Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và các đối tác

* Tại Hội nghị MGC lần thứ 8 được tổ chức với sự tham dự của Bộ trưởng Ngoại giao các nước Cam-pu-chia, Lào, Mi-an-ma, Thái-lan, Việt Nam và Ấn Độ, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh phát biểu ý kiến nhấn mạnh tiềm năng hợp tác MGC, đề xuất một số ưu tiên hợp tác trong thời gian tới. Những đề xuất gồm: Tăng cường kết nối giao thông giữa Ấn Độ và khu vực Mê Công cả về đường bộ, đường thủy và đường hàng không; Hợp tác về tạo thuận lợi thương mại, đặc biệt về thủ tục hải quan, các quy định vệ sinh, kiểm dịch động thực vật; Hợp tác bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu, quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước sông Mê Công và sông Hằng.

Kết thúc hội nghị, các bộ trưởng đã thông qua Tuyên bố chung và nhất trí sẽ tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Hợp tác Mê Công - Sông Hằng lần thứ 9 tại Xin-ga-po trong năm 2018.

* Cùng ngày, diễn ra Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+3 (gồm 10 nước thành viên ASEAN và ba đối tác Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc). Hội nghị đã nhất trí tăng cường hợp tác trong lĩnh vực tài chính, nhằm thúc đẩy ổn định kinh tế trong khu vực. Các bộ trưởng cũng trao đổi quan điểm về một thỏa thuận thương mại tự do với thành phần tham gia là 13 nước nói trên, cùng với Ô-xtrây-li-a, Niu Di-lân và Ấn Độ, cũng như vấn đề cơ sở hạ tầng, trật tự hàng hải trong khu vực.

* Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+3 thảo luận về tình hình bán đảo Triều Tiên, Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản T.Cô-nô kêu gọi các nước tham gia hội nghị gia tăng sức ép để Bình Nhưỡng từ bỏ chương trình tên lửa đạn đạo và hạt nhân của nước này, cũng như giải quyết vấn đề Triều Tiên bắt cóc công dân Nhật Bản trong quá khứ.

* Trước đó, ngày 6-8, tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Trung Quốc, Bộ trưởng Ngoại giao Xin-ga-po V.Ba-la-kri-snan nhận định, mối quan hệ giữa ASEAN và Trung Quốc đang đi theo "quỹ đạo tích cực"; đồng thời nhấn mạnh sự phối hợp giữa ASEAN và Trung Quốc xoay quanh các quan hệ kinh tế, thương mại mạnh mẽ, quan hệ giữa hai phía là thực chất, nhiều mặt và cùng có lợi.

* Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN và Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã đưa ra cam kết tăng cường hợp tác hơn nữa trong quan hệ đối tác chiến lược song phương. Trung Quốc đưa ra đề xuất bảy điểm về hợp tác tương lai song phương. Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN bày tỏ kỳ vọng khi Trung Quốc và ASEAN kỷ niệm 15 năm thiết lập quan hệ đối tác chiến lược trong năm tới, hai bên sẽ tăng cường phối hợp chiến lược, đẩy mạnh hợp tác về kinh tế, thương mại, đổi mới, kết nối, du lịch và các lĩnh vực khác để nâng quan hệ đối tác chiến lược lên tầm cao mới.

* Tại Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) lần thứ 24, ngày 7-8, các bộ trưởng nhất trí tiếp tục triển khai hiệu quả Kế hoạch Hành động Hà Nội, thực hiện Tuyên bố Tầm nhìn ARF và hợp tác về các lĩnh vực ưu tiên như chống khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, an ninh biển, cứu trợ thảm họa, chống phổ biến vũ khí và giải trừ quân bị, gìn giữ hòa bình.

Phát biểu ý kiến tại diễn đàn, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh khẳng định tầm quan trọng của việc bảo đảm hòa bình, ổn định nói chung, trong đó có an ninh biển, là lợi ích chung của các quốc gia trong và ngoài khu vực. Trưởng đoàn Việt Nam nêu những quan ngại về tình hình trên thực địa, bao gồm các hoạt động tôn tạo, xây dựng, quân sự hóa; đề nghị duy trì các nguyên tắc và lập trường đã có về vấn đề Biển Đông trong các văn kiện của ASEAN, cũng như giữa ASEAN với các đối tác, nhất là giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, tôn trọng luật pháp quốc tế, Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, các tiến trình ngoại giao và pháp lý.

* Cùng ngày, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh gặp gỡ và có các cuộc tiếp xúc song phương với Bộ trưởng Ngoại giao Niu Di-lân G.Brao-li, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ R.Ti-lơ-xơn, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị và Đại diện cấp cao phụ trách an ninh và chính sách đối ngoại Liên hiệp châu Âu (EU) Ph.Mô-ghê-ri-ni. Trong các cuộc tiếp xúc, Phó Thủ tướng và các đối tác đã trao đổi về những nội dung hợp tác song phương cũng như các vấn đề quốc tế, khu vực cùng quan tâm.

* Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+3 lần thứ 18 diễn ra ngày 7-8, các bộ trưởng nhấn mạnh, ASEAN+3, với 67 cơ chế và hơn 20 lĩnh vực hợp tác, đã trở thành khuôn khổ hợp tác năng động và hiệu quả, đóng góp quan trọng và thiết thực cho hòa bình, ổn định và phát triển trong khu vực Đông Á, đồng thời góp phần xử lý hiệu quả nhiều thách thức và hỗ trợ thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025.

* Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao các nước tham gia Cấp cao Đông Á (EAS) lần thứ 7, các bộ trưởng tái khẳng định vai trò EAS là diễn đàn của các nhà lãnh đạo để thảo luận các vấn đề chiến lược, thúc đẩy hợp tác duy trì hòa bình, ổn định, an ninh và phát triển ở khu vực. Các bộ trưởng ghi nhận nỗ lực triển khai sáu lĩnh vực ưu tiên của EAS (bao gồm năng lượng, giáo dục, tài chính, y tế, quản lý thiên tai và kết nối); thực hiện các biện pháp tăng cường EAS. Về Biển Đông, các bộ trưởng bày tỏ quan ngại về những diễn biến tình hình vừa qua, trong đó có các hoạt động đơn phương như quân sự hóa, xây dựng trên các cấu trúc tranh chấp. Hội nghị khẳng định tầm quan trọng của duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không trên Biển Đông; hoan nghênh việc ASEAN và Trung Quốc nhất trí thông qua khung COC làm cơ sở thúc đẩy đàm phán xây dựng một COC hiệu quả, thực chất.

Phát biểu ý kiến tại hội nghị, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đề nghị ASEAN tiếp tục phát huy vai trò trung tâm, xem xét tích cực bổ sung hợp tác biển thành lĩnh vực hợp tác ưu tiên mới của EAS, phù hợp lợi ích và quan tâm chung của tất cả các nước.

* Như vậy, các bộ trưởng đã hoàn tất những hoạt động chính của Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 50 và các hội nghị liên quan. Lễ kỷ niệm 50 năm ngày thành lập ASEAN diễn ra ngày 8-8 tại thủ đô Ma-ni-la của Phi-li-pin.