Điều kiện tặng, cho bất động sản

Tuần qua, Tòa soạn báo Kinh doanh & Pháp luật nhận được thư bạn đọc ở phường 8, thành phố Vĩnh Long. Nội dung thư, bạn đọc hỏi:

Ảnh minh họa.

“Năm 2013, cha chồng cho vợ chồng tôi một mảnh đất (đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) với điều kiện vợ chồng tôi phải chăm sóc, phụng dưỡng cha mẹ chồng tôi đến khi mất, lo ma chay hương hỏa. Cha chồng tôi đã đến văn phòng công chứng lập một hợp đồng tặng cho với điều kiện trên. Sau khi được tặng cho, chồng tôi đã dỡ bỏ nhà cũ, xây nhà mới.

Gần đây giữa vợ chồng tôi và cha mẹ chồng xảy ra mâu thuẫn, cha chồng tôi nói không thể sống chung với chúng tôi nữa. Do không có chỗ ở khác nên cha chồng tôi nhờ người làm đơn kiện đòi lại nhà đất của mình mà vợ chồng tôi đang ở. Xin hỏi vợ chồng tôi có phải trả lại nhà không?”

Trả lời có tính chất tham khảo:

Theo thông tin bạn cung cấp thì giữa chồng bạn và cha chồng của bạn có hợp đồng tặng cho bất động sản có điều kiện. Điều 470 Bộ luật dân sự 2005 quy định về tặng cho có điều kiện như sau:

- Bên tặng cho có thể yêu cầu bên được tặng cho thực hiện một hoặc nhiều nghĩa vụ dân sự trước hoặc sau khi tặng cho. Điều kiện tặng cho không được trái pháp luật, đạo đức xã hội.

- Trong trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ trước khi tặng cho, nếu bên được tặng cho đã hoàn thành nghĩa vụ mà bên tặng cho không giao tài sản thì bên tặng cho phải thanh toán nghĩa vụ mà bên được tặng cho đã thực hiện.

- Trong trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ sau khi tặng cho mà bên được tặng cho không thực hiện thì bên tặng cho có quyền đòi lại tài sản và yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Nghĩa vụ phụng dưỡng, chăm sóc cha mẹ và chăm lo mồ mả tổ tiên là nghĩa vụ không trái pháp luật và đạo đức xã hội. Vì vậy, sau khi nhận tặng, cho tài sản mà chồng bạn không thực hiện đúng và đầy đủ các nghĩa vụ đã cam kết thì căn cứ khoản 3 Điều 470 nói trên, cha mẹ chồng bạn có quyền đòi lại tài sản và yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Theo trình bày của bạn thì giữa hai bên phát sinh mâu thuẫn căng thẳng. Tuy nhiên, mâu thuẫn căng thẳng giữa hai bên không đồng nghĩa với việc khẳng định chắc chắn rằng chồng bạn vi phạm nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ.

Trong trường hợp khởi kiện tại tòa án nhân dân có thẩm quyền, tòa án sẽ tiến hành hòa giải giữa hai bên. Nếu hòa giải không thành, tòa án sẽ đưa vụ việc ra xét xử. Tòa án sẽ căn cứ vào các sự kiện thực tế và các quy định của pháp luật để xem xét chồng bạn có vi phạm nghĩa vụ là điều kiện để tặng cho hay không, từ đó quyết cụ thể chồng bạn có phải trả lại cho cha mẹ chồng của bạn đất (quyền sử dụng đất) và nhà hay không.

Trường hợp chồng bạn phải trả lại quyền sử dụng đất và nhà, xét việc sau khi được tặng cho chồng bạn đã phá dỡ để xây nhà mới, tòa án sẽ căn cứ tình hình thực tế để phán quyết một cách hợp lý và hợp pháp về nghĩa vụ của các bên, phương thức hoàn trả cụ thể.

Luật gia ĐỖ MINH CHÁNH

(Ban Pháp luật – Báo Kinh doanh & Pháp luật)