MotoGP: Vì sao Ducati Desmosedici có tốc độ cao nhất?

Xe đua Ducati không chỉ đẹp như những tác phẩm nghệ thuật mà còn có tốc độ tối đa nhanh nhất, đặc biệt là tại đấu trường MotoGP - cuộc tranh tài đỉnh cao của những prototype hàng đầu. Đại diện cho Ducati trên đường đua MotoGP là cỗ máy Desmosedici GP.

Trên đây là bảng xếp hạng tốc độ tối đa của Ducati, Yamaha, Honda, Suzuki và Aprilia ở chặng đua Qatar 2016. Trong 7 vị trí dẫn đầu, có tới 6 tay đua chạy động cơ của Ducati, chỉ có Valentino Rossi "tham chiến" với chiếc Yamaha YZR-M1. Cả hai vị trí dẫn đầu đều thuộc về đội đua đến từ Bologna với tốc độ tối đa lần lượt là 351,2 và 348.8km/h. Rõ ràng, trên đấu trường MotoGP thì Ducati là vô đối về tốc độ tối đa trên những đoạn đường thẳng. Khi so sánh tốc độ tối đa của Iannone (đội Ducati) và Rossi (đội Yamaha) khác biệt chỉ là 351,2 – 344,9 = 6,3 km/h, nhưng vì thành tích của các tay đua được tính đến 1/1.000 giây nên những cú bứt phá trên đường thẳng tạo ra lợi thế rất lớn. Điều gì giúp cho Desmosedici GP, từ phiên bản đầu tiên năm 2003 cho đến nay, giữ chắc vị trí độc tôn về tốc độ tối đa như vậy?

Đầu tiên, tốc độ tối đa mà xe đua đạt được phụ thuộc nhiều vào công suất (mã lực), đây cũng là yếu tố giúp động cơ V4 mà Ducati (và Honda) sử dụng giành lợi thế hơn động cơ 4 xi-lanh thẳng hàng (Inline 4 - I4) của Yamaha và Suzuki. Mặc dù cấu trúc máy V4 có nhiều chi tiết chuyển động trong đầu quy lát hơn, nhưng chúng lại có ít bạc đỡ (bearings) hơn trên trục khuỷu (3 so với 5). Với với thiết kế góc nghiêng 90 độ của hai cặp xi-lanh, chúng không cần tới trục cân bằng. Trong khi đó, động cơ 4 xi lanh thẳng hàng với đặc điểm thứ tự đánh lửa không đều thì buộc phải có trục cân bằng để triệt tiêu lực văng do hành trình di chuyển không đều của các piston gây ra. Như vậy, động cơ V4 sẽ có ít ma sát hơn động cơ I4.

Hệ thống van Desmodromic đặc trưng của Ducati.

Nguyên nhân thứ hai tạo nên sức mạnh cho xe Ducati đến từ hệ thống van Desmodromic. Trong khi các nhà sản xuất khác dùng hệ thống van đóng mở bằng khí nén hoặc ni-tơ thì hệ thống Desmodromic lại sử dụng kết cấu cơ khí để làm điều này, do đó, động cơ Ducati có khả năng đạt được vòng tua cao hơn so với các đối thủ. Tuy nhiên, yếu tố này không đáng kể do quy định về đường kính xi-lanh của MotoGP đã gần như giới hạn tốc độ tua động cơ của xe đua ở một ngưỡng nhất định. Nhưng quan trọng hơn, hệ thống đóng mở van cơ khí này làm giảm ma sát và cho phép sử dụng các hệ thống trục cam hiệu năng cao, giúp mở van rộng hơn và lâu hơn, đồng thời hệ thống đánh lửa có thể điều chỉnh linh hoạt. 2 nguyên nhân này ảnh hưởng trực tiếp tới công suất động cơ, mang lại lợi thế về sức mạnh cho những chiếc xe Ducati.

Thiết kế khí động học là nguyên nhân tiếp theo. Khối động cơ V4 có lợi thế với mặt trước động cơ nhỏ hơn khoảng 35% so với động cơ I4, giúp chiều ngang của xe hẹp hơn, giảm chỉ số cản gió ở tốc độ cao. Ngoài ra, yếu tố hình thể của tay đua cũng là một phần quan trọng. Hai tay đua của Ducati là Dovizioso và Iannone tuy không quá "thấp bé" nhưng đều khá "nhỏ nhẹ" với chiều cao/cân nặng lần lượt là 1m65/66kg và 1m72/66kg. Đây là một lợi thế đáng kể so với chiều cao 1m82 và cân nặng 67kg của Valentino Rossi.

Bảng so sánh tốc độ tối đa của các đội đua trên các chặng đua khác nhau mùa giải 2016.

Đặc biệt là, nhìn vào các số liệu thống kê, xe Ducati không chỉ đạt tốc độ cao nhất ở các trường đua có tốc độ nhanh nhất (Mugello, Italia) mà còn tại các trường đua có tốc độ chậm nhất (Misano, Italia). Điều này khẳng định Ducati Desmosedici thực sự là xe đua có khả năng tăng tốc trên đường thẳng tốt nhất trong làng MotoGP. Khối động cơ V4, hệ thống van desmodromic và các yếu tố khí động học là những nguyên nhân chính giải thích cho điều này. Để đạt được khả năng tăng tốc và tốc độ tối đa như vậy, Ducati cũng đã phải hi sinh nhiều yếu tố khác, chẳng hạn như cảm giác lái và độ bám đường khi vào cua. Sự đánh đổi này biến Desmosecidi thành những "chú ngựa đua khó thuần", và dù xe dễ hay khó điều khiển, rõ ràng là tài năng và phẩm chất của những tay đua luôn có ý nghĩa quyết định.

Quốc Khánh

(Theo Nghe nhìn Việt Nam)