Dựng lại người, từ đạo hiếu, gia phong

Theo các báo cáo của Bộ Công an, trong giai đoạn 2011-2020, bình quân mỗi năm xảy ra hơn 6.800 vụ án giết người, trong đó, số vụ giết người do mâu thuẫn trong nội bộ gia đình chiếm khoảng 17,9% (năm 2017), tăng lên 20% vào năm 2020! Mới nhất, báo cáo trước Quốc hội về tình hình tội phạm tại phiên họp đầu tháng 11.2022, Bộ trưởng Công an Tô Lâm cảnh báo “số vụ giết người thân tăng gần 5%”.

Xã hội chuyển động, thế hệ tiếp nối, nhưng những giá trị nhân bản thì bất biến cho dù về hình thức không còn như cũ. Ảnh: Nguyễn Thành Luy

Cho dù hàng ngày trong xã hội không thiếu những tấm gương hiếu thảo, lòng chung thủy, ông bà cha mẹ tận tụy dạy bảo con cháu... nhưng những con số nêu trên khiến chúng ta thực sự lo lắng khi “thành lũy” nhân sinh của xã hội đã bị xâm phạm, giá trị cốt lõi tưởng chừng bất biến giờ đã thay đổi - Vì sao?

“Nước có quốc pháp, nhà có gia phong” - nếp nhà liên quan mật thiết với quốc pháp, và từ gia phong có thể suy ra vận nước. Trong khi “quốc pháp” luôn thay đổi theo ý chí con người, tùy thuộc chế độ chính trị từng thời kỳ và được đảm bảo thực thi bằng quyền lực nhà nước, gia phong tiếp biến theo sự chuyển động của xã hội, nhưng lại có những giá trị nhân bản bất biến, cho dù về hình thức có thể không còn như cũ. Sự thay đổi hệ giá trị văn hóa trong gia đình - gia phong, là một quá trình lâu dài và trên nhiều phương diện, xuất phát từ nhiều nguyên nhân.

Đâu là những tác động trực tiếp, đâu là những tiếp biến có tính quy luật?

Tọa đàm mùa Xuân 2023, Người Đô Thị bàn về chủ đề Vững nếp nhà, bền vận nước, xuất phát từ hiện tượng xã hội đáng lo nêu trên. Tham gia tọa đàm có sự góp mặt của:

Nhà nghiên cứu Vương Trí Nhàn, PGS-TS. Nguyễn Minh Hòa, TS. Lê Nguyên Phương, PGS-TS. Nguyễn Đức Lộc, NSƯT Tú Sương, thầy giáo Đỗ Quốc Khánh.

BTV