bố sau cuộc họp của họ nhằm phản ánh những tiến bộ gần đây về lạm phát, cũng như triển vọng giảm lãi suất hơn nữa.

“Các nguồn gây lạm phát đang biến mất nhanh chóng” - Luke Tilley, kinh tế trưởng của Wilmington Trust, cho biết: "Có rất nhiều danh mục đang đi theo hướng mà chúng tôi cần”.

Báo cáo ngày 14/11 cũng thật đáng ngạc nhiên vì các nhà dự báo khu vực tư nhân và một số quan chức FED đã chuẩn bị cho việc nhìn thấy các dữ liệu lạm phát cơ bản ở mức cao hơn. “Tiến trình (giảm lạm phát) có thể sẽ diễn ra thành từng đợt và gập ghềnh, nhưng chúng tôi đang đạt được tiến bộ” - Chủ tịch FED Jerome Powell cho biết tại một cuộc họp báo vào đầu tháng này.

Đưa lạm phát xuống mục tiêu 2% của FED, được đo lường dựa trên một thước đo riêng do Bộ Thương mại đưa ra, "thực sự có thể mất nhiều thời gian hơn" - ông Powell nói.

Kế hoạch lãi suất của FED vẫn là một câu hỏi mở

FED đang hy vọng đạt được cái gọi là hạ cánh mềm, khi giảm lạm phát mà không gây ra suy thoái. Hiện tại, kết quả đó có vẻ khả thi. Lạm phát đã chậm lại đáng kể, trong khi thị trường lao động và nền kinh tế nói chung vẫn đứng vững. Ngược lại, nhiều nhà dự báo đã rút lại lời kêu gọi về một cuộc suy thoái.

Chi tiêu tiêu dùng mạnh mẽ đã giúp tăng cường khả năng phục hồi kinh tế trong năm nay, nhưng các nhà kinh tế dự báo tăng trưởng của Mỹ sẽ thụt lùi khi tác động của việc tăng lãi suất của FED tiếp tục thấm vào nền kinh tế. Điều đó bao gồm sự suy giảm dự kiến về việc làm và tăng trưởng tiền lương, có thể làm giảm mức độ sẵn sàng chi tiêu của người Mỹ.

Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, kế hoạch lãi suất của FED vẫn là một câu hỏi mở. Dự kiến, lãi suất sẽ được giữ ổn định tại cuộc họp tháng tới của Ủy ban Thị trường mở liên bang, cơ quan hoạch định lãi suất của FED. Nhưng, Chủ tịch FED Jay Powell đã nhắc lại vào tuần trước rằng, FED sẽ không loại trừ khả năng tăng lãi suất thêm miễn là lạm phát vẫn ở mức cao.

Theo các nhà phân tích, sự không chắc chắn đó gây áp lực lớn hơn lên việc công bố CPI, cũng như chỉ số giá sản xuất và báo cáo doanh số bán lẻ sẽ công bố vào ngày 15/11.

Một số nhà đầu tư ở Phố Wall đã dự báo về việc cắt giảm lãi suất của FED. Nhiều ngân hàng đầu tư nhận thấy lạm phát cơ bản sẽ giảm, giúp FED có thể linh hoạt giảm chi phí vay trong năm tới.

Jan Hatzius - kinh tế trưởng của Goldman Sachs, đã viết trong một báo cáo phân tích cho khách hàng, phần khó khăn nhất của cuộc chiến chống lạm phát hiện đã được xem xét, đồng thời nói thêm rằng ông nhận thấy lãi suất bắt đầu giảm vào cuối năm 2024. Còn các nhà kinh tế tại UBS và Morgan Stanley nhận thấy, ngân hàng trung ương cắt giảm chi phí vay thậm chí còn nhanh hơn.

Tất cả những nhận định lạc quan đó đang có cơ hội trở thành hiện thực, mặc dù rất ít người ở Phố Wall nhận thấy lạm phát cơ bản sẽ giảm xuống mức mục tiêu của FED trước năm 2025.

Ngược lại, người tiêu dùng lại có những đánh giá kém lạc quan hơn. Báo cáo tâm lý người tiêu dùng của Đại học Michigan tuần trước cho thấy, các hộ gia đình vẫn lo lắng về lạm phát, lãi suất cao và bất ổn địa chính trị ở Trung Đông và Ukraine.

Hoàng Lê (theo The Wall Street Journal)