Khi chèo thu hút giới trẻ

Người dân háo hức đi xem chèo

Đến hẹn lại lên, cuộc thi Nghệ thuật sân khấu Chèo chuyên nghiệp toàn quốc 2016 không chỉ là nơi gặp gỡ, giao lưu giữa những người làm nghề, là dịp để khán giả yêu chèo được dịp thưởng thức những tác phẩm chèo xuất sắc nhất trong 3 năm qua mà qua đó còn nhân lên tình yêu của nghệ sĩ, khán giả với sân khấu truyền thống.

Vùng đất kinh đô Hoa Lư, Ninh Bình từ thời nhà Đinh xưa đã là quê hương của nghệ thuật sân khấu chèo, hiện nơi đây vẫn là một trong những cái nôi chèo ở Việt Nam. Trên địa bàn Ninh Bình ngày nay đã hình thành và phát triển rất nhiều các chiếu chèo, Câu lạc bộ Chèo tiêu biểu như ở các vùng quê Yên Khánh, Yên Mô, Kim Sơn, Hoa Lư và thành phố Ninh Bình. Khi biết cuộc thi Nghệ thuật sân khấu Chèo chuyên nghiệp toàn quốc 2016 được tổ chức ở Ninh Bình, người dân nơi đây đã vô cùng háo hức.

Rạp Nhà hát Chèo Ninh Bình trong những ngày diễn ra cuộc thi luôn tấp nập, nhộn nhịp như vậy. Rạp không đủ chỗ, khán giả tận dụng cả lối đi hay tràn ra sân phía trước tiền sảnh để xem trên màn hình LED nhưng ai cũng phấn khởi và hào hứng. Có những cụ già 80 tuổi vẫn lặn lội từ Kim Sơn, Tam Điệp, Hoa Lư về thành phố Ninh Bình để xem. Cụ Phan Văn Tần, 82 tuổi, ở phố Trì Chính, huyện Kim Sơn cho biết: “Từ khi cuộc thi nghệ thuật sân khấu Chèo chuyên nghiệp toàn quốc 2016 được tổ chức ở Ninh Bình, tôi cùng những người thân đều cố gắng tranh thủ, thu xếp công việc để đi xem. Thật hay khi chúng tôi được xem những vở diễn trực tiếp. Tuy xa trung tâm, nhưng tôi vẫn nhờ con cháu chở đi từ sớm. Phải đến sớm thì mới còn chỗ. 8 giờ tối diễn nhưng tôi đã có mặt ở đây từ 6 giờ”.

Một điều rất đặc biệt là khán giả của chèo không chỉ có những người cao tuổi mà còn có rất nhiều khán giả trẻ, thậm chí là những em nhỏ. Em Trần Hồng Nhung – sinh viên Đại học Hà Nội tranh thủ thời gian nghỉ cuối tuần về quê để không bỏ lỡ cơ hội được thưởng thức những điệu chèo. Nhung bảo, từ nhỏ em đã thích nghe chèo rồi tập hát theo. Những sân chơi truyền thống như thế này là dịp để những người yêu chèo như em được thỏa sức xem chèo cho “đã”.

Tính hiện đại lấp lánh trong các vở chèo

Cuộc thi Nghệ thuật sân khấu Chèo chuyên nghiệp toàn quốc được tổ chức 3 năm một lần do Bộ VHTT&DL chủ trì. Cuộc thi năm nay có sự tham gia của gần 800 nghệ sĩ, diễn viên đến từ 16 đơn vị nghệ thuật sân khấu truyền thống trên toàn quốc. Các nhà hát đã mang về cuộc thi 27 vở diễn với các đề tài khác nhau như dân gian, lịch sử, dã sử, truyền thuyết, huyền thoại, danh nhân địa phương và hiện đại. Đó chính là 27 bức thông điệp gửi gắm những tư tưởng, khát vọng, những ước ao cho một cuộc sống tốt đẹp hơn, nhân ái hơn.

Kết quả, Ban tổ chức cuộc thi đã trao 5 Huy chương Vàng (Nàng Thứ phi họ Đặng - Nhà hát Chèo Hà Nội; Không phải là vụ án - Nhà hát Chèo Nam Định; Tấm lòng Vàng - Đoàn Nghệ thuật Chèo Thanh Hóa; Dây Tràng hạt diệu kỳ - Nhà hát Chèo Việt Nam; Đời luận anh hùng- Nhà hát Chèo Quân đội).

Theo nghệ sĩ Nhân dân Đào Văn Lê, Chủ tịch Hội đồng Giám khảo, cuộc thi đã thu hút đông đảo khán giả yêu chèo của Ninh Bình và các địa phương lân cận đến xem. Đây là một trong những yếu tố góp phần vào thành công chung của cuộc thi, cũng là thực tế khẳng định nghệ thuật dân gian nói chung và nghệ thuật chèo nói riêng vẫn có chỗ đứng vững chắc trong lòng khán giả, tiếp sức cho các tiết mục biểu diễn của người nghệ sỹ. Sự phong phú về đề tài, chủ đề tư tưởng, nhiều diện mạo có tính sáng tạo đã làm nên toàn cảnh bức tranh đa sắc màu của nghệ thuật chèo trong đời sống hôm nay. Không phải là cuộc thi Nghệ thuật sân khấu Chèo hiện đại nhưng tại cuộc thi này tính hiện đại đã lấp lánh và trở thành linh hồn của hầu hết các vở diễn.

Cuộc thi lần này bên cạnh những đạo diễn gạo cội đã thành danh, đã xuất hiện một số đạo diễn trẻ. Các đạo diễn trẻ đã làm cho các vở diễn mang đậm phong cách chèo, ít vay mượn, lai căng các loại hình nghệ thuật khác. Tại cuộc thi này các nghệ sỹ, diễn viên của các đoàn nghệ thuật đã hoàn thành vai diễn của mình. Tuy nhiên, Chủ tịch Hội đồng giám khảo cũng cho rằng, cuộc thi còn nhiều hạn chế cần khắc phục như: Tình trạng khan hiếm kịch bản hay, kịch bản mới; còn có những vở diễn chưa được chuẩn bị chu đáo từ kịch bản, đạo diễn đến diễn xuất; không thống nhất phong cách trong thiết kế mỹ thuật...

Thứ trưởng Bộ VHTT&DL Vương Duy Biên nhấn mạnh: “Chúng ta cần chú trọng dàn dựng nhiều hơn nữa vở diễn đề cập đến những vấn đề sôi động trong cuộc sống hiện nay với những con người mới, những điển hình mới và phê phán cả những tiêu cực đang hiện hữu.

Từ thành công của cuộc thi, Thứ trưởng đề nghị các đơn vị nghệ thuật, tăng cường biểu diễn những tác phẩm tham gia cuộc thi phục vụ đông đảo công chúng trong nước và bạn bè quốc tế, đặc biệt là đối với khán giả trẻ.

Tuấn Dũng