Giám sát của Hội đồng nhân dân - lan tỏa và giữ lửa

Từ đầu nhiệm kỳ 2021-2026 đến nay, Thường trực HĐND Thành phố đã tổng hợp 1.801 ý kiến, kiến nghị của cử tri. Các kiến nghị tập trung vào các lĩnh vực quản lý nhà nước trên địa bàn. Sau khi nhận được kiến nghị của cử tri, UBND Thành phố đã giao nhiệm vụ cho các ngành, các cấp liên quan kiểm tra, rà soát việc giải quyết, trả lời cử tri; tổng hợp và báo cáo HĐND Thành phố kết quả thực hiện đúng thời hạn yêu cầu. Cách làm này đã thu được những kết quả rất tích cực, thực sự tạo nên “làn gió tươi mới” trong hoạt động của HĐND các cấp, được cử tri theo dõi và hoan nghênh.

Việc đổi mới và đẩy mạnh công tác giám sát là khâu trọng tâm, then chốt để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND TP Hà Nội. Đặc biệt, việc thực hiện Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND, cùng với sự lan tỏa trong đổi mới hoạt động của Quốc hội, hoạt động giám sát của HĐND TP Hà Nội đã có bước cải tiến, đổi mới ngày càng thực chất và đi vào chiều sâu. Ông Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy Ban Tài chính ngân sách Quốc hội nhìn nhận, chất lượng hiệu quả hoạt động giám sát, nhất là giám sát tại kỳ họp, giám sát chuyên đề ngày càng được nâng cao, đạt được những kết quả nhất định, góp phần tích cực trong việc giải quyết những vấn đề dân sinh bức xúc mà nhân dân quan tâm; khắc phục tồn tại trong công tác quản lý Nhà nước trên địa bàn.

Hà Nội là địa phương đầu tiên trong cả nước triển khai thực hiện Nghị quyết số 594 của Ủy ban thường vụ Quốc hội khóa 15, HĐND thành phố thực hiện quyền giám sát trực tiếp đối với UBND thành phố thông qua hoạt động chất vấn, tái chất vấn theo hướng bám tới cùng việc giải quyết sự việc. Tại Kỳ họp thứ 12, tháng 7/2023, HĐND thành phố Hà Nội đã tái chất vấn việc thực hiện các cam kết, lời hứa của các thành viên UBND thành phố và lãnh đạo các cơ quan liên quan về một số nội dung, vấn đề đến hạn giải quyết đã được HĐND, Thường trực HĐND thành phố quyết nghị, kết luận tại các phiên chất vấn, giải trình nhưng thực hiện còn chậm và chưa hiệu quả. Cùng với đó là chất vấn nhóm vấn đề công tác cải cách hành chính, xây dựng chính quyền điện tử và chuyển đổi số trong các cơ quan nhà nước thuộc thành phố. Đây là những nội dung rất quan trọng và thiết thực, liên quan đến kỷ luật, kỷ cương, trách nhiệm thực thi công vụ, đang được thành phố tập trung chỉ đạo, được đông đảo cử tri, nhân dân quan tâm.

Hoạt động chất vấn tiếp tục được đổi mới theo hướng thực chất. Đa số các ý kiến chất vấn đều được trả lời, giải trình làm rõ, có giải pháp khắc phục, được đại biểu đồng tình, thống nhất cao. Sau mỗi phiên họp chất vấn, HĐND nhiều địa phương đã ban hành Nghị quyết về chất vấn và trả lời chất vấn, làm cơ sở để theo dõi, giám sát, đôn đốc, tổ chức tái giám sát trong thực hiện các vấn đề, các cam kết trước cử tri và Nhân dân địa phương. Thống kê cho thấy, trong nhiệm kỳ 2021- 2026 đến nay, HĐND TP đã thực hiện bốn phiên chất vấn tại các kỳ họp thường lệ của HĐND TP. Ở HĐND cấp xã tổ chức trên 1.131 phiên chất vấn. Ông Trần Văn Hải – Phó Chủ tịch HĐND quận Hà Đông nhận xét: “thực tiễn cho thấy nhiều vấn đề sau chất vấn, giải trình đã được UBND TP, các cơ quan nghiêm túc, tập trung khắc phục và có nhiều chuyển biến rất tích cực”.

Từ đầu nhiệm kỳ 2021-2026 đến nay, HĐND các cấp TP đã tiếp tục duy trì, tăng cường hoạt động giám sát với tổng số 1.978 cuộc giám sát của HĐND và Thường trực HĐND. Riêng Thường trực HĐND TP đã tổ chức được 14 cuộc giám sát, khảo sát chuyên đề, trong đó có những nội dung được cử tri hết sức quan tâm như: tình hình thực hiện xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại Khu liên hiệp xử lý chất thải Sóc Sơn; tình hình tiến độ triển khai Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 -Vùng Thủ đô Hà Nội; việc thực hiện kết luận giám sát của HĐND Thành phố về tình hình quản lý các dự án sử dụng đất chậm triển khai, vi phạm Luật Đất đai. Để có được những kết quả đó, ông Đàm Văn Huân – Trưởng Ban Đô thị HĐND thành phố Hà Nội cho biết, ngay từ khi xây dựng chương trình giám sát, HĐND các cấp đã chú trọng lựa chọn giám sát có trọng tâm, trọng điểm, vấn đề bức xúc mà đại biểu HĐND, cử tri, nhân dân quan tâm.

Việc thực hiện các kết luận giám sát cũng là tiêu chí để cơ quan tổ chức xem xét, đánh giá cán bộ và xét thi đua, khen thưởng. Từ thực tế hoạt động trong thời gian qua, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn cho rằng: “các kết luận giám sát phải được thực hiện và đôn đốc đến cùng kết quả giải quyết; chuyển các cơ quan chức năng xem xét đối với các vi phạm nghiêm trọng và báo cáo cấp ủy chỉ đạo; thực hiện nghiêm chế tài xử lý đối với những tổ chức, cá nhân thực hiện không nghiêm túc, không hiệu quả các kết luận giám sát và là căn cứ để xem xét về công tác cán bộ, thi đua, khen thưởng.”

Tinh thần, quyết tâm đổi mới giám sát của HĐND thành phố Hà Nội có tính chất lan tỏa, vừa truyền cảm hứng, vừa “giữ lửa” cho hoạt động của cơ quan dân cử tại địa phương. Nhìn lại nửa chặng đường thực hiện lời hứa trước nhân dân của các đại biểu HĐND thành phố Hà Nội trong bối cảnh khó khăn, thách thức chưa từng có tiền lệ, có thể thấy rõ và xuyên xuốt là vai trò quan trọng từ sự lan tỏa tinh thần đổi mới, trách nhiệm, vì dân trong các hoạt động giám sát. Điều này cũng đã truyền cảm hứng, giữ và thổi bùng “lửa” nhiệt huyết, trách nhiệm của mỗi cán bộ công chức trong hệ thống chính trị của thành phố, góp phần xây dựng và phát triển Thủ đô ngày càng giàu đẹp - văn minh - hiện đại, để Hà Nội ngày càng xứng đáng là “Thủ đô ta”, như lời nhắc nhở của Chủ tịch Hồ Chí Minh./.