Israel đau đầu với bài toán trả đũa Iran
Israel vẫn chưa thống nhất được cách đáp trả cuộc tấn công của Iran cuối tuần qua với hơn 300 tên lửa và máy bay không người lái, tạo nên cuộc đối đầu quân sự trực tiếp đầu tiên giữa hai kẻ thù không đội trời chung.
Tổng thống Mỹ Joe Biden họp với các cố vấn an ninh quốc gia tại Phòng Tình huống Nhà Trắng sau khi Iran tấn công Israel. (Ảnh: AP)
Israel đang phải cân bằng áp lực quốc tế để một mặt thể hiện sự kiềm chế, đồng thời phải có phản ứng thích hợp trước một cuộc tấn công chưa từng có.
Thủ tướng Benjamin Netanyahu đang phải tính toán giữa một bên là lời kêu gọi của liên minh cánh hữu phải đáp trả mạnh mẽ với một bên là nguy cơ bị quốc tế cô lập hơn nữa.
Các nhà phân tích cho rằng Israel có ít lựa chọn và mỗi lựa chọn đều khiến họ phải trả giá, trong bối cảnh nước này vẫn tiếp tục cuộc xung đột tàn khốc với Hamas ở Dải Gaza và đang đối đầu với nhiều lực lượng thân Iran ở khu vực.
Tấn công trực tiếp vào Iran sẽ tạo ra một tiền lệ khác. Dù Israel được cho là đã tiến hành các hoạt động bí mật ở Iran trong nhiều năm qua, thường nhắm vào các cá nhân hoặc tổ chức bị coi là mối đe dọa đối với an ninh của nước này, nhưng Israel chưa bao giờ tấn công quân sự trực tiếp vào lãnh thổ Iran.
Raz Zimmt, chuyên gia về Iran tại Viện Nghiên cứu An ninh quốc gia (INSS) ở Tel Aviv, cho biết: “Chúng ta chắc chắn đang ở một giai đoạn mới và một giai đoạn rất nguy hiểm trong cuộc đối đầu giữa Israel và Iran. Iran chắc chắn đã cố gắng thay đổi luật chơi với Israel… Chúng tôi cho rằng có thể có nhiều đợt tấn công trực tiếp hơn trong tương lai”.
Chuyên gia này cho rằng dù Israel khó có thể không trả đũa, nhưng nước này có thể sẽ không tiến hành cuộc tấn công quân sự toàn diện ngay lập tức nhằm vào các mục tiêu bên trong Iran, vì Tehran đã thề sẽ trả đũa bằng phản ứng thậm chí còn lớn hơn cuộc tấn công cuối tuần qua.
Zimmt nói với CNN: “Ưu tiên của Israel là tiếp tục và tập trung vào việc đạt được các mục tiêu chính của chúng tôi ở Dải Gaza chứ không phải mở các mặt trận mới”.
Alon Pinkas, một nhà ngoại giao đã nghỉ hưu của Israel, cho rằng khó có khả năng Israel sẽ trả đũa bằng cách tấn công trực tiếp vào Iran. Nhưng nếu điều đó xảy ra, hậu quả sẽ phụ thuộc vào các mục tiêu.
Ông cho rằng các mục tiêu có thể bao gồm tài sản quân sự hoặc chương trình hạt nhân của Iran. “Mỗi mục tiêu đại diện cho mức độ leo thang khác nhau”, ông Alon Pinkas nói.
Một quan chức Israel nói với CNN rằng một trong những lựa chọn quân sự đang được xem xét là tấn công vào cơ sở nào đó của Iran, nhằm gửi thông điệp tới Tehran, nhưng tránh gây thương vong.
Dư luận trong và ngoài nước
Theo các nhà phân tích, phản ứng của Israel có thể bị hạn chế bởi thực tế là nước này hoạt động như một phần của liên minh không chính thức khi đối phó với loạt tên lửa và máy bay không người lái của Iran. Israel có thể bắn hạ 99% vũ khí của Iran nhờ sự giúp đỡ của các đồng minh Mỹ, Anh, Pháp và Jordan.
Tamir Hayman, cựu giám đốc cơ quan tình báo quân sự của Israel, viết trên mạng xã hội X: “Điều này đạt được hiệu quả và quan trọng, nhưng nó sẽ hạn chế quyền tự do hành động của Israel để đáp trả”.
Các quan chức Mỹ nắm được tình hình cho biết, Tổng thống Mỹ Joe Biden và các thành viên cấp cao trong nhóm an ninh quốc gia của ông đã nói với Israel là Mỹ sẽ không tham gia bất kỳ hành động tấn công nào chống lại Iran. Ông Biden coi việc Israel đánh chặn thành công cuộc tấn công dữ dội của Iran là một chiến thắng lớn, và gợi ý rằng phản ứng tiếp theo của Israel là không cần thiết.
Israel cũng phải tính đến những cân nhắc chính trị trong nước. Thủ tướng Netanyahu bị chỉ trích dữ dội từ dư luận trong nước vì không thể ngăn chặn cuộc tấn công của Hamas ngày 7/10/2023 và vẫn chưa tìm ra cách để hơn 100 con tin còn lại được thả.
Theo Pinkas, dư luận ở Israel không muốn mở thêm một mặt trận nữa khi quân đội của họ vẫn đang chiến đấu ở Dải Gaza.
Israel ngày càng bị cô lập trên trường quốc tế do chiến dịch quân sự của họ ở Dải Gaza, nơi hơn 33.000 người Palestine đã thiệt mạng. Tuy nhiên, từ sau cuộc tấn công của Iran, các đồng minh đang tập hợp quanh Israel và quyền tự vệ của họ.
Một số chính trị gia Israel kêu gọi nhà nước tận dụng sự ủng hộ đó để tấn công đáp trả.
Chính phủ Israel nhận thức được sự hỗ trợ và thiện chí quốc tế đó và không muốn lãng phí. Đồng thời, họ biết rằng không thể để cuộc tấn công đầu tiên của Iran vào đất Israel không bị đáp trả.
Hai quan chức Israel nói với CNN rằng ông Benny Gantz, một thành viên chủ chốt của nội các chiến tranh, đang thúc đẩy phản ứng nhanh chóng. Các nguồn tin cho biết, ông Gantz tin rằng Israel càng trì hoãn phản ứng thì càng khó giữ sự ủng hộ của quốc tế dành cho nước này.
Ngược lại, nhiều người khác không đồng ý, cho rằng hành động trả đũa từ Israel khiến căng thẳng leo thang sẽ càng khiến nước này bị cô lập hơn nữa, đặc biệt là với các quốc gia Ả-rập Vùng Vịnh mà Israel đang muốn bình thường hóa quan hệ.
