Hơn 60% phụ nữ mua ô tô mới, vì sao các mẫu thiết kế vẫn hướng đến nam tính?

Thời gian gần đây, chiếc xe nổi nhất mạng xã hội chắc hẳn là chiếc xe mang đậm chất nam tính – Cybertruck của Tesla. Nhà thiết kế xe hơi người Anh Adrian Clarke mô tả kiểu dáng của Cybertruck như là một trò đùa: “Một khối đa giác hài hước”.

Elon Musk, Giám đốc điều hành của Tesla lại rất tự hào với mẫu thiết kế này. Ông nói trong bài phỏng vấn với Jay Leno vào năm 2020: “Hãy tưởng tượng bạn ngầu như thế nào khi mặc quần áo đen từ đầu đến chân, đeo kính đen, trông giống như nhân vật trong phim Matrix và lái chiếc Cybertruck”.

Chiếc Cybertruck mới được trưng bày tại một cửa hàng của Tesla ở San Diego, California (Mỹ)

Elon Musk không phải là người duy nhất ưa thích phong cách ô tô nam tính mạnh mẽ như vậy. Cao cấp mới của Tesla chỉ là đỉnh cao hiện tại của thiết kế ô tô dành cho nam giới. Siêu xe của hãng sản xuất ô tô điện có trụ sở tại Thượng Hải, HiPhi, cũng nằm trong số đó. Một cái nhìn khác là ý tưởng hoang đường của Nissan với mô hình Hyper Force, ra mắt tại Triển lãm Di động Nhật Bản vào tháng 10 và trông giống như được lái trực tiếp ra khỏi Death Race 2000.

Tuy nhiên, rõ ràng có một thị trường cho Cybertruck (chỉ cần 15% đặt trước sẽ bằng doanh số bán hàng hàng năm của Toyota ở Hoa Kỳ), ngành công nghiệp ô tô, mặc dù có sự xuất hiện gây rối của động cơ điện và sự phân chia gần như 50/50 giữa các tài xế nam và nữ chỉ ở Mỹ, vẫn kiên trì ưa thích quan điểm của nam giới về cách ô tô trông như thế nào.

Nhà thiết kế công nghiệp huyền thoại Dieter Rams có câu nói nổi tiếng: “Giới hạn mọi thứ ở bản chất của nó, nhưng không loại bỏ chất thơ”. Câu nói này thường được nhắc đến trong các cuộc trò chuyện về thiết kế. Chúng ta cần suy nghĩ lại một cách triệt để về thiết kế ô tô.

Theo truyền thống, động cơ đốt trong hoạt động ồn ào, phức tạp và chiếm nhiều diện tích trong thùng xe. Ô tô điện không yêu cầu động cơ đốt trong hay đường hầm truyền động, nhường chỗ cho khung gầm phẳng và tập trung vào tính khí động học. Với sự chuyển đổi sang xe điện, nhiều khía cạnh của thiết kế ô tô có thể sẽ thay đổi, từ phần nhô ra của bánh xe đến hình dạng bên ngoài cho đến các khe hút gió có thể nhìn thấy, cách bố trí nội thất,…

Hơn nữa, trong nhiều thập kỷ, đặc điểm tiêu chuẩn của thiết kế ngoại thất ô tô là nhấn mạnh vào hiệu suất. Jeremy Offer, giám đốc thiết kế toàn cầu của Volvo, cho biết sản phẩm vật chất của xe luôn là cửa ngõ để trải nghiệm xe. Trải nghiệm chủ yếu xoay quanh nhu cầu về tốc độ và hiệu suất: đường gân nam tính, sức mạnh phình ra, lưới tản nhiệt phía trước nổi bật, các hốc gió trên mui xe và các đường cong khí động học.

Nếu nam tính luôn là tiêu chuẩn thống trị trong thiết kế ô tô, thì việc tìm kiếm đối tác nữ tính trong các công nghệ hệ thống truyền động mới sẽ đòi hỏi một số sắc thái. Bất chấp điều đó, lần đầu tiên trong một thế kỷ, chúng ta có cơ hội lớn để cách mạng hóa các tiêu chuẩn (tốc độ, khả năng xử lý, tính khí động học) và suy nghĩ lại cách chúng ta nghĩ, chế tạo và thiết kế ô tô. Đó là một câu hỏi phức tạp, vì vậy ý tưởng “giữ những thứ vừa thiết yếu vừa thơ mộng” của Rams có thể trở nên phức tạp.

Người phụ nữ đầu tiên thiết kế siêu xe

Michelle Christensen, người thiết kế mẫu xe Acura NSX (Honda NSX) và hiện là Giám đốc thiết kế của Karma Automotive, chia sẻ rằng cô đã yêu thích xe hơi từ nhỏ: “Bố mẹ tôi đều mê xe, nên tôi có một niềm đam mê từ bé với động cơ, cơ khí và những thứ tốc độ".

Michelle Christensen, người thiết kế mẫu xe Acura NSX

Trong một lần đến triển lãm xe hot-rod, cha cô đã chỉ cho cô biết một nhà thiết kế xe hơi. Michelle nói: “Tôi không biết đây là một nghề nghiệp mà người ta có thể theo đuổi. Tôi đã thốt lên, Cái gì?! Bạn có thể làm điều đó sao?!”.

Christensen là một trong hai nữ sinh tốt nghiệp Đại học Thiết kế Nghệ thuật ArtCenter ở Pasadena. Ngay sau lễ tốt nghiệp, cô đã được nhận vào làm việc thiết kế tại Honda.

Xe điện ban đầu được thiết kế dành cho phụ nữ

Chiếc ô tô đầu tiên của Ferdinand Porsche, mô hình Egger-Lohner C.2 Phaeton, là ô tô điện, và đến đầu thế kỷ 19, Cơ quan Năng lượng Hoa Kỳ ước tính, một phần ba tất cả các ô tô là ô tô điện. Chúng êm ái, dễ sử dụng và hoàn hảo cho các chuyến đi địa phương xung quanh thành phố—đó là lý do tại sao chúng được quảng cáo đến phụ nữ. Một mô hình, chiếc Waverly Electric năm 1912, nhấn mạnh về sự sạch sẽ và không gian (những bộ váy tinh tế không bị hỏng trong không gian rộng rãi này của ô tô điện).

Về những gì tiếp theo trong các ô tô điện ngày nay, Offer nói rằng mục tiêu là “khám phá một mức độ tùy chỉnh và tính linh hoạt trong một phương tiện có thể điều chỉnh theo nhu cầu của bạn: mua sắm, cắm trại, đưa trẻ đi học. Đó là về việc làm cho phương tiện linh hoạt cho cả nam, nữ hoặc không thuộc giới tính nào”.

Dữ liệu từ Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế cho thấy rằng, trên toàn thế giới, phụ nữ vẫn thực hiện hầu hết công việc nặng nhọc trong công việc không được trả tiền và trách nhiệm. Đàn ông trung bình hơn một chút hơn 2 giờ mỗi ngày, trong khi phụ nữ hoàn thành hơn 4 giờ hàng ngày. Xây dựng các yếu tố thiết kế vào ô tô để phù hợp với chó và trẻ em cũng như đồ đi chợ không phải là phân biệt giới tính, hoặc tin vào một kiểu mẫu - đó là một sự gợi ý đến công việc vô hình mà phụ nữ làm mỗi ngày, dù họ làm việc toàn thời gian, ở nhà.

Ảnh minh họa.

Scotty Reiss, người sáng lập trang web A Girls Guide To Cars, dành thời gian của mình để giúp phụ nữ tiếp cận ngành công nghiệp ô tô. Nêu ra các vấn đề trong thiết kế oto như vì sao oto không có đệm đầu phù hợp với tóc buộc đuôi ngựa – kiểu tóc phổ biến với bất kì giới tính nào, hoặc cách mà thời trang ảnh hưởng đến thiết kế ô tô, thậm chí còn giới thiệu nhà thiết kế cho các công ty OEM như GMC và Toyota.

Tuy nhiên, cơ hội tái định hình thiết kế xe hơi đã đến với sự xuất hiện của xe điện (EV). Xe điện không yêu cầu máy đốt trong hay hầm chứa động cơ, giải phóng không gian cho thiết kế sàn phẳng và tập trung vào khí động học. Điều này mở ra khả năng thay đổi nhiều khía cạnh từ hình dạng ngoại thất đến bố cục nội thất.

T. Linh