Hậu chính sách một con: Trung Quốc đối mặt vấn nạn hiếm muộn

Ba năm trước, Xi Xiaoxin, 35 tuổi, chưa bao giờ nghĩ chị sẽ gặp khó khăn trong việc thụ thai.

Vào thời điểm đó, tất cả những gì chị muốn thực hiện là đi du lịch vòng quanh thế giới với chồng. Nhưng vào năm 2015, khi chị bắt đầu có ý định sinh con thì con đường hóa ra trúc trắc hơn chị nghĩ.

“Chỉ trong mấy năm gần đây tôi mới nhận ra rằng có con thật khó”, chị giãi bày.

Chị Xi là một trong hàng trăm nghìn người phụ nữ ở đô thị Trung Quốc đang phải đối mặt với vấn nạn vô sinh.

Chị Xi Xiaoxin, 35 tuổi, vừa bắt đầu đợt thụ tinh nhân tạo trong ống nghiệm đầu tiên.

"Cuộc chiến toàn dân"

Chi phí sống và nuôi con đắt đỏ, giờ làm việc kéo dài, chính sách không tạo điều kiện cho bà mẹ và trẻ em, khiến nhiều phụ nữ Trung Quốc chậm trễ trong việc làm mẹ. Một số chuyên gia cho rằng các nhân tố môi trường như ô nhiễm cũng có thể là một nguyên nhân gây ra hiếm muộn, đặc biệt ở nam giới.

Nhưng đây không phải là cuộc chiến cá nhân mà nó là cuộc chiến của toàn quốc gia.

Tỷ lệ vô sinh ở Trung Quốc, ước tính 1,6 trẻ/ phụ nữ vào năm 2017, thấp hơn tỷ lệ 2,1 cần thiết để giúp dân số phát triển ổn định, theo CIA World Factbook.

Chính quyền Trung Quốc muốn tăng tỷ lệ sinh, nhưng kim tự tháp dân số đã trở thành hình tháp ngược, tức là nước này có ngày càng ít người trong độ tuổi lao động để hỗ trợ dân số già.

Để đảo ngược tình trạng này, chính phủ Trung Quốc đang thực hiện những thay đổi mạnh mẽ đối với chính sách dân số của họ, vốn từ lâu tập trung vào việc giữ tỷ lệ sinh thấp. Vào năm 2015, nước này đã loại bỏ chính sách một con kéo dài nhiều thập niên. Năm nay, Trung Quốc bãi bỏ Ủy ban Kế hoạch hóa gia đình, cơ quan thực thi chính sách một con khắc nghiệt, khiến nhiều gia đình e dè trong thời gian dài.

Tuy vậy, quyết định cho phép các cặp vợ chồng có hai con giờ đang đi sau sự gia tăng trong nhu cầu điều trị vô sinh ở phụ nữ lớn tuổi.

Vợ chồng chị Xi không nghĩ về việc làm cha mẹ khi họ còn trẻ. “Cho đến những nằm gần đây, mỗi khi nhìn bố mẹ già, chúng tôi mới lo rằng họ sẽ cảm thấy cô đơn trong tương lai không có cháu”.

Dù khó để có được số liệu chính thức về vô sinh ở Trung Quốc, một báo cáo 6 năm trước của Hiệp hội Dân số nước này cho biết vô sinh có ảnh hưởng đến 40 triệu người. Ở nông thôn, vấn đề này không nghiêm trọng bằng vì người dân ở đây thường kết hôn sớm hơn.

Chật vật trong yên lặng

Phoebe Pan tổ chức một nhóm trên mạng gồm phụ nữ đang phải đối mặt với tình cảnh hiếm muộn.

Chị Pan thường viết blog chia sẻ trải nghiệm của mình về hội chứng buồng trứng đa nang, một vấn đề hormone có thể dẫn đến vô sinh nữ. “Tôi biết nhiều phụ nữ Trung Quốc bị choáng ngợp bởi vấn đề vô sinh và hiếm muộn", Pan nói.

Cô cho rằng tuổi tác là một nguyên nhân lớn dẫn đến vô sinh ở nữ giới.

Vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn khi những người hiếm muộn phải chịu sự kỳ thị trong xã hội Trung Quốc. Nhiều phụ nữ mà chị Pan từng tiếp xúc nói rằng họ cảm thấy xấu hổ khi đề cập vấn đề này với gia đình và bạn bè. Hậu quả là sự thiếu nhận thức tiếp tục xảy ra đối với phụ nữ trẻ Trung Quốc.

Các bệnh viện công lúc nào cũng đông người chờ tới lượt.

Chị Xi đã trải qua 4 năm điều trị vô sinh khác nhau, từ việc dùng một loại thuốc thảo dược đắng trong 3 tháng, đến 3 đợt điều trị cảm ứng rụng trứng và một phẫu thuật nội soi để phục hồi các mô di dời trong tử cung.

Năm nay, chị quyết định thử nghiệm thụ tinh nhân tạo trong ống nghiệm tại một phòng khám của nhà nước với chi phí 4.700 USD, tương đương với khoảng 4 tháng lương ở các thành phố giàu có như Bắc Kinh, Thượng Hải và Quảng Châu. Chị cho biết thêm đây là khoản phí không được bảo hiểm y tế hỗ trợ.

Chị cảm thấy khó chịu ở các bệnh viện nhà nước vì phải dậy sớm và đến phòng khám hàng tuần và dành 4 giờ ở đó hầu hết chỉ để xếp hàng chờ đợi.

"Thời gian tư vấn thực sự chỉ kéo dài 5 phút", chị Xi lo lắng về chi phí chữa trị.

Nhu cầu thụ tinh nhân tạo

Vô sinh là chủ đề của một chương trình truyền hình thực tế mới, The UFO Fertility Show, lấy bối cảnh trong tương lai khi người ngoài hành tinh quay trở lại Trái Đất bằng UFO để khám phá lý do tại sao loài người biến mất dần.

Chương trình đã bắt đầu phát trực tuyến tại Trung Quốc trong năm nay và do bác sĩ Wei Siang Yu thực hiện.

Trong tập đầu tiên, nhóm của bác sĩ Yu đến thăm một cặp vợ chồng ở Thượng Hải và cho họ lời khuyên về cách thụ thai, bao gồm thay đổi chế độ ăn uống, tập Thái cực quyền, sắp xếp lại đồ nội thất phòng ngủ và ngăn ngừa tiếng ồn. Bác sĩ đặc biệt không tán thành thức ăn cay và đồ có đường tìm thấy trong tủ lạnh của cặp vợ chồng.

Công ty cho biết 2 tập đầu tiên của chương trình của đã thu hút 46 triệu lượt xem trực tuyến

"Các phòng khám sinh sản do chính phủ điều hành là không đủ", bác sĩ Yu nói.

Sự gia tăng nhu cầu cho thụ tinh nhân tạo ngày nay phản ánh giấc mơ mà nhiều bậc cha mẹ từng có nhưng bị cấm thực hiện trong hơn 30 năm.

Tính đến năm 2016, chỉ có 451 phòng khám trên toàn quốc cung cấp dịch vụ thụ tinh nhân tạo được cấp phép bởi chính phủ, có nghĩa là cứ với 10 triệu người Trung Quốc thì chỉ có 3,3 trung tâm sinh sản được cấp phép, theo một báo cáo của Viện Nghiên cứu Công nghiệp Qianzhan. Ước tính 800.000 đàn ông và phụ nữ không thể tiếp cận với việc điều trị sinh sản có chất lượng.

Tính đến năm 2016, chỉ có 451 phòng khám trên toàn quốc cung cấp dịch vụ thụ tinh nhân tạo được cấp phép bởi chính phủ Trung Quốc.

Theo báo cáo, các phòng khám sinh sản ở Trung Quốc đã không thành công như các phòng khám ở nơi khác vì công nghệ lạc hậu.

Với tỷ lệ thụ thai 30%-40%, Trung Quốc tụt lại phía sau các nước như Mỹ, Thái Lan và Malaysia có tỷ lệ thụ thai 60%-65%. Điều này đã khiến nhiều người Trung Quốc ra nước ngoài để có thể điều trị khả năng sinh sản, với Mỹ và Thái Lan là những lựa chọn hàng đầu.

Tiến sĩ Hal Danzer, chuyên gia ở Los Angeles, có danh sách dài bệnh nhân là người Trung Quốc. Ông nói rằng tuổi tác không phải là yếu tố duy nhất.

"Tôi thấy rất nhiều doanh nhân Trung Quốc làm việc 12 giờ một ngày, 6 ngày (một tuần), và họ không có chế độ ăn uống tốt. Họ thừa cân. Họ hút thuốc và uống nhiều rượu. Tinh trùng của họ không ổn", Danzer nói.

Chữa Đông, chữa Tây

Khi người dân quan tâm đến các phương pháp y học cổ truyền Trung Quốc để chữa vô sinh, đồng thời cũng sử dụng công nghệ hiện đại như các ứng dụng và các nhóm truyền thông xã hội, thì các doanh nghiệp nhận ra cơ hội trên kinh doanh trên thị trường.

Fang, một bác sĩ làm việc tại bệnh viện công ở tỉnh Chiết Giang, phía đông Trung Quốc, điều hành một trong nhiều cửa hàng trực tuyến bán sản phẩm hỗ trợ sinh sản trên Taobao, nền tảng thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc. Ông nói rằng ông bán hàng chục nghìn gói thảo dược ngâm chân tự chế mỗi tháng và nhu cầu khách hàng tăng lên trong những năm gần đây, vượt xa mong đợi của ông.

Mặc dù ông Fang thừa nhận rằng ngâm chân không phải là một loại phép thuật, ông nghĩ nó cải thiện sức khỏe tổng thể của khách hàng và tạo điều kiện thuận lợi cho cơ thể họ mang thai.

Ông cho biết trong y học cổ truyền Trung Quốc, bàn chân được coi là rất quan trọng để duy trì sức khỏe.

Một nhân viên y tế trong quá trình thực hiện thụ tinh ống nghiệm cho bệnh nhân tại Bắc Kinh.

Ngược lại, người ta cũng ngày càng tìm tới công nghệ tiên tiến để giải quyết những vấn đề. Chị Pan cho biết các ứng dụng theo dõi rụng trứng là "rất phổ biến" trong các nhóm người điều trị khả năng sinh sản.

Một ứng dụng đứng đầu danh sách cửa hàng ứng dụng ở Trung Quốc là Fengkuangzaoren, hay “Điên cuồng vì sinh con." Với một biểu tượng màu hồng có tinh trùng trên đồng hồ, ứng dụng cung cấp một loạt các bộ theo dõi như nhiệt độ cơ thể, lịch rụng trứng và kinh nguyệt để tư vấn những ngày tốt nhất cho việc thụ thai. Ứng dụng hoạt động với tính năng cốt lõi là một công cụ sử dụng thuật toán để hỗ trợ quy trình thụ tinh trong ống nghiệm, cụ thể là dự đoán tổng chi phí, tỷ lệ thành công và môi giới khách hàng với các phòng khám địa phương và ở nước ngoài.

Công ty cho biết ứng dụng đã đạt 8 triệu người dùng và giúp 70.000 gia đình thành công trong vòng 4 năm qua.

Với tinh thần thử thách và sai lầm, những phụ nữ như chị Xi không từ bỏ hy vọng. Chị là một người dùng tích cực của ứng dụng và là thành viên của bảy nhóm chat, trong đó mọi người chia sẻ kinh nghiệm điều trị bằng thụ tinh trong ống nghiệm.

Chị Xi chỉ mới bắt đầu đợt điều trị đầu tiên của mình, do đó, có thể còn một con đường dài phía trước.

"Mặc dù quá trình này khiến cả tinh thần và thể chất mệt mỏi, nhưng miễn là có một tia hy vọng, chúng tôi sẽ tiếp tục kiên trì. Rồi cuối cùng chúng tôi sẽ có một đứa con", chị nói.

Bên trong ngôi làng 'ế vợ' ở Trung Quốc Nằm ở phía đông Trung Quốc, làng Laoya (Lão Áp) ở tỉnh An Huy được xem là "làng ế vợ" khi có tới hơn 100 đàn ông độc thân trên tổng dân số 1.600 người.

Ngọc Hà
Theo CNN