Kinh tế Việt Nam 2024: Nỗ lực phục hồi trong bối cảnh nhiều bất định
Những 'cơn gió ngược' từ kinh tế thế giới như xung đột chính trị, lạm phát và lãi suất tăng cao, nhu cầu tiêu dùng sụt giảm,… đã gây những tác động bất lợi, khiến kinh tế Việt Nam giảm đà tăng trưởng một cách đáng kể, có những lúc xuống mức thấp trong nhiều năm trở lại đây.
Trong giai đoạn 2023 - 2024, tình hình kinh tế thế giới tiếp tục biến động nhanh, phức tạp, khó lường, tác động, ảnh hưởng đến hầu hết các quốc gia, khu vực trên phạm vi toàn cầu, nhất là hậu quả của dịch Covid-19 kéo dài. Xung đột Nga - Ukraine, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt.
Lạm phát ở mức cao, chính sách tiền tệ thắt chặt, tăng lãi suất kéo dài, dẫn đến suy giảm tăng trưởng, sụt giảm nhu cầu tiêu dùng ở nhiều nước, đối tác lớn. Rủi ro trên các thị trường tài chính, tiền tệ, bất động sản quốc tế gia tăng. Những thách thức về biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng, lương thực, đói nghèo ngày càng nghiêm trọng đã tác động, ảnh hưởng đến kinh tế thế giới.
Tại tọa đàm "Kinh tế Việt Nam 2024: Nỗ lực phục hồi trong bối cảnh nhiều bất định", Tiến sĩ Phạm Anh Tuấn, Phó Viện trưởng điều hành Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, những “cơn gió ngược” từ kinh tế thế giới như xung đột chính trị, lạm phát và lãi suất tăng cao, nhu cầu tiêu dùng sụt giảm,… đã gây những tác động bất lợi, khiến kinh tế Việt Nam giảm đà tăng trưởng một cách đáng kể, có những lúc xuống mức thấp trong nhiều năm trở lại đây. Tình hình sản xuất, kinh doanh trong nước gặp rất nhiều khó khăn, đơn hàng suy giảm hàng loạt, nhiều doanh nghiệp ngừng hoạt động, người lao động mất việc làm.
Tăng trưởng kinh tế cả năm 2023 đạt 5,05%, dù thấp hơn mục tiêu đề ra nhưng vẫn cao hơn mức tăng trưởng bình quân của thế giới (3,1%) và cao mức bình quân trong khu vực ASEAN-5 (4,2%). Ảnh minh họa: BT
Trước bối cảnh có nhiều thách thức lớn này, công tác điều hành kinh tế vĩ mô trong năm 2023 đã đạt được những thành công đáng ghi nhận. Tăng trưởng kinh tế cả năm đạt 5,05%, dù thấp hơn mục tiêu đề ra nhưng vẫn cao hơn mức tăng trưởng bình quân của thế giới (3,1%) và cao mức bình quân trong khu vực ASEAN-5 (4,2%).
Bên cạnh đó, nền tảng kinh tế vĩ mô được giữ ổn định, lạm phát thấp, tỷ giá biến động nhỏ, thu chi ngân sách ổn định, đầu tư nước ngoài tăng mạnh. Những kết quả này đã tạo niềm tin đối với nền kinh tế trong nước giúp vượt qua được những thách thức của năm 2023, củng cố nền tảng cho triển vọng phát triển của năm 2024.
Tiến sĩ Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh cho rằng, trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều bất ổn, bất thường, thậm chí nhiều xu hướng ngày càng khó khăn hơn, kinh tế Việt Nam quý I/2024 phục hồi và phát triển khá tốt, tuy nhiên vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức.
Những điểm tích cực có thể kể đến là xuất nhập khẩu, giải ngân đầu tư công, tài chính, tiền tệ… Tuy nhiên, vẫn còn những vấn đề quan ngại như đầu tư tư nhân chững lại; bất động sản và tín dụng cho vay đối với bất động sản không tăng; tiêu dùng tăng trưởng chưa tương xứng tiềm năng; hoạt động doanh nghiệp còn khó khăn, cụ thể là số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tăng, các tập đoàn lớn gặp khó, giảm đầu tư…
Theo ông Võ Trí Thành, việc điều hành chính sách kinh tế vĩ mô thời gian qua đã có nhiều nỗ lực. Đó là việc ổn định kinh tế vĩ mô, kích cầu tiêu dùng, du lịch và hỗ trợ người lao động, tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp lý với một nhiều luật “cũ” được cải thiện và xây “mới”, đáp ứng xu thế số, xanh, dịch chuyển chuỗi cung ứng,… cùng nhiều chính sách hiệu quả khác.
Tuy nhiên, trong thời gian tới, chuyên gia Võ Trí Thành khuyến nghị: Các nhóm chính sách giải pháp năm 2023 có thể có điều chỉnh, song về cơ bản cần được tiếp tục thực hiện trong năm 2024. Nếu năm 2023 trọng tâm là ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ phục hồi và tăng trưởng; năm 2024 là thúc đẩy tăng trưởng gắn với ổn định kinh tế vĩ mô.
Mặc dù phía trước còn nhiều khó khăn, song vẫn có lý do để tin vào một kết quả tích cực hơn trong phát triển kinh tế năm 2024. Quan trọng hơn là tạo dựng được những nền tảng cơ bản tốt hơn, chất lượng hơn, cả về thể chế, hạ tầng và nguồn nhân lực, để bứt phá phát triển trong giai đoạn tới.
Tiến sĩ Lê Xuân Sang, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, nhiều chỉ tiêu kinh tế Việt Nam đã có xu hướng phục hồi. Tuy nhiên, bên cạnh những dấu hiệu tích cực, sự phục hồi của khu vực doanh nghiệp, ngân hàng thương mại, lĩnh vực bất động sản, thị trường tài chính… vẫn chưa rõ nét, còn tiềm ẩn nhiều rủi ro.
