Độc đáo lễ Tậc ka coong của đồng bào Cơ Tu ở Thừa Thiên Huế

Trong khuôn khổ Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc miền núi”tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ XV năm 2024, lần đầu tiên huyện A Lưới tổ chức tái hiện trích đoạn sân khấu hóa lễ hội Tậc ka coong (lễ cúng thần núi) của đồng bào Cơ Tu.

Theo các bậc cao niên, lễ hội Tậc ka coong là dịp người Cơ Tu cúng tạ ơn thần núi, rừng, sông, suối trong phạm vi làng cai quản, đã ban tặng cho con, cháu của làng bản người Cơ Tu có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, sung túc đủ đầy, mùa màng bội thu, sức khỏe bình an.

Lễ hội Tậc ka coong là dịp người Cơ Tu cúng tạ ơn thần núi, rừng, sông, suối. Ảnh: N. Minh

Chương trình tái hiện trích đoạn, sân khấu hóa lễ hội Tậc ka coong của dân tộc Cơ Tu huyện A Lưới do các già làng, nghệ nhân xã Hồng Hạ, Lâm Đớt và đội nghệ thuật quần chúng huyện A Lưới trình diễn.

Nghi lễ diễn ra tại không gian Quảng trường A Lưới vào sáng ngày 16/5 với các bước chính như: Choh cọ (chôn cây nêu), Tong Ti rị (lễ buộc trâu), Chươt Ti rị (đâm trâu) và cúng lễ hội Tấc ka coong.

Lễ vật được đồng bào đặt dưới cây nêu. Ảnh: N.Minh

Lễ Tậc ka coong mở đầu bằng việc chôn cây nêu xuống đất thiêng của làng với ước nguyện cầu mong cây nêu luôn vững chãi, không nghiêng ngả, gãy đổ khi buộc trâu, cho lễ hội được thành công tốt đẹp.

Phần nghi thức buộc và đâm trâu đã được ban tổ chức lược bỏ bởi không còn phù hợp với đời sống hiện đại; thay vào đó là nghi thức dâng mâm cỗ để cúng các vị thần linh.

Già làng và dân làng thực hiện nghi thức tế lễ. Ảnh: N.Minh

Người dâng mâm cỗ được các vị già làng tuyển chọn, họ là những cô gái, chàng trai đẹp người đẹp nết. Các món ăn trên mâm cỗ được chế biến từ những phần ngon nhất của các vật tế, trâu, bò, dê, heo, gà... các món bánh a koat, a zưh, âng co được làm từ những hạt nếp nương dẻo thơm.

Sau khi mời thần, dân làng thực hiện nghi thức tạ ơn các vị thần đã ban cho làng bản người Cơ Tu cuộc sống bình yên, no đủ và cho con cháu trưởng thành nên người. Dân làng cũng cầu xin các vị thần tiếp tục bảo vệ che chở và ban cho con cháu, làng bản sức khỏe, may mắn, thịnh vượng, an lành, hạnh phúc.

Xuyên suốt lễ hội là tiếng chiêng, nhịp trống rộn ràng, tạo nên không khí lễ hội sôi động, vui tươi.

Tiếng chiêng, nhịp trống rộn ràng, tạo nên không khí lễ hội sôi động. Ảnh: N.Minh

Theo Ban tổ chức, dân tộc Cơ Tu ở huyện A Lưới có trên 10 lễ hội truyền thống, luôn được duy trì và phát huy. Trong đó, lễ hội Tậc ka coong chính là tinh hoa văn hóa mang giá trị nhân văn sâu sắc giữa con người với với thiên nhiên. Làng bản người Cơ Tu luôn biết ơn, tôn thờ và gắn bó, chan hòa với vạn vật, thiên nhiên nơi mình sinh ra, lớn lên và trưởng thành.

Thế Vũ