Hà Tĩnh phòng ngừa từ sớm, từ xa hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn

UBND tỉnh vừa có văn bản chỉ đạo việc tăng cường thực hiện các biện pháp phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn.

Do ảnh hưởng của El Nino, từ đầu năm đến nay, lượng mưa nhiều vùng trên cả nước bị thiếu hụt, nền nhiệt độ cao, nắng nóng kéo dài, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn đã xảy ra ở một số địa phương, nhất là ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long và miền Trung, Tây Nguyên.

Theo nhận định của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, mùa hè tới khả năng nắng nóng, hạn hán vẫn diễn ra gay gắt.

Trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh, mặc dù bước vào sản xuất vụ xuân năm 2024 nguồn nước tại các hồ đập trên địa bàn tỉnh hầu hết đang đạt dung tích thiết kế, song theo nhận định của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, mùa hè tới khả năng nắng nóng, hạn hán vẫn diễn ra gay gắt.

Thực hiện Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 1/4/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường thực hiện các biện pháp phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn; để chủ động phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất và dân sinh..., Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành, địa phương, đơn vị tiếp tục thực hiện nghiêm túc các nội dung đã chỉ đạo, đồng thời tập trung triển khai thực hiện một số nội dung cụ thể.

Theo đó, UBND các huyện, thành phố, thị xã theo dõi chặt chẽ diễn biến và dự báo về thời tiết, khí tượng, thủy văn, nguồn nước, xâm nhập mặn. Tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn người dân có các giải pháp chủ động tích trữ nước ngọt, sử dụng nước có hiệu quả, tiết kiệm triệt để chống thất thoát, lãng phí nguồn nước.

Chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, các tổ chức thủy lợi cơ sở kiểm kê, đánh giá nguồn nước tại các hồ chứa nước, đặc biệt là các hồ chứa nhỏ, đập dâng, trạm bơm lấy nước trên các sông, suối; tính toán cân bằng nước để có phương án chống hạn phục vụ sản xuất, dân sinh vụ hè thu năm 2024 phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương. Điều chỉnh cơ cấu cây trồng phù hợp, chuyển đổi diện tích trồng lúa ở vùng có nguy cơ xảy ra hạn hán, chưa bảo đảm cấp nước sang cây trồng cạn, không bố trí sản xuất lúa trên các vùng đất không chủ động được về nguồn nước; tính toán điều chỉnh, bổ sung phương án sử dụng nước, trước hết ưu tiên nguồn nước phục vụ cho sinh hoạt, chăm lo sức khỏe cho người dân, chăn nuôi gia súc và các lĩnh vực sản xuất trọng yếu khác.

Chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn tổ chức ra quân nạo vét, kiên cố hóa kênh mương, tu bổ, sửa chữa các cửa vào cống lấy nước, trạm bơm tưới, ao, giếng…, khơi thông dòng chảy, đắp đập tạm giữ nước, lắp đặt phương tiện lấy nước để chủ động vận hành, đảm bảo đủ điều kiện dẫn nước thông thoáng từ đầu mối tới mặt ruộng.

Chỉ đạo các chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ thi công sớm hoàn thành, đưa vào sử dụng các công trình thủy lợi, cấp nước sinh hoạt; chủ động thực hiện giải pháp cung cấp nước, không để thiếu nước sinh hoạt và chăn nuôi, ảnh hưởng đến sức khỏe, đời sống của Nhân dân, nhất là đối với vùng núi, vùng ven biển thường xảy ra thiếu nước sinh hoạt khi hạn hán xảy ra.

Chủ động bố trí ngân sách địa phương để triển khai thực hiện các giải pháp cấp bách phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn; ưu tiên bố trí kinh phí đầu tư xây dựng, sửa chữa, nâng cấp công trình cấp nước tập trung.

Thường xuyên phối hợp với các công ty TNHH MTV thủy lợi để thực hiện các giải pháp chống hạn, điều tiết nước hợp lý. Tập trung chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, giao nhiệm vụ cụ thể cho chủ tịch UBND các xã, phường, thị trấn và phân công cán bộ các phòng, ban trực tiếp xuống cơ sở để chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác chống hạn khi hạn hán xảy ra.

Chủ động phối hợp với điện lực các huyện, thành phố, thị xã đảm bảo cấp điện ổn định cho các công ty cấp nước, nhà máy nước sạch, các trạm bơm nhằm đảm bảo cấp nước, ứng phó với nguy cơ hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn.

Các Công ty TNHH MTV Thủy lợi Nam Hà Tĩnh và Bắc Hà Tĩnh theo dõi chặt chẽ diễn biến và dự báo về thời tiết, khí tượng, thủy văn, nguồn nước, xâm nhập mặn. Tổ chức kiểm kê, đánh giá và cân đối nguồn nước hiện có của từng công trình thủy lợi được giao quản lý, đặc biệt là các công trình hồ chứa có mực nước xuống thấp, các công trình đập dâng, trạm bơm lấy nước trên các sông, suối để xây dựng kế hoạch tưới và phương án chống hạn phục vụ sản xuất, dân sinh vụ hè thu năm 2024 cho từng công trình, từng vùng cụ thể; phối hợp với các địa phương thực hiện các biện pháp cấp bách chống hạn cho các diện tích có nguy cơ bị hạn để điều tiết, phân phối hợp lý, tiết kiệm, không để hiện tượng thất thoát lãng phí nước; tăng cường công tác quản lý vận hành nhằm giảm tổn thất nguồn nước. Trong trường hợp hạn hán xảy ra phải ưu tiên tối đa nguồn nước cho các công trình cấp nước sinh hoạt.

Đồng thời, tổ chức vận hành đóng mở các cửa cống ngăn mặn, giữ ngọt hợp lý, theo dõi, quan trắc, kiểm soát độ mặn để tạo nguồn nước đảm bảo chất lượng phục vụ sản xuất, dân sinh; phối hợp với Công ty Điện lực Hà Tĩnh có phương án đảm bảo nguồn điện phục vụ các trạm bơm tưới và đặc biệt là các trạm bơm có nguồn nước ảnh hưởng của thủy triều; tổ chức trực ban nghiêm túc 24/24h tại cơ quan và các cụm, trạm để kịp thời xử lý các kiến nghị của địa phương trong quá trình vận hành cấp nước.

Sở NN&PTNT theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, nguồn nước, hướng dẫn điều tiết nước tại các hồ chứa, quản lý nguồn nước trong các hệ thống công trình thủy lợi; thường xuyên kiểm tra, đánh giá cân đối nguồn nước để điều chỉnh kế hoạch sử dụng nước phù hợp đáp ứng tốt nhất nhu cầu nước sinh hoạt và sản xuất. Chỉ đạo các chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ đối với các công trình thủy lợi, cấp nước sinh hoạt nông thôn đang triển khai xây dựng trên địa bàn tỉnh để sớm đưa vào vận hành, khai thác phục vụ cấp nước, phát huy hiệu quả công trình.

Chỉ đạo, đôn đốc UBND các huyện, thành phố, thị xã; các công ty TNHH MTV Thủy lợi triển khai các giải pháp đảm bảo nguồn nước, chủ động thực hiện công tác phòng, chống nắng nóng, hạn hán, xâm nhập mặn; tổ chức vận hành các nhà máy nước khu vực nông thôn có kế hoạch lấy nước, cấp nước phù hợp đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả, an toàn cho sinh hoạt và sản xuất của Nhân dân.

Chỉ đạo các địa phương, đơn vị tính toán, lập kế hoạch lấy nước cụ thể phục vụ sản xuất vụ Hè Thu năm 2024; hướng dẫn các địa phương về mùa vụ, thời gian lấy nước phù hợp với thời gian mở nước của các công trình thủy lợi theo kế hoạch, không để kéo dài thời gian lấy nước. Phối hợp với các địa phương, đơn vị rà soát, xác định các vùng có thể chủ động được nguồn nước, vùng có nguy cơ cao bị hạn hán, thiếu nước, trên cơ sở đó hướng dẫn chuyển đổi cây trồng, sản xuất phù hợp, hạn chế nguy cơ bị thiệt hại do hạn hán, thiếu nước...

Sở TN&MT chỉ đạo Đài Khí tượng thủy văn tỉnh theo dõi sát diễn biến thời tiết, tăng cường dự báo, cảnh báo, nhận định về tình hình khí tượng thủy văn, kịp thời cung cấp thông tin phục vụ chỉ đạo sản xuất phù hợp với điều kiện nguồn nước và chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn; phối hợp với Sở NN&PTNT, Sở Công Thương và các địa phương thống nhất kế hoạch vận hành linh hoạt, điều tiết nước các hồ chứa thủy lợi, thủy điện để chủ động phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn.

Sở Công Thương chỉ đạo Công ty Điện lực Hà Tĩnh tổ chức quản lý, triển khai phương án vận hành lưới điện phân phối đảm bảo cung cấp điện an toàn, ổn định phục vụ sản xuất, kinh doanh và đời sống sinh hoạt của Nhân dân trên địa bàn; đôn đốc, hướng dẫn các cơ quan, địa phương, đơn vị liên quan tăng cường tiết kiệm điện theo nội dung Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 8/6/2023 của Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 3115/QĐ-UBND ngày 17/9/2020 và Văn bản số 2520/UBND-KT2 ngày 22/5/2023 của UBND tỉnh; chỉ đạo các nhà máy thủy điện vận hành theo quy trình vận hành hồ chứa đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt (trong đó lưu ý đến việc vận hành hồ chứa phù hợp với tình hình hạn hán, đảm bảo yêu cầu sử dụng nước tối thiểu trong mùa kiệt theo quy định).

Sở Y tế chỉ đạo các đơn vị trong ngành tăng cường hoạt động tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn người dân, người lao động trên địa bàn các biện pháp bảo vệ sức khỏe trước diễn biến thời tiết nắng nóng gay gắt kéo dài; hướng dẫn cách phòng, chống và xử lý tại chỗ, ban đầu đối với các trường hợp mất sức do ảnh hưởng của nắng nóng. Đảm bảo vệ sinh môi trường, tránh bùng phát dịch bệnh do nắng nóng kéo dài, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn.

Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh; UBND các huyện, thành phố, thị xã chỉ đạo các đơn vị quản lý, vận hành các nhà máy cấp nước đô thị và khu công nghiệp chủ động rà soát, có phương án vận hành, điều tiết hệ thống cấp nước phù hợp với điều kiện của nguồn nước thô nhằm cấp nước an toàn cho người dân và khách hàng; rà soát triển khai các giải pháp đảm bảo chống thất thu, thất thoát nguồn nước; tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn người dân chủ động tích trữ nước ngọt, sử dụng hiệu quả, tiết kiệm.

Sở KH&ĐT chủ trì, phối hợp với Sở NN&PTNT và các sở, ngành liên quan tham mưu UBND tỉnh bố trí, lồng ghép các nguồn vốn từ các chương trình, dự án để các địa phương, đơn vị tổ chức chống hạn có hiệu quả.

Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với Sở NN&PTNT và các đơn vị liên quan tham mưu phương án kinh phí để triển khai thực hiện các biện pháp phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn theo phân cấp quản lý ngân sách phù hợp với nhiệm vụ chi, điều kiện thực tiễn và khả năng cân đối ngân sách.

Sở TT&TT hướng dẫn các cơ quan báo chí, truyền hình hoạt động trên địa bàn và các đơn vị có liên quan tăng cường công tác thông tin, truyền thông, đến các cấp, các ngành, các tổ chức, đơn vị và người dân về sử dụng tiết kiệm điện, nước, chủ động ứng phó với tình trạng nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn.

Các sở, ban, ngành liên quan theo chức năng quản lý Nhà nước được phân công chủ động chỉ đạo, phối hợp, hỗ trợ UBND các huyện, thành phố, thị xã triển khai công tác phòng, chống, khắc phục tình trạng nắng nóng, hạn hán, xâm nhập mặn...

P.V