Kế hoạch hòa bình Trung Đông của Mỹ bị hoài nghi

Theo Reuters, Kế hoạch hòa bình Trung Đông của Tổng thống Donald Trump, còn được biết đến là “Thỏa thuận thế kỷ”, được Mỹ xây dựng trong hơn 2 năm qua. Kế hoạch gồm hai phần là kinh tế và chính trị. Trong kế hoạch này, Washington sẽ huy động hơn 50 tỷ USD và tạo ra một triệu việc làm cho người Palestine trong thập kỷ tới. Hơn một nửa trong số 50 tỷ USD trên sẽ được đầu tư cho vùng lãnh thổ Palestine, số còn lại sẽ đầu tư cho các nước Ai Cập, Lebanon và Jordan. Một số dự án được triển khai ở bán đảo Sinai sẽ mang lại lợi ích cho người Palestine ở vùng Gaza, như: Dự án xây dựng hành lang giao thông nối vùng duyên hải với Bờ Tây trị giá 5 tỷ USD hay dự án phát triển ngành du lịch Palestine trị giá gần 1 tỷ USD. “Nếu được triển khai, kế hoạch trên sẽ cho phép người Palestine xây dựng một xã hội mà họ đã mong muốn qua nhiều thế hệ”, Nhà Trắng tuyên bố.

Cố vấn Nhà Trắng Jared Kushner sẽ trình bày Kế hoạch hòa bình Trung Đông tại hội nghị ở Bahrain trong tuần này. Ảnh: Reuters.

Dự kiến, kế hoạch trên sẽ được con rể của Tổng thống Donald Trump, Cố vấn Nhà Trắng Jared Kushner, trình bày tại Hội nghị “Từ hòa bình tới thịnh vượng” ở Bahrain trong hai ngày 25 và 26-6 tới. Hội nghị này quy tụ các nước quanh khu vực Trung Đông, trong đó có Saudi Arabia, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất, Ai Cập, Jordan, Morocco... Theo Reuters, hội nghị sẽ đặc biệt tập trung vào việc xây dựng một tương lai thịnh vượng cho người dân Palestine. Washington khẳng định, kế hoạch sẽ tập trung cải cách nền kinh tế Palestine và kết nối nền kinh tế này với các nền kinh tế của những nước láng giềng và tìm cách huy động những hoạt động đầu tư quốc tế lớn.

Tuy nhiên, việc không có bất cứ giải pháp chính trị nào trong Kế hoạch hòa bình Trung Đông của Mỹ khiến không chỉ Palestine mà cả các nước Arab thất vọng. Từ Sudan cho đến Kuwait, nhiều ý kiến cho rằng, sáng kiến của Washington là “lãng phí thời gian” và “chết từ trong trứng nước”. Trong mắt giới phân tích của thế giới Arab, kế hoạch của Washington là nhằm mua chuộc các ý kiến phản đối việc Israel chiếm đất của Palestine và “hối lộ” hàng tỷ USD cho các nước láng giềng tiếp nhận người tị nạn Palestine và “đồng hóa” họ.

Về phần mình, Palestine chỉ trích kế hoạch hòa bình của Mỹ là “những lời hứa trừu tượng” và cho rằng chỉ có giải pháp chính trị mới giải quyết được xung đột tại khu vực. Phát biểu trước Ủy ban trung ương của phong trào Fatah tại thành phố Ramallah ở khu Bờ Tây ngày 22-6, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã tái khẳng định quan điểm phản đối Kế hoạch hòa bình Trung Đông của Mỹ, nhấn mạnh rằng một giải pháp chính trị phải là bước đi đầu tiên. Tổng thống Mahmoud Abbas tuyên bố, Palestine sẽ không tham dự hội nghị kinh tế mà Mỹ tổ chức ở Bahrain. Ông nêu rõ: “Lý do là không nên thảo luận tình hình kinh tế trước tình hình chính trị. Chừng nào chưa có giải pháp chính trị, chúng ta sẽ không thể giải quyết bất cứ vấn đề kinh tế nào”.

Ủy viên Ủy ban điều hành Tổ chức Giải phóng Palestine đồng thời là cố vấn của Tổng thống Palestine, Hanan Ashrawi, cũng lên tiếng phản đối kế hoạch của Mỹ, nhấn mạnh việc mà Washington cần làm trước tiên là chấm dứt sự chiếm đóng của Israel tại các vùng lãnh thổ Palestine. Nhóm Hamas đang kiểm soát dải Gaza cũng tuyên bố “Palestine không phải để bán”.

Chung quan điểm trên, Jordan khẳng định không giải pháp nào có thể thay thế giải pháp hai nhà nước, qua đó bảo đảm quyền của một nhà nước Palestine và quyền tự do của người dân. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Jordan nhấn mạnh, nước này chỉ ủng hộ giải pháp hai nhà nước dẫn đến việc thành lập một nhà nước Palestine độc lập với thủ đô là Đông Jerusalem. Theo quan chức trên, mọi sự hỗ trợ về kinh tế đều không thể thay thế được sự dàn xếp chính trị dựa trên giải pháp hai nhà nước. Tuy nhiên, Jordan xác nhận sẽ tham dự hội nghị Bahrain để lắng nghe tất cả các vấn đề được đưa ra thảo luận.

BÌNH NGUYÊN