Hoài Nhơn (Bình Định): Xây dựng kè cấp bách sạt lở, bảo vệ khu dân cư trên sông Lại Giang

Sông Lại Giang bị sạt lở ăn sâu vào đất liền.

Xây kè sông bảo vệ khu dân cư

Thị xã Hoài Nhơn có mạng lưới sông, suối khá dày đặc chảy qua với chiều dài 353,8km và đạt mật độ 857m/km2 (gần bằng mật độ sông suối trung bình toàn tỉnh). Sông Lại Giang là một trong 4 con sông lớn của tỉnh Bình Định được hợp thành bởi sông Kim Sơn (huyện Hoài Ân) và sông An Lão (huyện An Lão), chảy qua địa bàn thị xã Hoài Nhơn rồi đổ ra cửa biển An Dũ (xã Hoài Hương).

Đây là con sông lớn nằm ở phía Nam thị xã Hoài Nhơn, có lưu lượng bình quân 58,6m3/s. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, cửa sông An Dũ bị bồi lấp nghiêm trọng dẫn đến việc cản trở khả năng thoát lũ từ hệ thống sông nội đô ra biển. Vào mùa mưa lũ, mực nước trên các sông dâng cao đã gây ngập lụt trong khu dân cư hoặc các vùng đất sản xuất có cao độ nền thấp hơn đô thị. Ngập lụt gây ra sạt lở bờ sông diễn ra thường xuyên trên nhiều đoạn sông đi qua khu dân cư đe dọa tính mạng, tài sản của người dân.

Bờ sông Lại Giang bị xói lở uy hiếp đến đời sống của người dân hai bên bờ sông.

Những năm gần đây, mưa bão xuất hiện với tần suất nhiều hơn, cường độ mạnh hơn, do vậy lũ trên sông Lại Giang lên nhanh và khó dự báo hết mọi diễn biến, đặc biệt là đặc trưng địa hình của sông có độ dốc dọc lớn tạo ra nhiều khúc sông cong. Đây là hai yếu tố cơ bản gây nên sự xói lở bờ sông và uy hiếp đến đời sống của người dân hai bên bờ sông.

Hiện tình trạng sạt lở trên sông Lại Giang làm ảnh hưởng đến đất sản xuất của người dân và khu dân cư đang sinh sống, bao gồm các đoạn: bờ sông Lại Giang (tục danh Búng) khu phố Lâm Trúc 2, phường Hoài Thanh; bờ sông Lại Giang đoạn từ thôn An Nghiệp đến cầu Lại Giang thôn Công Lương, xã Hoài Mỹ; kè sạt lở bờ sông Lại Giang đoạn từ kè thôn Khánh Trạch giáp với kè mới thôn An Nghiệp (đoạn qua đập Thống Nhất) xã Hoài Mỹ; kè đoạn sạt lở tuyến nhánh sông Lại Giang từ sau nhà ông Nguyễn Sơn đến nhà ông Huỳnh Văn Thích, thôn An Nghiệp, xã Hoài Mỹ; bờ sông Lại Giang đoạn từ hạ lưu Đập ngăn mặn Bồng Sơn đến nhà Lương Xuân Luận, khu phố Vĩnh Phụng 1, phường Hoài Xuân.

Khu vực đang sạt lở tại khu dân cư khu phố Định Bình, phường Hoài Đức bên bờ sông Lại Giang.

Từ trước đến nay, để giải quyết tình trạng sạt lở sông Lại Giang, UBND thị xã Hoài Nhơn thực hiện phân một phần lũ sông Lại Giang qua sông Cạn ra cửa Tam Quan nhằm tiêu thoát lũ sớm, lũ muộn, lũ tiểu mãn để đảm bảo an toàn cho sản xuất và đời sống của người dân. Đồng thời, việc đưa nước sông Lại Giang vào sông Cạn còn phát huy hiệu quả nguồn nước để cấp nước cho nông nghiệp, sinh hoạt, công nghiệp, dịch vụ du lịch ven sông, giảm xâm nhập mặn hạ lưu sông Tam Quan và nâng cao mực nước ngầm trong khu vực.

Nhận thấy được sự hiệu quả toàn diện của dự án, tạo điều kiện phát triển tổng hợp và bền vững nhiều lĩnh vực, như tạo điều kiện thuận lợi khai thác các lợi thế về kinh tế vùng, hoàn thiện và kết nối đồng bộ hạ tầng là hết sức cần thiết, UBND thị xã Hoài Nhơn tiếp tục triển khai đầu tư xây dựng kè cấp bách sạt lở, bảo vệ khu dân cư trên sông Lại Giang, với tổng kinh phí 734 tỷ đồng, trong đó chi phí xây dựng là 425 tỷ đồng.

Chuẩn bị phương án phòng chống thiên tai

Hiện nay, trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn không chỉ có sông Lại Giang bị sạt lở, mà có đến 32 tuyến sông, suối thường xuyên bị sạt lở, gây ảnh hưởng đến 258,3ha đất và 1.516 hộ dân trên địa bàn.

Các điểm có nguy cơ lũ quét, sạt lở núi, sạt lở bờ sông, sạt lở bờ biển, điểm dân cư nguy cơ ngập lụt, bao gồm: Sạt lở núi nằm ở khu vực Núi Nhiệm thôn Hy Tường-Túy Sơn, xã Hoài Sơn; khu vực đèo Phú Thứ, thôn Lộ Diêu, xã Hoài Mỹ làm ảnh hưởng đến giao thông đi lại. Sạt lở bờ biển tại đoạn kè bờ biển Tam Quan Bắc và Tam Quan Nam dài khoảng 6,5km.

Điểm khu dân cư có nguy cơ ngập lụt do ảnh hưởng tuyến cao tốc Bắc - Nam khoảng 26 hộ tại xã Hoài Sơn: thôn An Đổ (1 hộ), thôn Phú Nông (1 hộ), thôn Hy Tường (5 hộ), thôn Hy Văn (19 hộ); còn lại chủ yếu các xã cuối nguồn Sông Lại Giang như xã Hoài Hải.

Tình trạng sạt lở dọc tuyến đê suối Mỹ Bình thuộc địa bàn thôn Mỹ Bình 2, xã Hoài Phú.

Sau khi kiểm tra tình trạng sạt lở bờ suối Quán Dưa, xã Hoài Sơn; tình trạng ngập nước tuyến đường giao thông kết nối giữa thôn Hy Tường và thôn Hy Văn, xã Hoài Sơn; kiểm tra tình trạng sạt lở dọc tuyến đê suối Mỹ Bình thuộc địa bàn thôn Mỹ Bình 2, xã Hoài Phú, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Nguyễn Tự Công Hoàng yêu cầu UBND thị xã Hoài Nhơn khẩn trương rà soát, cập nhật số liệu trên hệ thống phần mềm trực tuyến quản lý thiên tai tỉnh Bình Định; đảm bảo số liệu chính xác đáp ứng yêu cầu trong công tác chỉ đạo ứng phó thiên tai.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Nguyễn Tự Công Hoàng đề nghị tiếp tục rà soát các khu dân cư ven sông, suối, hạ lưu các hồ, đập, vùng trũng thấp, vùng có nguy cơ cao bị lũ quét, sạt lở đất. Có phương án di dời dân, xác định khu vực trọng điểm, theo dõi sát tình hình thời tiết, kiên quyết sơ tán người dân đến nơi an toàn khi có mưa lũ xảy ra. Chủ động bố trí các lực lượng hướng dẫn, hỗ trợ người dân qua lại hoặc cấm người dân đi qua các ngầm, đường qua suối, những tuyến đường bị ngập sâu.

Các khu dân cư ven sông, suối, hạ lưu các hồ, đập, vùng trũng thấp, vùng có nguy cơ cao bị lũ quét, sạt lở đất

Phó Chủ tịch UBND thị xã Hoài Nhơn Nguyễn Chí Công cho biết thêm: Từ đầu năm 2023, UBND thị xã chỉ đạo các xã, phường thực hiện rà soát, cập nhật nội dung phần mềm quản lý thiên tai tỉnh Bình Định ứng với các kịch bản lũ, bão cho phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương. Kiện toàn Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai - Tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự thị xã năm 2023. Chốt số liệu số hộ dân di dời theo từng cấp độ bão, lũ, phương số liệu 4 tại chỗ của các xã, phường và thị xã trên phần mềm thiên tai của tỉnh Bình Định. Đồng thời, rà soát báo cáo hiện trạng an toàn hồ chứa thủy lợi trước mùa mưa, lũ năm 2023. Thực hiện rà soát xây dựng Phương án phòng phòng chống thiên tai 2023 theo 4 cấp độ bão và 3 cấp độ lũ trên địa bàn thị xã.

Mỹ Bình