Dự án Luật Đấu thầu phải khơi thông được các điểm nghẽn hiện tại

Theo đại biểu Trần Thị Nhị Hà (Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội) cho rằng, quy định chỉ định gói thầu thuốc, vật tư y tế không cụ thể về điều kiện, dễ bị lợi dụng.

Đại biểu Trần Thị Nhị Hà phát biểu ý kiến. (Ảnh: QH)

Cụ thể, Điều 23 của dự thảo luật này quy định, được chỉ định gói thầu dịch vụ tư vấn, thuốc, thiết bị y tế, vật tư y tế... trong trường hợp “cần triển khai ngay để phục vụ công tác phòng, chống dịch bệnh, tránh gây nguy hại đến tính mạng, sức khỏe người dân”. Quy định này là cần thiết nhưng chưa rõ thế nào là “gói thầu cần triển khai ngay”, có thể dẫn đến nguy cơ áp dụng tùy tiện hình thức chỉ định thầu.

Vị đại biểu thành phố Hà Nội cho rằng, cụm từ “cần triển khai ngay” được quy định từ Luật Đấu thầu năm 2013 đã gây ra sự lúng túng trong bối cảnh dịch bệnh. Một số đơn vị áp dụng hình thức chỉ định thầu đã bị xác định vi phạm trong việc lựa chọn hình thức đấu thầu. Do đó, đề nghị cụ thể hóa khái niệm này.

Tương tự, Điều 23 cũng đề cập “được chỉ định thầu với gói mua sắm thuốc, hóa chất, thiết bị y tế, vật tư y tế để cấp cứu người bệnh theo quy định của Luật khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi)”. Đại biểu Trần Khánh Thu (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình) cho biết, Luật khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) lại không có quy định nào về vấn đề này. Đề nghị quy định rõ hơn thế nào là “trường hợp cấp bách trong y tế, cơ quan nào có thẩm quyền xác định trường cấp bách”.

Đại biểu Trần Khánh Thu phát biểu ý kiến. (Ảnh: QH)

Đại biểu Phạm Thị Kiều (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Nông) nhìn nhận, qua đại dịch Covid-19 đã cho thấy năng lực đáp ứng và tiếp cận vật tư y tế, hóa chất, sinh phẩm, vắc xin, trang thiết bị còn nhiều hạn chế do sản xuất trong nước chưa đáp ứng. Quy định về quản lý, đấu thầu trang thiết bị y tế còn nhiều bất cập.

Để tháo gỡ, đại biểu Phạm Thị Kiều đề nghị điều chỉnh dự thảo theo hướng: “Khi có tình huống khẩn cấp, tổ chức được giao mua sắm có thể ứng trước hàng hóa để phục vụ đúng mục đích, yêu cầu cấp bách theo chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền, sau đó thực hiện quy trình chỉ định thầu rút gọn theo quy định”.

Trước ý kiến của một số đại biểu đề nghị bỏ quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 53 dự thảo Luật quy định: “trường hợp mua thuốc hiếm, thuốc cần mua số lượng ít thì có thể áp dụng hình thức mua sắm tập trung”, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội) đặt lại câu hỏi nếu bỏ quy định này thì lấy đâu ra thuốc chữa cho bệnh nhân nhất là với những bệnh nhân nghèo, bệnh nhân ở xa…

Các đại biểu thảo luận tại phiên họp ngày 24/5

Đại biểu Nguyễn Anh Trí chia sẻ với kinh nghiệm nhiều năm trong ngành thấm thía điều này khi mà thiếu thuốc điều trị cho bệnh nhân do đấu thầu quá ít nhiều khi nhà cung cấp không bán. Do đó, Bộ Y tế đã có một đơn vị đấu thầu tập trung để đấu thầu hết cho cả nước. Từ thực tế trên, đại biểu Nguyễn Anh Trí đề nghị giữ quy định này trong luật.

Vi phạm chủ yếu trong mua sắm, đấu thầu thời gian qua đều bắt nguồn từ giá gói thầu. Tuy nhiên, việc xác định giá theo hướng dẫn tại Thông tư 68 của Bộ Tài chính đang nhiều bất cập. Một trong các phương thức xác định giá gói thầu là sử dụng 3 báo giá.

Tuy nhiên, phương pháp này, theo đại biểu Trần Thị Nhị Hà, không bảo đảm giá hàng hóa là giá thị trường. Bởi đây không phải là giá giao dịch thành công và cạnh tranh. Đại biểu đoàn Hà Nội đề nghị ban soạn thảo cân nhắc quy định nguyên tắc xác định giá gói thầu ngay trong dự thảo, tạo cơ sở pháp lý cho Chính phủ quy định cụ thể.

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Hữu Chính (Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội) đồng tình với ban soạn thảo khi cho áp dụng quy định chỉ định với gói thầu mua thuốc, thiết bị y tế chỉ duy nhất có một hãng sản xuất trên thị trường do yêu cầu giải pháp công nghệ. Để tránh bị lạm dụng, đề nghị quy định chặt chẽ chi tiết tiêu chí, điều kiện áp dụng, hình thức chỉ định thầu.

Đại biểu Nguyễn Hữu Chính cũng nhất trí với dự thảo về trường hợp được chỉ định thầu, trong đó bổ sung trường hợp gói thầu cung cấp thuốc, vật tư để cấp cứu người bệnh trong trường hợp cơ sở khám bệnh, chữa bệnh không đủ.

Hoàng Phúc