Lễ trao giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2023

Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam 2023 nhận được 179 tác phẩm gửi tới tham dự. Năm nay, số lượng tác phẩm tham dự xét giải thường niên về cơ bản vẫn giữ ổn định, có sự phân bố khá đều ở hai thể loại thơ và văn xuôi, lí luận phê bình giảm hơn một chút so với mọi năm.

Theo nhà thơ Nguyễn Bình Phương, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, những tác phẩm được trao năm nay cho thấy quan điểm cởi mở đầy can đảm của Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam. Điều ấy thể hiện cụ thể ở các hạng mục.

Trao giải cho các tác giả đoạt Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2023.

Ở thể loại văn xuôi được trao cho 3 tác phẩm: "Từ giờ thứ sáu đến giờ thứ chín", tiểu thuyết của nhà văn Nguyễn Một, "Tuyệt không dấu vết", tiểu thuyết của nhà văn Nguyễn Việt Hà, "Một mùa hè dưới bóng cây", tập truyện ngắn của nhà văn Nguyễn Tham Thiện Kế.

"Việc trao cùng lúc 3 tác phẩm, trong đó có 2 tiểu thuyết và 1 tập truyện ngắn với 3 phong cách khác nhau, thậm chí 3 quan niệm nghệ thuật khác nhau, cho thấy tinh thần phóng khoáng của Ban chấp hành trong nhìn nhận, chấp nhận mọi khuynh hướng, phong cách nghệ thuật", ông Phương nói.

Bởi, nếu như "Tuyệt không dấu vết" của Nguyễn Việt Hà cho thấy bản lĩnh của người nắm chắc kỹ thuật, dám bước những bước dài tới sự pha trộn thể loại để tìm ra một công thức cho riêng mình, cả trên phương diện phản ánh những vấn đề nhân sinh trong xã hội đương thời lẫn mỹ cảm nghệ thuật. Thì, "Từ giờ thứ sáu tới giờ thứ chín" của Nguyễn Một thể hiện bản lĩnh qua góc nhìn độc lập, khách quan trước những vấn đề vốn được mặc định, từ đó soi chiếu về sự tồn tại đầy kiên cường, cũng đầy tính may rủi, của cá nhân con người trong những giai đoạn, những tình thế lịch sử đầy bất trắc, hiểm nguy.

Nhà thơ Nguyễn Bình Phương, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam

Còn "Một mùa hè dưới bóng cây" của Nguyễn Tham Thiện Kế can đảm ở sự phá vỡ cấu trúc câu và làm mới ngôn ngữ theo cách của riêng mình mà vẫn tạo được sự thấu cảm với người đọc.

Nhà văn Nguyễn Một bày tỏ, tiểu thuyết của ông, của Nguyễn Việt Hà, truyện ngắn của Nguyễn Tham Thiện Kế hay truyện thiếu nhi của Lê Quang Trạng... được trao giải thưởng năm nay có thể chưa phải là những cuốn sách hay nhất của văn học Việt Nam trong năm 2023. Bởi hầu hết sự lựa chọn nào cũng chỉ mang tính tương đối. Tuy nhiên, nhà văn Nguyễn Một tin rằng, sự lựa chọn của các hội đồng và Ban Chấp hành là nhận diện được tiếng nói của những trái tim, là ánh mắt nhân văn và “tâm trạng của đời sống” trong các tác phẩm kể trên của các nhà văn.

Thể loại thơ được trao cho tập thơ "Đồng sen tàn" của Nguyễn Phúc Lộc Thành là sự ghi nhận chất lượng của một tập thơ với nhiều những bài độc lạ đạt đến độ thần tình. Bên cạnh đó cũng là tôn vinh thành tựu của một tác giả đạt đến độ chín trên mọi phương diện, cả nhân sinh quan lẫn kỹ thuật thể hiện.

Lí luận phê bình được trao cho tác phẩm "Tự chủ văn chương và sứ mệnh tự do" của hai tác giả Phùng Ngọc Kiên và Đoàn Ánh Dương là trao cho bản lĩnh chuyên nghiệp, với tính chất công trình chuyên khảo sâu, bề thế, bài bản, thoát khỏi cảm giác tác phẩm ngẫu hứng hay sản phẩm tập hợp từ các bài viết lẻ vụn vặt.

Văn học thiếu nhi được trao cho tác phẩm "Cá Linh đi học", truyện của nhà văn Lê Quang Trạng. Tác phẩm này nhận được thiện tình xuyên suốt từ sơ khảo đến chung khảo, đã chứng minh một cách thuyết phục rằng, khi tác phẩm đạt đến chất lượng nhất định, nó cũng sẽ đạt đến sự đồng thuần cao.

Các tác phẩm đoạt Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2023.

Ở giải thưởng Tác giả trẻ Hội Nhà văn Việt Nam 2023 được trao cho tác phẩm "Nhân sinh kép sống hai cuộc đời", tiểu thuyết của tác giả Đức Anh. Quyết định này, theo nhà thơ Nguyễn Bình Phương một lần nữa tái khẳng định quan điểm của Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam về ưu tiên khích lệ những tìm tòi, thử nghiệm của người viết trẻ.

Ở giải thưởng Nhà văn nữ ấn tượng năm 2023 được trao cho nhà văn Lê Thị Kim – TP Hồ Chí Minh và nhà văn Trần Thị Trường – Hà Nội.

Giải thưởng thường niên năm 2023 của Hội Nhà văn Việt Nam đã bỏ trống giải thưởng cho văn học dịch. Theo nhìn nhận, đánh giá của nhiều người, là điều khá đáng tiếc, bởi nó chưa phản ánh đúng với thực trạng bề rộng phong phú của số lượng cũng như bề sâu về chất lượng dịch của năm.

Giải thích cho điều này, nhà thơ Nguyễn Bình Phương lưu ý: "Phía sau mỗi hạng mục bỏ trống đều có lí do, quan điểm của các cấp hội đồng và điều ấy cần được chia sẻ, tôn trọng".

Cũng tại buổi lễ trao giải, BTC còn trao giải thưởng cuộc vận động sáng tác văn học về đề tài thiếu nhi của Hội Nhà văn Việt Nam đợt 1 (2021-2023). Giải Nhất được trao cho "Mèo sinh ra đâu phải chỉ bắt chụp" của tác giả Dương Thị Thảo Nguyên(Văn xuôi - bản thảo) cùng 2 giải Nhì, 5 giải Ba và 7 giải Khuyến khích.