Giới xuất bản châu Âu kỳ vọng vào các chính sách mới về AI

Ngày 2/2 vừa qua, các đơn vị xuất bản ở châu Âu đã thể hiện sự tán thành với hai bước phát triển trong chính sách về AI. Giới lãnh đạo ngành sách cảm thấy các bước phát triển này có tính xây dựng.

Ảnh: Qualcomm.

Phấn khởi vì Coreper bỏ phiếu ủng hộ Đạo luật AI

Chủ tịch Liên đoàn các Nhà xuất bản châu Âu (FEP) Ricardo Franco Levi tại Brussels cùng các nhà xuất bản Đức và các quốc gia khác hoan nghênh việc ủy ban đại diện thường trực của Liên minh châu Âu - Coreper bỏ phiếu ủng hộ Đạo luật AI, được công nhận là “quy định cụ thể đầu tiên trên thế giới về AI”.

Chủ tịch Liên đoàn các Nhà xuất bản Châu Âu (FEP) Ricardo Franco Levi. Ảnh: Publishing Perspectives.

Đạo luật AI sẽ phải qua cuộc bỏ phiếu toàn thể tại Nghị viện vào cuối mùa xuân, nhưng liên đoàn đánh giá luật mới này của châu Âu “đề cập các nghĩa vụ cơ bản trong khuôn khổ bản quyền, nhắc lại rằng AI đa dụng (chẳng hạn như AI tạo sinh) phải tôn trọng luật bản quyền và có chính sách phù hợp cho vấn đề này. Luật này cũng sẽ đảm bảo phải minh bạch về dữ liệu sử dụng cho quá trình đào tạo AI”.

Cùng liên đoàn, Hiệp hội các Nhà xuất bản và phát hành sách tại Đức cũng hoan nghênh sự hỗ trợ của Coreper, nhưng cảnh báo rằng Đạo luật AI ở dạng hiện tại vẫn chưa giải quyết được một số điểm quan trọng.

Tổng giám đốc Börsenverein Peter Kraus vom Cleff nói “Đạo luật AI là bước khởi đầu tốt đẹp hướng đến quản lý AI”. Ông cho biết Hiệp hội hoan nghênh thực tế “luật đã không đưa vào các yêu cầu tạm thời từ Đức, Pháp và Italy nhằm nới lỏng các nghĩa vụ minh bạch đối với các nhà cung cấp AI”.

Tổng giám đốc Hiệp hội các Nhà xuất bản và phát hành sách tại Đức Börsenverein Peter Kraus vom Cleff. Ảnh: Publishing Perspectives.

Theo đó, các nhà cung cấp hệ thống AI tạo sinh sử dụng nội dung nghệ thuật, sáng tạo và báo chí làm tài liệu nguồn có nghĩa vụ phải minh bạch về mặt pháp lý. Điều này rõ ràng nhằm mục đích cho phép chủ sở hữu quyền thực hiện và thực thi tác quyền của mình. Nội dung hoàn toàn do AI tạo ra “phải được gắn nhãn ghi rõ như vậy”.

Tuy nhiên, ông bày tỏ quan điểm rằng đạo luật chỉ đặt ra những tiêu chuẩn tối thiểu và để ngỏ nhiều chi tiết cần thảo luận và điều chỉnh. Chưa có quy định về một số điểm chính liên quan đến việc AI sử dụng các tác phẩm được bảo vệ bản quyền, chẳng hạn như câu hỏi về thù lao cho nội dung nạp vào AI tạo sinh.

Kraus vom Cleff nói: “Các tác giả và nhà xuất bản phải được phép thu lợi kinh tế từ bên sử dụng tác phẩm của họ, vì nếu không có luồng nội dung mới do những người sáng tạo nghĩ ra và tạo ra, thì AI tạo sinh sẽ thoái hóa và do đó thành ra vô giá trị... Chúng ta chỉ mới bắt đầu cuộc tranh luận kéo dài cho câu hỏi rằng làm thế nào để xã hội và ngành công nghiệp có thể sử dụng AI hợp lý và những biện pháp bảo vệ cần thiết cho việc này”.

Hạ viện Anh muốn đảm bảo minh bạch và công bằng

Ủy ban Truyền thông và Kỹ thuật số của Hạ viện Anh công bố báo cáo trong đó cảnh báo việc cho phép các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) khai thác tác phẩm của các chủ sở hữu bản quyền nhằm thu lợi tài chính.

Nữ nam tước Stowell xứ Beeston, chủ tịch ủy ban cho biết: LLM dựa vào việc sử dụng các bộ dữ liệu khổng lồ để vận hành nhưng điều đó không có nghĩa chúng được sử dụng bất kỳ tài liệu nào chúng tìm thấy mà không xin phép hoặc trả tiền cho chủ sở hữu bản quyền. Theo bà, đây là “vấn đề mà chính phủ có thể và nên nhanh chóng kiểm soát”.

Bất ngờ nhất là Ủy ban Hạ viện muốn thấy “tầm nhìn tích cực hơn về các LLM nhằm thu được lợi ích kinh tế và xã hội, đồng thời cho phép Vương quốc Anh cạnh tranh toàn cầu”. Theo Hạ viện, cách tiếp cận của chính phủ đối với AI và LLM “tập trung vào quan điểm hạn hẹp về an ninh AI”. Nếu không tái cân bằng theo hướng thúc đẩy các cơ hội đồng thời giải quyết các rủi ro xã hội và an ninh, họ lo ngại Anh sẽ không theo kịp các đối thủ cạnh tranh, mất ảnh hưởng quốc tế và phụ thuộc chiến lược vào các công ty công nghệ nước ngoài về một công nghệ quan trọng.

Giám đốc điều hành của Hiệp hội các Nhà xuất bản Anh Dan Conway chỉ rõ tầm quan trọng của báo cáo này, đáng chú ý là nó đã bác bỏ “kịch bản khoa học viễn tưởng ngày tận thế” nhưng thẳng thắn thừa nhận mối đe dọa sâu sắc nhãn tiền trong việc đào tạo AI liên quan đến nội dung có bản quyền.

Theo đó, Hiệp hội hoan nghênh lời kêu gọi chính phủ hành động để hỗ trợ các chủ sở hữu bản quyền. Đồng thời, Hiệp hội khẳng định các nhà xuất bản từ lâu đã ứng dụng AI trong công việc và cùng chung tham vọng với ủy ban trong tầm nhìn tích cực về AI.

Tâm Anh