Độc đáo Lofoten: Quần đảo ấm áp trong vòng Bắc cực

Bất chấp mùa đông Bắc cực âm tới mấy chục độ C, Lofoten vẫn không bị đóng băng. Nhờ được gia nhiệt bởi hai dòng hải lưu nóng, nó luôn ấm áp, tạo điều kiện thuận lợi cho động, thực vật phát triển, biến cảnh sắc vốn hùng vĩ thành thiên đường sống hoàn mỹ.

Các làng chài nhỏ mà hiện đại dựa lưng vào núi, hướng mặt ra biển khơi lần lượt mọc lên. Dù là “tín đồ” của du lịch thiên nhiên hay món cá tuyết, văn hóa hải tặc Viking, du khách đều tìm thấy sự mãn nguyện tại nơi này.

Lofoten là quần đảo đồng thời là một quận của Na Uy (quốc gia ở châu Âu, có một phần diện tích nằm trong vòng Bắc cực) ở hạt Nordland.

Ấm nhất vòng Bắc cực

Theo phát hiện khảo cổ, con người có mặt trên Lofoten từ khá sớm, ít nhất cũng khoảng 11.000 năm. Khoảng năm 250 trước Công nguyên, đồ sắt phát triển mạnh, hình thành nền nông-ngư nghiệp tiên tiến. Cũng chính tại đây, thị trấn Viking đầu tiên chào đời.

Điểm đặc biệt nhất của Lofoten là khí hậu ấm bất thường. Nhờ được gia nhiệt bởi hai dòng hải lưu nóng và mạnh mẽ, hải lưu Bắc Đại Tây Dương (North Atlantic Current) và hải lưu Na Uy (Norwegian Current), nó có nhiệt độ luôn cao hơn mức đóng băng.

Trong những tháng mùa hè, quần đảo này có lúc còn chạm 30oC. Mùa đông ở Lofoten cũng có mưa tuyết, song hiện tượng tuyết chất đống chỉ xảy ra trên các đỉnh núi cao. Độ dày của lớp tuyết thường rất mỏng, tan đi nhanh chóng khi thời tiết ấm dần.

Nhờ nằm trên đường di chuyển của hai dòng hải lưu nóng, nước Lofoten không lúc nào bị đóng băng.

Nằm trong vòng Bắc cực, Lofoten có những đêm trắng vào mùa hè (do mặt trời chỉ xuống thấp đến chạm đường chân trời là đứng yên) và ngày đen vào mùa đông (do mặt trời không mọc). Tuy nhiên, bất kể là “đêm trắng” hay “ngày đen”, nước biển ở đây cũng không bị đóng băng.

Ngay cả lúc thấp nhất, nước trên bề mặt vẫn đạt 3oC. Tùy vào các mùa mà trong khoảng 0-200m độ sâu dao động từ 3-17oC. Riêng với độ sâu từ 200m trở lên thì luôn là 8oC.

Khắp Lofoten là núi cao, hẻm hiểm, thiên nhiên hoang dã xinh đẹp.

Hùng vĩ và mỹ lệ

Từ xa, Lofoten đón chào du khách bằng những ngọn núi cao dốc đứng trồi lên trên mặt biển. Dưới chân chúng là các vịnh nước sâu đủ kiểu dáng, kích thước. Trong toàn bộ diện tích 1.227km2 của Lofoten là la liệt núi cao, vực sâu, xen kẽ một số ít các đảo thấp và bằng biện.

Quần đảo Lofoten.

Vào Đại Trung Sinh nhiều trăm triệu năm về trước, Lofoten trải qua quá trình hình thành địa chất dữ dội. Sự đứt gãy, sụt lở, xói mòn liên tục diễn ra, đến khi lắng xuống tạo nên các sườn núi đá dốc ngược, có ngọn còn cao vượt 1.000m, ví dụ như đỉnh Higravstinden (1.161m). Mặc dù so với các đỉnh 7.000-8.000m trong lục địa, nó chẳng là gì. Nhưng giữa lòng biển khơi, độ cao ấy khá ấn tượng.

Trong lòng biển dưới chân Lofoten là trữ lượng dầu mỏ khổng lồ, ước tính lên đến 1,3 tỷ thùng. Vì sự nghiệp bảo vệ thiên nhiên, việc khai thác dầu ở đây bị cấm.

Tận dụng làn nước không bao giờ bị đóng băng, sinh vật biển ở Lofoten phát triển thịnh vượng. Rạn san hô sâu lớn nhất thế giới Røst Reef hình thành. Nó dài 40km và rộng 2-3km, là nhà của hầu hết các động-thực vật biển, chiếm 70% sản lượng đánh bắt của quần đảo.

Trên bờ Lofoten, cỏ cây xanh tốt tràn ngập. Hàng triệu loài chim biển nô nức tụ hội, biến quần đảo thành “thuộc địa lông vũ” lớn nhất châu Âu. Riêng động vật có vú tương đối ít ỏi, chủ yếu chỉ có rái cá (ăn cá) và nai sừng tấm (ăn cỏ). Cũng nhờ vậy, chim chóc thoải mái sinh sôi. Từ các loài độc đáo như hải âu rụt cổ đến phổ biến như chim cốc hay mạnh mẽ như đại bàng đều có đủ.

Tiềm năng du lịch vô hạn

Đa phần dân cư Na Uy sống tại Lofoten tập trung trong các hòn đảo thấp và bằng biện. Nhờ nền ngư nghiệp đánh bắt cá tuyết, họ xây dựng các làng chài trù phú. Cầu, đường bộ, đường hầm hiện đại tỏa rộng, kết nối các đảo lại với nhau, thuận tiện đi lại, giao thương.

Mặc dù Vagan mới được xem là thị trấn đầu tiên của người Viking ở Na Uy, song Bảo tàng Viking Lofotr thì lại được xây dựng ở Vestvagoy. Nguyên do: Vestvagoy có nhiều phát hiện khảo cổ thuộc về thời kỳ Đồ sắt và thời đại Viking (795-1066).

Trong trường hợp bạn chưa biết về người Viking thì đây là tộc thương nhân đường biển khét tiếng tàn bạo. Họ xuất hiện ở khu vưc Bắc Âu kể từ thời đại Đồ đá muộn, cực kỳ hiếu chiến, ưa dùng thuyền thám hiểm khắp nơi và cướp bóc. Mỗi lần tìm thấy một vùng đất mới là lại tràn lên tấn công, xâm chiếm, khiến cho cả châu Âu thất điên bát đảo suốt 200 năm.

Cầu đường hiện đại nối liền các đảo.

Bảo tàng Viking Lofotr là một ngôi nhà dài, tái dựng toàn bộ cuộc sống của người Viking Na Uy. Du khách hiếu kỳ có thể nhìn ngắm và tìm hiểu từ trang phục truyền thống cho đến nghệ thuật đóng tàu thuyền cướp biển, quan sát các hiện vật và đọc tài liệu. Để khởi động hành trình khám phá Lofoten, bảo tàng này chính là điểm bắt đầu hoàn hảo. Với hiểu biết sơ bộ về văn hóa Viking, bạn sẽ tận hưởng Lofoten trong góc nhìn thú vị nhất.

Ra khỏi Viking Lofotr, du khách có thể chọn theo thuyền ngư dân ra khơi câu cá, ngắm cá voi hoặc dạo bộ ngắm cảnh. Trên Lofoten, đâu đâu cũng là những thắng cảnh. Quần đảo này tự hào là một trong những địa điểm đẹp nhất Na Uy. Nó sở hữu những bãi cát xinh xắn, vịnh hẹp hiểm hóc, sườn đồi xanh non và đỉnh núi cao tuyết phủ mỹ lệ tuyệt trần.

Biển-trời khoe cực quang “đôi” rực rỡ.

Sau chuyến ngắm cảnh thân thiện với hoang dã, hòa mình vào tự nhiên, du khách chỉ việc ghé vào một làng chài nào đó là kiếm được chốn ăn nghỉ. Chưa hết, Lofoten còn là nơi chiêm ngưỡng cực quang trên biển tuyệt vời nhất. Mùa đông vừa sang, bầu trời phía bắc lộng lẫy phát thứ ánh sáng rực rỡ.

Ghé bãi biển Utakleiv, dải đất nhấp nhô những tảng đá điểm xuyến cho không gian thêm nét hoang sơ, và hướng mặt ra khơi: trước mắt bạn là cả một vùng trời cực quang đẹp mê hồn. Mặt biển mùa đông đen thầm vì mặt trời không chịu mọc tĩnh lặng phản chiếu, tạo nên ảo ảnh “cực quang đôi” kỳ diệu.

Chỉ tại quần đảo ấm áp giữa thế giới Bắc cực âm độ C này, thiên nhiên mới hào sảng ban tặng cảnh quan “biển trời đồng cực quang” ma mị gấp hai lần.

Vũ Ninh