Lần đầu tiên phát hiện 'con lai hoàn hảo' của hành tinh và sao

Một hành tinh từ hư không nóng bỏng hơn cả mặt trời đã thực sự xóa mờ ranh giới giữa hành tinh và các ngôi sao.

Theo Live Science, thiên thể kỳ lạ, siêu nóng mang tên WD0032-317B đã phá vỡ mọi kỷ lục và thách thức sự hiểu biết của các nhà thiên văn học về ranh giới giữa các ngôi sao và hành tinh.

WD0032-317B được xác định là một sao lùn nâu - dạng vật thể có thể ví như một "ngôi sao thất bại" hay "hành tinh cao cấp" - có thành phần khí quyển giống Sao Mộc nhưng lớn hơn từ 13-80 lần.

Sao lùn nâu - Ảnh đồ họa từ NASA

Các sao lùn nâu thường quá nhỏ để có thể duy trì phản ứng nhiệt hạch trong lõi và trở thành một ngôi sao thực thụ, nhưng quá lớn so với các hành tinh và sở hữu một số đặc tính mà hành tinh không có. Nó cũng không được sinh ra từ bất kỳ đĩa tiền hành tinh của một ngôi sao nào, mà ra đời trực tiếp từ các đám mây phân tử.

Chúng thường có nhiệt độ "lưng chừng", mát hơn các ngôi sao và nóng hơn các hành tinh nhiều, khoảng 2.200 độ C.

Thế nhưng WD0032-317B đã gây sốc khi quang phổ của nó thể hiện sức nóng ở một phần bề mặt lên tới gần 8.000 độ C, tức nóng hơn tới vài ngàn độ so với mặt trời, một ngôi sao có sức nóng cỡ trung bình. Với nhiệt độ đó, nó đủ nóng để phân rã các phân tử trong khí quyển thành nguyên tử.

Tất cả những điều đó là không thể đối với một sao lùn nâu, nhưng bất chấp tất cả, nó vẫn không đủ "cao cấp" để thành một ngôi sao thực thụ.

Nhóm nghiên cứu từ Israel, Hà Lan, Anh, Mỹ và Tây Ban Nha - dẫn đầu bởi TS Na'ama Hallakoun từ Đại học Tel Aviv (Israel) - đã phát hiện ra nguyên nhân bất ngờ: Một ngôi sao đồng hành.

Chúng quay quanh nhau, dù không thể nói WD0032-317B là hành tinh của ngôi sao kia, vì nó không ra đời từ ngôi sao đó. Thế nhưng người bạn này đã giúp "hành tinh từ hư không" này được nâng cấp bằng cách tỏa nhiệt về phía nó.

Cặp đôi nằm ở khá gần nhau nên WD0032-317B cũng bị khóa thủy triều với bạn đồng hành, tức luôn xoay một mặt cố định về phía ngôi sao bạn như cách Mặt Trăng bị khóa với Trái Đất.

Vì vậy WD0032-317B chia thành mặt ban ngày và mặt ban đêm, mặt ban ngày nóng gần 8.000 độ C, trong khi mặt ban đêm chỉ từ 1.000-2.700 độ C.

Các dữ liệu cũng tiết lộ ngôi sao đồng hành là một sao lùn trắng, tức vật thể "thây ma" sinh ra từ một ngôi sao đã cạn năng lượng và "chết đi" một lần. Ngôi sao lùn trắng này cũng đang có hướng ăn mòn dần sao lùn nâu, trở thành vật thể mà các nhà thiên văn đặt biệt danh "sao ma cà rồng" hay "góa phụ đen" của vũ trụ.

Anh Thư

Nguồn NLĐ: https://nld.com.vn/khoa-hoc/lan-dau-tien-phat-hien-con-lai-hoan-hao-cua-hanh-tinh-va-sao-20230622173902967.htm