Mỹ dậy sóng vì Tổng thống Trump dọa đóng cửa Chính phủ

Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa đóng cửa Chính phủ Mỹ

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa đưa ra một phát ngôn gây sốc khiến thị trường chứng khoán chao đảo và Quốc hội Mỹ dậy sóng, một lần nữa bộc lộ sự bất đồng giữa Nghị sĩ đảng Cộng hòa với ông Trump vốn âm ỉ lâu nay.

Đe dọa đóng cửa chính phủ

Phát ngôn gây sốc của Tổng thống Mỹ Donald Trump, đó là đòi đóng cửa Chính phủ nếu Quốc hội không thông qua ngân quỹ xây dựng bức tường ngăn cách biên giới với Mexico. Ông Trump đưa ra lời đe dọa này trong bài phát biểu trước người ủng hộ tại Phoenix hôm 23/8, theo giờ Washington.

“Hiện nay, những nghị sĩ đảng Dân chủ không muốn chúng ta xây bức tường ngăn cách biên giới, nhưng hãy tin tôi, dù có phải đóng cửa Chính phủ - Hoa Kỳ cũng sẽ xây bức tường đó”, nguyên văn lời Tổng thống Trump nói trước người ủng hộ.

Khẳng định lời đe dọa này không phải câu nói bông đùa, ngày 24/8, Thư ký Báo chí Nhà Trắng, bà Sarah Huckabee Sanders xác nhận với các phóng viên rằng, Tổng thống Trump coi hoạt động xây tường ngăn là ưu tiên hàng đầu và không giấu giếm ý định này. Theo bà, Tổng thống mong chờ có thể phối hợp với Quốc hội để biến kế hoạch thành hiện thực.

Đóng cửa chính phủ Mỹ là như thế nào?Nếu các dự luật chi tiêu không được thông qua trước 1/10, một phần Chính phủ Mỹ sẽ phải ngừng hoạt động; các nhân viên không quan trọng sẽ phải nghỉ việc cho đến khi đạt được thỏa thuận. Việc đóng cửa Chính phủ Mỹ sẽ ảnh hưởng lớn tới hình ảnh và nền kinh tế Mỹ.Vì không thể thông qua dự luật về ngân sách, cho Luật Chăm sóc sức khỏe hợp túi tiền (Obamacare), Chính phủ Mỹ dưới thời ông Barack Obama đã từng phải đóng cửa trong 15 ngày vào tháng 10/2013. Lãnh đạo nghị sĩ Dân chủ tại Hạ viện Nancy Pelosi cảnh báo, việc Chính phủ phải đóng cửa như vậy sẽ gây tổn hại vô cùng lớn về tài chính Mỹ. Theo bà, trong lần đóng cửa Chính phủ năm 2013, nền kinh tế Mỹ thiệt hại 24 tỉ USD và ảnh hưởng tới 120.000 việc làm”.

Lời đe dọa được đưa ra trong bối cảnh Quốc hội Mỹ đang suy tính để thông qua các dự luật chi tiêu và nâng mức nợ tối đa mà Chính phủ liên bang có thể vay mượn.

Thời điểm đưa ra quyết định cuối cùng đang sắp đến gần, nếu không thể thông qua dự luật chi tiêu ngân sách vào ngày 30/9, Chính phủ Mỹ buộc phải đóng cửa, đây là điều chắc chắn.

Vì các quyết định còn chưa rõ ràng nên việc Tổng thống “bồi” thêm lời đe dọa đã ảnh hưởng không nhỏ tới thị trường và khiến dư luận lo lắng. Chỉ số S&P 500 sụt 0,35% trong phiên giao dịch ngày 23/8 (theo giờ Washington).

Chỉ số Dow Jones giảm 0,33% và chỉ số Nasdaq trượt 0,38%. Đồng Mỹ kim giảm xuống yếu hơn so với đồng euro của châu Âu và đồng yên của Nhật.

Thực tế, kể từ đầu chiến dịch tranh cử Tổng thống đến khi nhậm chức, ông Trump luôn chú trọng vào việc xây dựng bức tường biên giới để ngăn di dân bất hợp pháp kể cả đối mặt chỉ trích từ đông đảo dư luận. Đến nay, Quốc hội Mỹ cũng chưa đồng ý về ngân quỹ dành cho dự án này. Mặc dù Hạ viện đã thông qua dự luật chi tiêu kể cả ngân sách để xây dựng bức tường ngăn nhưng Thượng viện thì chưa chấp thuận.

Tại đây, số nghị sĩ Cộng hòa nhỉnh hơn đôi chút so với nghị sĩ Dân chủ nên để thông qua đại đa số dự luật, rất cần thêm những lá phiếu của phe Dân chủ. Song, đa số nghị sĩ Dân chủ đều phản đối việc xây dựng bức tường chứ chưa nói đến cấp ngân sách để thực hiện dự án này.

Bộc lộ bất đồng từ nội bộ Đảng Cộng hòa

Không riêng đảng Dân chủ, rất nhiều nghị sĩ đảng Cộng hòa của Tổng thống Trump cũng phản đối việc xây tường ngăn biên giới và chỉ trích ông Trump vì phát ngôn đe dọa đóng cửa Chính phủ. Trong đó, Chủ tịch Hạ viện Mỹ Paul Ryan nói: Tôi không nghĩ sẽ có ai hưởng lợi khi Chính phủ Mỹ phải tạm đóng cửa.

Dù ông Paul Ryan cho rằng, việc xây bức tường ngăn dọc biên giới với Mexico để ngăn người nhập cư bất hợp pháp là cần thiết nhưng Chính phủ không thể chọn lựa giữa an ninh biên giới và đóng cửa hoạt động. Ông Ryan cho rằng, Quốc hội cần đưa ra giải pháp tiếp nối hoặc mở rộng trong ngắn hạn đối với các mức độ ngân sách hiện tại. Từ đó, Thượng viện có thêm thời gian để thông qua ngân sách chi tiêu toàn diện.

Lãnh đạo đa số tại Thượng viện Mitch McConnel dù không trực tiếp bình luận về phát ngôn của Tổng thống nhưng cho rằng, ông Trump không nên lấy ngân sách liên bang cơ bản để đe dọa về vấn đề xây tường ngăn. Theo ông, Thượng viện sẽ phối hợp với Nhà Trắng để ngăn chặn bế tắc và cấp ngân sách cho chính phủ hoạt động.

Một lần nữa, những phản ứng từ phía các nghị sĩ đảng Cộng hòa cho thấy, sự bất đồng giữa Tổng thống và đảng cầm quyền đang âm ỉ từ nhiều tháng nay bỗng chốc lại bùng phát trở lại. Tổng thống không ít lần chỉ trích các lãnh đạo đảng, cụ thể như ông McConnell, thể hiện bức xúc vì Quốc hội không thông qua các dự luật quan trọng kể từ khi ông nhậm chức.

Thiện Tâm