Gia Phú: 300 hộ dân mong mỏi chờ điện lưới quốc gia

Đưa chúng tôi men theo con đường nhỏ lởm chởm đá chạy dọc xuống suối Ngòi Bo để tận mắt chứng kiến chiếc máy thủy điện nhỏ của gia đình, chị Tẩn Thị Mấy ở thôn Nậm Trà vừa thở dài vừa nói: “Năm 2017, gia đình tôi nuôi 100 con gà, vào ngày lạnh giá do không có điện sưởi ấm nên chết sạch. Cuối năm 2018, tôi đầu tư máy thủy điện nhỏ để phục vụ sinh hoạt và thắp sáng trong chăn nuôi nhưng nguồn điện hạn chế nên khó khăn cũng không bớt là bao”.

Chị Tẩn Thị Mấy (thôn Nậm Trà) bên chiếc máy thủy điện nhỏ.

Cùng thôn với chị Mấy, gia đình anh Vàng Ồng Lụ đã được sử dụng điện lưới quốc gia gần 4 năm qua, tuy nhiên cũng là bất đắc dĩ bởi anh phải vay ngân hàng 50 triệu đồng để kéo đường điện xa 2,5 km từ thôn Tả Thàng tới nhà. Điện năng bị tổn thất lớn, điện áp thấp nên cũng chỉ đủ chạy vài bóng điện và 2 tủ lạnh cỡ nhỏ phục vụ việc kinh doanh. Anh Lụ tâm sự: “Chúng tôi rất mong có điện lưới quốc gia để phục vụ sinh hoạt và sản xuất, kinh doanh. Chỉ cách công trình thủy điện có một đoạn mà đến bây giờ chúng tôi vẫn phải sử dụng máy thủy điện nhỏ cấp điện chập chờn, việc thắp sáng chủ yếu dùng đèn dầu. Được dùng ti vi, máy giặt và có điện để phát triển sản xuất với chúng tôi sao mà xa vời quá!...”.

Thôn Nậm Trà hiện có 138 hộ đang sống chung cảnh như gia đình anh Lụ, chị Mấy. Không có điện, buộc các hộ phải đầu tư máy thủy điện nhỏ. Điều đáng báo động là những dây điện trần kéo từ máy thủy điện nhỏ về nhà dân thường khá xa, nhiều điểm võng, nhìn không khác những chiếc “bẫy điện” chăng khắp nơi, gây nguy hiểm cho người, vật nuôi trong khu vực.

Tương tự như thôn Nậm Trà, cách công trình thủy điện gần 1 km nhưng thôn Bản Cam đến nay cũng chưa có điện lưới quốc gia. Toàn bộ 32 hộ dân của thôn và 2 điểm trường tiểu học, mầm non phải sử dụng đèn dầu để thắp sáng. Anh Chảo Ồng Phin, Trưởng thôn Bản Cam cho biết: Người dân nơi đây gặp rất nhiều khó khăn trong sinh hoạt, sản xuất do không tiếp cận được các tiện nghi, phương tiện sản xuất hiện đại. Một số hộ lắp đặt máy thủy điện nhỏ tiềm ẩn rủi ro trong khi nguồn điện phát rất yếu, chập chờn khiến tuổi thọ thiết bị, đồ điện rút ngắn.

Trao đổi với phóng viên, ông Lưu Hoàng Điểu, Phó Chủ tịch UBND xã Gia Phú cho biết: Xã hiện có 88,76% số hộ được sử dụng điện an toàn từ các nguồn, hơn 11% còn lại (tức 300 hộ thuộc các thôn Nậm Trà, Nậm Phảng, Bản Cam) chưa được sử dụng điện sinh hoạt. Xã đã nhiều lần đề xuất với cơ quan có thẩm quyền và nhận được câu trả lời là trong năm 2019 sẽ đầu tư thêm 3 trạm biến áp để cấp điện cho các thôn này. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có dấu hiệu triển khai việc xây dựng trạm biến áp như cam kết. Có thể việc sử dụng đèn dầu của 300 hộ dân này còn rất lâu mới tới hồi kết.

Điện lưới quốc gia là nhu cầu căn bản đối với các hộ dân, đây cũng là một trong những tiêu chí về xây dựng nông thôn mới. Xã Gia Phú lại là đơn vị hành chính tiếp giáp với thành phố Lào Cai, đồng thời trên địa bàn xã có công trình thủy điện Tả Thàng công suất lớn và thuộc vùng hạ lưu của nhiều công trình thủy điện khác nhưng không hiểu sao đến nay vẫn có tới 300 hộ sinh sống, sản xuất trong môi trường lạc hậu vì thiếu điện lưới quốc gia?!

Kiều Thu