Một người có thể mắc sốt xuất huyết 4 lần trong đời

Dịch sốt xuất huyết năm nay có nhiều diễn biến bất thường nên người dân không thể chủ quan. Đặc biệt, mỗi người có thể sẽ mắc sốt xuất huyết 4 lần trong đời. Nếu mới mắc sốt xuất huyết lần đầu, người đó có thể còn mắc bệnh thêm 3 lần nữa... Đó là trao đổi của PGS. TS Hoàng Đức Hạnh với Báo Hànôịmới.

Tuyên truyền để nhân dân vệ sinh môi trường, phòng chống sốt xuất huyết tại phường Phú Lương (quận Hà Đông). Ảnh: Duy Tuân

- Nhiều người cho rằng, sốt xuất huyết giống như một số bệnh truyền nhiễm khác, bị một lần sẽ không mắc lại. Điều đó có đúng không, thưa ông?

- Đây là hiểu nhầm chết người về bệnh sốt xuất huyết. Đối tượng nào cũng có thể bị mắc sốt xuất huyết dù là người già, trẻ nhỏ hay thanh niên. Hiện đang lưu hành 4 chủng vi rút sốt xuất huyết nên bệnh nhân mắc rồi vẫn có thể bị mắc lại và thậm chí lần sau còn mắc nặng hơn lần trước. Cụ thể, vi rút gây bệnh sốt xuất huyết có 4 chủng huyết thanh khác nhau là Dengue 1, Dengue 2, Dengue 3 và Dengue 4.

Nếu một người đã nhiễm với chủng vi rút nào thì chỉ có khả năng tạo được miễn dịch suốt đời với chủng vi rút đó, nhưng chưa có khả năng miễn dịch với những chủng vi rút còn lại. Do vậy, mỗi người có thể sẽ mắc sốt xuất huyết 4 lần trong đời. Nếu mới mắc sốt xuất huyết lần đầu, người đó có thể còn mắc bệnh thêm 3 lần nữa bởi các týp vi rút Dengue còn lại.

- Ông nói gì khi nhiều người bị sốt xuất huyết tự ý mua thuốc Aspirin và Ibuprofen để hạ sốt?

- Khi xuất hiện những triệu chứng đầu tiên của sốt xuất huyết như: Đau người, đau cơ, khớp, đau đầu, sốt..., đa phần mọi người thường nghĩ đến cúm hay sốt do vi rút và tự ý mua thuốc giảm đau về dùng, trong đó có 2 loại là Aspirin và Ibuprofen. Hai loại thuốc này sẽ làm cho tình trạng chảy máu ở người bệnh trầm trọng hơn, có thể xuất huyết dạ dày dữ dội, nguy hiểm đến tính mạng. Lý do bởi bệnh sốt xuất huyết gây ra tình trạng rối loạn đông máu, khiến cơ thể dễ bị chảy máu. Ở thể nhẹ sẽ bị xuất huyết dưới da với các chấm đỏ trên da hoặc vết bầm. Ở thể nặng sẽ gây chảy máu răng, chảy máu cam, nôn ra máu hoặc tiêu phân đen.

Trong khi đó, hai loại thuốc trên cùng có tác dụng ngăn sự tập kết tiểu cầu, chống đông máu. Aspirin còn có tác dụng phụ là loét dạ dày tá tràng và có thể gây xuất huyết dạ dày, nôn ra máu. Do vậy, tuyệt đối không uống hai loại thuốc kể trên khi nghi ngờ bị sốt xuất huyết.

- Vậy làm thế nào để phân biệt sốt xuất huyết với các triệu chứng sốt thông thường và có phải giảm sốt là khỏi bệnh?

- Theo quy luật, thường trong 3 ngày đầu tiên, người bệnh sẽ sốt cao, đau đầu, đau mỏi người, nhức mắt. Tuy nhiên, thời gian này không phải là thời gian nguy hiểm nhất và không xuất hiện các biến chứng. Bệnh nhân vẫn có thể điều trị tại nhà. Từ ngày thứ 4 (tính từ khi bắt đầu sốt) trở đi là thời điểm nguy hiểm nhất của bệnh. Bệnh nhân sẽ không còn sốt cao như 3 ngày trước, do vậy nhiều người bệnh cho rằng, đã bớt nguy hiểm và sắp khỏi, song chính giai đoạn này lại có thể xảy ra những biến chứng nặng. Biến chứng thứ nhất là tình trạng tăng tính thấm thành mạch và cô đặc máu. Bệnh nhân sẽ không cảm nhận được điều này mà nó chỉ thể hiện qua các chỉ số xét nghiệm. Dựa vào kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ quyết định có phải truyền dịch cho bệnh nhân hay không. Những trường hợp thoát mạch quá nhiều có thể sẽ dẫn tới dấu hiệu cảnh báo trước sốc như: Mệt lả, đau tức vùng gan, buồn nôn, nôn… Ở trẻ nhỏ có thể chỉ thấy triệu chứng trẻ li bì hoặc bứt rứt vật vã, tiểu ít, bỏ bú. Những trường hợp này cần phải đến bệnh viện gần nhất ngay để bù dịch, tránh nguy hiểm tính mạng.

Biến chứng thứ 2 là xuất huyết do giảm tiểu cầu. Bệnh nhân có thể chảy máu cam, chảy máu chân răng, xuất huyết dưới da… Những bệnh nhân này cần đến các cơ sở y tế làm xét nghiệm đánh giá mức độ giảm tiểu cầu để truyền tiểu cầu nếu cần. Người dân nên lưu ý, hiện tất cả các cơ sở y tế ở các tuyến đều có khả năng chữa trị được sốt xuất huyết. Vì vậy, bệnh nhân không nhất thiết phải đến tuyến trung ương gây quá tải, lây nhiễm chéo. Chỉ trong những trường hợp bệnh nhân bị sốc, suy tạng, y tế tuyến cơ sở sẽ hồi sức ban đầu và chuyển bệnh nhân lên các bệnh viện tuyến trung ương bằng xe cứu thương.

- Các cơ sở y tế cần tăng cường những gì để đáp ứng nhu cầu điều trị kịp thời, hạn chế thấp nhất ca tử vong do sốt xuất huyết?

- Tại Hà Nội, số ca mắc sốt xuất huyết năm 2009 là 15.000 - 16.000, nhưng chỉ có 4 trường hợp tử vong; năm 2015 có 15.000 trường hợp mắc, không có trường hợp tử vong. Đến năm nay đã có gần 11.800 trường hợp mắc, song đã có 4 người tử vong. Sở Y tế Hà Nội vừa tổ chức tập huấn hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh sốt xuất huyết cho hơn 100 bác sĩ của các bệnh viện trong, ngoài công lập, trưởng phòng khám đa khoa các trung tâm y tế quận, huyện, thị xã và cán bộ phụ trách chuyên môn các phòng khám đa khoa tư nhân trên địa bàn thành phố.

Sở Y tế cũng đã yêu cầu các bệnh viện tăng cường thêm giường bệnh, nhân lực, thuốc, đồng thời tổ chức tập huấn lại phác đồ điều trị của Bộ Y tế, từ phân loại bệnh nhân, cách thức điều trị cho người lớn, trẻ em, khi nào truyền dịch, truyền bao nhiêu… Với những bệnh nhân đang nằm điều trị tại các bệnh viện phải yêu cầu họ mắc màn, tránh lây truyền bệnh. Bản thân các bệnh viện cũng phải tổ chức vệ sinh môi trường thường xuyên…

(Còn nữa)

Ngày 7-8, tại buổi làm việc giữa Sở Y tế Hà Nội và UBND huyện Thanh Trì về công tác phòng chống dịch bệnh sốt xuất huyết, ông Nguyễn Khắc Hiền, Giám đốc Sở Y tế Hà Nội nhấn mạnh, không riêng gì huyện Thanh Trì mà tất cả các địa phương khác phải tiếp tục triển khai quyết liệt, triệt để các giải pháp nhằm kiểm soát dịch bệnh.

Thanh Trì là huyện trọng điểm về sốt xuất huyết của thành phố trong nhiều năm qua. Từ đầu năm đến nay, huyện Thanh Trì có 740 trường hợp mắc sốt xuất huyết với 60 ổ dịch. Hiện tại, 510 bệnh nhân đã khỏi bệnh, 33 ổ dịch đã được khống chế. Tuy nhiên, dịch có nguy cơ tiếp tục bùng phát tại các xã Tứ Hiệp, Tả Thanh Oai, Liên Ninh, Tân Triều, Vĩnh Quỳnh, thị trấn Văn Điển... Hiện tại, ở những nơi này đang có hơn 10 ổ dịch sốt xuất huyết.

Thu Trang thực hiện

Nguồn Hà Nội Mới: http://hanoimoi.com.vn/Tin-tuc/Suc-khoe/874985/mot-nguoi-co-the-mac-sot-xuat-huyet-4-lan-trong-doi