Mỹ có nguy cơ mất đồng minh chiến lược vào tay Trung Quốc
Các quốc đảo Thái Bình Dương đồng minh chiến lược của Mỹ ngày càng lo lắng trước việc quốc hội Mỹ bế tắc về ngân sách, tạo điều kiện cho Trung Quốc chen chân vào khu vực.
Liên bang Micronesia (FSM), Quần đảo Marshall (RMI) và Palau đã chấp nhận thỏa thuận tài trợ mới với Mỹ vào năm ngoái.
Trong khuôn khổ của chương trình kéo dài 20 năm, Washington cam kết viện trợ kinh tế để đổi lấy quyền tiếp cận quân sự độc quyền với các vùng chiến lược của Thái Bình Dương mà Trung Quốc cũng đang nhắm tới.
Tuy nhiên, bất chấp sự ủng hộ của lưỡng đảng đối với chương trình này, được gọi là Hiệp ước Hiệp hội Tự do (COFA), nhiều tháng sau đó nguồn tài trợ vẫn chưa được Quốc hội Mỹ phê duyệt, mặc dù số tiền bổ sung hiện cần là tương đối nhỏ: 2,3 tỉ USD.
Các trợ lý của quốc hội Mỹ cho biết họ vẫn đang nỗ lực tìm cách để phê duyệt khoản tiền nêu trên. Dù vậy, họ thừa nhận không có gì đảm bảo thành công, kể cả khi đây là một vấn đề khẩn cấp.
Chính quyền Tổng thống Joe Biden liên tục hối thúc quốc hội thông qua viện trợ COFA, nhất là khi giới lãnh đạo các quốc đảo Thái Bình Dương cảnh báo Trung Quốc đang tích cực thuyết phục họ "thay đổi".
Tổng thống Palau Surangel Whipps cảnh báo sự chậm trễ đang mang lại lợi thế cho Trung Quốc. Ảnh: Reuters
Tổng thống của 3 quốc gia được hưởng lợi COFA từng nhiều lần viết thư cho giới lãnh đạo quốc hội Mỹ để nhấn mạnh sự cần thiết của COFA, theo Reuters.
Trong bức thư chung gửi giới lãnh đạo Thượng viện Mỹ vào ngày 6-2, họ khẳng định COFA là cần thiết để "củng cố và giúp các hiệp hội của chúng tôi tồn tại."
Họ đồng thời cảnh báo sự chậm trễ đã dẫn đến tâm lý bất an và "tạo ra những cơ hội không mong muốn để các chủ thể cạnh tranh chính trị ở Thái Bình Dương khai thác kinh tế".
Trong bức thư ngày 9-2, Tổng thống Palau Surangel Whipps cảnh báo rõ ràng rằng sự chậm trễ đang mang lại lợi thế cho Trung Quốc và nhiều chính trị gia ở Palau, những người muốn nhận viện trợ kinh tế của Bắc Kinh.
"Chúng tôi một lần nữa kêu gọi quốc hội Mỹ thông qua COFA sớm nhất có thể" – người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ nói khi được hỏi về sự chậm trễ trong khâu phê chuẩn.
Giám đốc cấp cao của Nhà Trắng về Đông Á, bà Mira Rapp-Hooper, khẳng định hôm 15-2 rằng phê duyệt COFA là vấn đề quan trọng nhất về mặt chiến lược mà Washington phải giải quyết trong năm nay.
"Đơn giản là chúng ta phải thông qua COFA" – bà nói.
