GÓC NHÌN CHUYÊN GIA: CẢM NHẬN QUA CÁC PHIÊN CHẤT VẤN VÀ TRẢ LỜI CHẤT VẤN

Thực hiện nhiệm vụ tiếp tục xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân mà Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đề ra, ngay từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đã kế thừa, phát huy những kết quả của các khóa trước, tiếp tục xây dựng và đổi mới mạnh mẽ hơn nữa về tổ chức và phương thức hoạt động nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động, phát huy dân chủ, tăng cường tính chuyên nghiệp trong tổ chức và hoạt động của Quốc hội, trong việc thực hiện chức năng lập pháp, đã kịp thời quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước do tình hình quốc tế và trong nước đặt ra.

Cũng với việc tiến hành giám sát việc thực hiện 03 chương trình mục tiêu quốc gia, giám sát việc đổi mới chương trình sách giáo khoa phổ thông; xem xét, đôn đốc và theo dõi kết quả thực hiện lời hứa của các Bộ trưởng và thành viên Chính phủ với cử tri và Nhân dân tại các kỳ họp Quốc hội và các phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, lần này tại Kỳ họp lần thứ 6, Quốc hội quyết định tổ chức chất vấn và trả lời chất vấn việc thực hiện một số Nghị quyết của Quốc hội khóa XIV và khóa XV, cũng như kết quả thực hiện các lời hứa của các thành viên Chính phủ.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trả lời chất vấn của các ĐBQH tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV.

Đây là việc làm rất cần thiết để thúc đẩy đưa nhanh Nghị quyết vào cuộc sống, đồng thời nếu thấy cần thiết phải điều chỉnh sẽ điều chỉnh Nghị quyết, chính sách cho phù hợp với tình hình hiện nay.

Đây cũng là biện pháp giám sát tối cao trực tiếp, là sự “sát hạch” năng lực điều hành của các thành viên Chính phủ, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án Nhân dân Tối cao, những người được Quốc hội bổ nhiệm hoặc phê chuẩn.

Suy rộng ra, có thể nói đây cũng là một phương thức giám sát tối cao của Quốc hội, cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất đối với Chính phủ, cơ quan hành chính nhà nước cao nhất thực hiện quyền hành pháp, cơ quan chấp hành của Quốc hội.

Do tính chất quan trọng của sự kiện, các tầng lớp Nhân dân đặc biệt là các vị lão thành cách mạng và đội ngũ cán bộ nghỉ hưu rất quan tâm.

Với tinh thần: Dân chủ, chân thành, công khai và trách nhiệm, các đại biểu Quốc hội đã nêu nhiều câu hỏi, đang là những vấn đề bức xúc hiện nay trong nhân dân và đã được Thủ tướng, các Phó Thủ tướng và hấu hết các thành viên Chính phủ trả lời. Những cuộc tranh luận sôi nổi giữa người chất vấn và người được chất vấn để đi đến sự thật đúng, sai nhiều khi hâm nóng không khí hội trường, đã giúp cho cử tri và nhân dân hiểu rõ hơn tình hình đất nước nói chung và việc điều hành đất nước nói riêng.

Sự trả lời của các thành viên Chính phủ chứng tỏ Chính phủ sát dân, nắm chắc tình hình đất nước; nhiều thành viên Chính phủ “đóng tròn vai” khá “thuộc bài”.

Qua chất vấn và trả lời chất vấn, nhân dân thấy rõ và đánh giá cao hoạt động của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đã chỉ đạo quyết liệt các bộ, các ngành, các địa phương thực hiện có hiệu quả các Nghị quyết của Quốc hội; đã tập trung cao cho công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế, pháp luật; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong sản xuất và đời sống cùng với việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, xác định rõ trách nhiệm giữa Chính phủ với các bộ, các ngành, giữ Chính phủ, các bộ, các ngành với chính quyền địa phương; khắc phục sự chồng chéo chức năng nhiệm vụ, quyền hạn nhằm đảm bảo việc quản lý nhà nước là thống nhất, đồng thời phát huy vai trò chủ động, sáng tạo, tinh thần trách nhiệm của từng cấp, từng ngành.

Công nhân, viên chức những người làm công ăn lương đặc biệt vui mừng trước thông tin Chính phủ cải cách tiền lương và thấy rằng: Trong bối cảnh tình hình trong nước và quốc tế còn nhiều khó khăn, phức tạp, đặc biệt là do ảnh hưởng nặng nề của đại dịch COVID-19 từ đầu năm 2020, Chính phủ đã có những cố gắng rất lớn, chuẩn bị mọi mặt để thực hiện phương án cải cách tiền lương từ ngày 1/7/2024 theo kết luận của Ban Chấp hành Trung ương Đảng.

Cử tri và Nhân dân hoan nghênh việc Chính phủ đã tập trung chỉ đạo, đẩy mạnh cải cách hành chính, đặc biệt là cải cách thủ tục hành chính, thúc đẩy chuyển đổi số, tăng khả năng tiếp nhận vốn tín dụng của các thành phần kinh tế, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các công trình, dự án trọng điểm.

Tuy nhiên, qua chất vấn cũng thấy rõ còn nhiều bất cập trong điều hành của Chính phủ như:

Thủ tục hành chính còn nhiêu khê; nợ đọng văn bản còn nhiều; chính sách ban hành chậm so với thực tiễn.

Hệ thống pháp luật còn chồng chéo, một số quy định chưa thống nhất, thậm chí đối địch nhau, gây khó khăn khi giải quyết công việc; việc chấp hành lập pháp ở một số cơ quan, ở một bộ phận cán bộ không nghiêm; một bộ phận cán bộ đùn đẩy trách nhiệm; cơ chế kiểm soát quyền lực chưa hoàn thiện, còn nhiều kẽ hở, dễ bị kẻ xấu lợi dụng; vai trò giám sát của nhân dân chưa được phát huy mạnh mẽ trong khi triển khai các Nghị quyết.

Tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương sau Đại hội XIII của Đảng tuy có tiến bộ song vẫn chưa có sự đổi mới mạnh mẽ; chức năng, nhiệm vụ, phân cấp, phân quyền chưa thật rõ; hiệu quả hoạt động còn hạn chế. Số lượng cán bộ cấp xã và đội ngũ viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công vẫn còn lớn, trong đó có một bộ phận, năng lực, uy tín hạn chế chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ.

Qua tổ chức chất vấn và trả lời chất vấn lần này cũng là dịp giúp cho cả Quốc hội lẫn Chính phủ hiểu rõ hơn những khó khăn, thuận lợi của nhau để có sự phối hợp tốt hơn trong việc điều hành, triển khai công việc nhằm hoàn thiện nhà nước pháp quyền Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam mà Đại hội XIII của Đảng đã đề ra. Nó cũng giúp cho các thành viên Chính phủ vững tâm hơn trong việc triển khai các công việc được giao./.