Làm giàu trên miệng hố bom

Vườn cây ăn trái của gia đình ông Hà. Ảnh: Hải Luận

Thu nhập quanh năm

Để chứng minh những điều mình vừa nói, ông Hà dẫn tôi đi thăm diện tích trồng cây ăn trái của gia đình mình. Xung quanh nhà ông Hà, những cây sầu riêng to, cành dài phủ đường kính rất rộng.

“Khu vực này, ngày trước có 10 hố bom, nước xanh biếc, vợ chồng tôi lấp bằng tay dần dần, bây giờ đã trồng kín sầu riêng. Hiện nay, mọi người vào tham quan chỉ thấy mấy héc ta cây trái xanh rì, nhưng ít ai biết được rằng, hai vợ chồng tôi suốt thời gian dài phải ôm nợ, mới trả hết nợ được 4 năm nay. Nếu tính số ngày công đổ vào đây thì thấy thật khủng khiếp, tôi nghĩ lại cũng thấy sợ. Nếu không quyết tâm cao độ, vợ chồng không đồng lòng thì rất khó đạt kết quả như ngày hôm nay” - ông Hà nói.

Ông Hà dẫn tôi đi ngược lên phía trên, những cây sầu riêng nhỏ được trồng xen giữa diện tích cà phê, sầu riêng lớn đến đâu thì chặt cây cà phê đến đó. Cây cà phê giá trị thấp, coi như nguồn thu nhập không thuộc diện chủ lực. Sang khu vườn khác, ông Hà trồng xen cam, quýt vào diện tích trồng sầu riêng. Ông Hà giải thích: “Trồng sầu riêng phải mất thời gian 4 năm mới ra hoa vụ đầu tiên, thời gian này trồng xen thêm cây cam, quýt, dứa xung quanh, sau 1 năm là có thu nhập. Riêng doanh thu từ cam, quýt cũng đạt 100 triệu đồng, bơ và mít khoảng 200 triệu đồng”.

Dưới triền đồi, ông Hà có mấy hồ nuôi cá, đồng thời có nguồn dự trữ nước phục vụ tưới cây vào mùa khô. Dọc theo hai bên bờ trồng dừa và nhiều loại cây khác. “Nhà tôi trồng đủ các loại tầng cây, nên có thu nhập quanh năm. Nông dân làm vườn rộng, chi tiêu cũng nhiều, có thu nhập mới đủ trang trải phân, thuốc, công lao động... Sầu riêng giống như “cục tiền” lớn, giải quyết được việc lớn, nó cũng là chiến lược để làm giàu lâu dài. Người nông dân sợ nhất là làm mãi mà không có thu nhập, rất dễ chán nản, bỏ cuộc sớm” - ông Hà tâm sự.

Phẩm chất người quân nhân

Ông Hà là người lính thuộc Quân chủng Phòng không-Không quân, do cơ cấu biên chế của đơn vị, nên nghỉ hưu sớm. Ở quê Hải Dương không có đất nhiều, tháng 5/1995, ông Hà cầm trong tay hai chỉ vàng, nhảy xe vào Tây Nguyên tìm chỗ làm ăn. Thời điểm ấy, số vàng đó đủ mua đám đất xấu nhất.

Có người bán cho ông Hà 7 sào đất, gắn liền với diện tích đất là 10 cái hố bom sâu, với giá 4 chỉ vàng, ông phải nhờ người chị đi vay thêm 2 chỉ vàng, tiền lãi 100.000 đồng/tháng. Trong quá trình cải tạo đất, ông Hà đã nhặt được nhiều đạn pháo, bom bi, mảnh bom. Để có cái ăn trước mắt, ông đi học người dân địa phương cách trồng lúa nước, làm thêm ngô, sắn (mì) giải quyết cái ăn trước mắt.

Ông Lê Văn Hà. Ảnh: Hải Luận

“Hết tiền ăn, tôi đi làm thuê cho nông trường và tiết kiệm có chút vốn, để mua sắm cái này, cái kia. Tháng 2/1996, vợ tôi dẫn thêm hai đứa con vào ở luôn tại rẫy. Vậy là tổng cộng có 4 miệng ăn, coi như độ khó khăn tăng lên gấp 4 lần. Đứa con lớn của tôi lại bị bệnh bẩm sinh, vợ phải thường xuyên ở nhà chăm con, làm ở quanh nhà, chưa đi làm thuê ở xa” - ông Hà kể lại.

Lao động quần quật, ăn uống kham khổ, tiết kiệm từng đồng, năm 1998, ông Hà mua được con bò kéo, coi như “đầu kéo” kinh tế của cả gia đình. Ngày đi chặt củi, bắt đầu 3 giờ chiều thì bốc củi lên xe bò, đi suốt đêm đến 6 giờ sáng mới vào thành phố Pleiku bán củi. Ở chợ bán ế, ông phải cho bò kéo đi dọc đường phố bán dạo. Khoảng 2 giờ chiều quay trở về, 11 giờ đêm mới đến nhà. Trị giá một xe củi chỉ từ 50.000 - 70.000 đồng, vợ chồng ông đã kiên trì làm, nỗ lực chắt chiu từng đồng để lo cuộc sống gia đình trước mắt và tương lai.

Củi đun bếp ở Tây Nguyên là thứ rẻ nhất, vậy mà người cựu chiến binh dùng tiền bán củi, cộng thêm tiền đi làm thuê, để mua giống cây trồng, đầu tư mua được 4 con bò đẻ. Mở rộng sản xuất, ông Hà đi vay tiền mua thêm đất, thấy cây tiêu có giá, ông lại bán hết bò để theo “canh bạc” 4.000 trụ tiêu. Trời thương, tiêu có lãi “đẻ” ra đàn bò mới 10 con, qua thời gian chăm sóc tăng lên 40 con.

“Lãi nhất của đàn bò là có lượng phân chuồng mang ra trồng cây, tạo năng suất cao, có đồng lãi lớn. Sau nhiều năm, đất được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, trồng cây gì cũng tốt” - ông Hà nói.

Một mực yêu thương nhau

“Mặc dù nghèo, lao động cực khổ, nhưng hai vợ chồng tôi một mực yêu thương nhau, luôn động viên nhau để vượt qua khó khăn. Ông nhà tôi thương yêu vợ con, làm quần quật suốt ngày đêm mà không hề nhăn nhó, than vãn. Trả được món nợ này, nợ khác lại đến, hai vợ chồng lại cùng nhau chèo chống, đi lên dần dần”. Bà Ngô Thị Hằng, vợ ông Lê Văn Hà cho biết

Bí quyết của vợ chồng ông Hà, phải “ôm nợ” để mua thêm đất, mở rộng sản xuất. Con người lúc bị cõng nợ trên lưng, thì lo phải làm, lo tiết kiệm, lo suy nghĩ làm mọi cách có lợi nhuận cao. Đó là lý do ông bắt đầu khởi nghiệp ở trên 10 miệng hố bom. Bây giờ, vợ chồng ông Hà có 5ha cây ăn trái đa tầng, doanh thu hơn 1 tỉ đồng/năm. 500 cây sầu riêng như con “át chủ bài” để kinh tế khấm khá, vững chắc, dài lâu.

Vườn cây của vợ chồng ông Hà giống như nơi hội thảo, trao đổi thực tiễn, nhiều người từ các xã biên giới Ia O, Ia Chia đến những xã sát thành phố, kể cả ở các huyện khác, thường xuyên đến đây tham quan, học hỏi cách làm vườn, quản trị cây trồng có hiệu quả. Người dân trong xã Ia Bă đang chuyển sang trồng cây ăn trái có giá trị kinh tế cao, đặc biệt là diện tích trồng sầu riêng tăng mạnh. Ông Hà nhiệt tình hướng dẫn, giúp đỡ cho những ai muốn học hỏi, muốn làm giàu.

“Tôi có quan niệm, học những người thành công là con đường ngắn nhất để mình nhanh thành công. Vì người thành công như anh Hà đi tiên phong làm trước, đã nếm đủ kiểu khó khăn, thất bại rồi, nay đứng dậy làm tiếp” - ông Puih Rúc, Bí thư Đảng ủy xã Ia Bă chia sẻ.

Hải Luận