Đề xuất giảm tỉ lệ đóng vào 2 quỹ bảo hiểm: Doanh nghiệp và người lao động đều có lợi

Kết dư 2 quỹ đều khá lớn

Số liệu thống kê 8 năm qua (2008 - 2015) cho thấy, Quỹ bảo hiểm TNLĐ, BNN tỉ lệ số chi/thu đạt cao nhất là 10,1% quỹ vào năm 2010. Riêng năm 2015, mức chi quỹ này chỉ hơn 8%. Cụ thể, tính đến hết năm 2015, số kết dư Quỹ TNLĐ, BNN khoảng 26.000 tỉ đồng, bằng gần 60 lần số chi quỹ TNLĐ, BNN năm 2015.

Giảm tỷ lệ đóng Quỹ BHXH - BHTN, doanh nghiệp và NLĐ đều có lợi.

Theo phân tích của Bộ LĐTBXH, số thu và số chi quỹ TNLĐ, BNN đều có xu hướng tăng hàng năm, tốc độ tăng bình quân số chi và số thu khá cân bằng (số thu tăng bình quân 20%; số chi tăng bình quân 18%), vì vậy, tỉ lệ số chi/thu thời gian qua khá ổn định, tăng không đáng kể.

Với tỉ lệ đóng 1% vào quỹ TNLĐ, BNN thì số chi trong năm chỉ chiếm một tỉ lệ nhỏ so với số thu trong năm, số kết dư trong những năm qua là khá lớn. Nếu tăng chi đột biến trong những năm tới cũng sẽ không gây xáo trộn trong cân đối quỹ.

Quỹ bảo hiểm TNLĐ, BNN và BHTN được chi vào việc gì?

- Theo quy định của Luật An toàn, vệ sinh lao động thì quỹ bảo hiểm TNLĐ, BNN được dùng chi trả 8 nội dung quy định tại Điều 42 của Luật An toàn, vệ sinh lao động: Phí khám giám định thương tật, bệnh tật; trợ cấp một lần, trợ cấp hàng tháng, trợ cấp phục vụ; hỗ trợ phương tiện trợ giúp sinh hoạt, dụng cụ chỉnh hình; dưỡng sức, phục hồi sức khỏe; hỗ trợ phòng ngừa, chia sẻ rủi ro về TNLĐ, BNN; hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp cho người bị TNLĐ, BNN khi trở lại làm việc; chi phí quản lý bảo hiểm TNLĐ, BNN; đóng BHYT cho người nghỉ việc hưởng trợ cấp bảo hiểm TNLĐ, BNN hàng tháng.

- Quỹ BHTN được sử dụng để chi trả các khoản như trợ cấp thất nghiệp; hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho NLĐ; hỗ trợ học nghề; hỗ trợ tư vấn, giới thiệu việc làm; đóng BHYT cho người hưởng trợ cấp thất nghiệp; chi phí quản lý BHTN thực hiện theo quy định của Luật BHXH; đầu tư để bảo toàn và tăng trưởng quỹ.

Tương tự, Quỹ BHTN hiện nay cũng có nguồn kết dư lớn. Hiện, tổng số kết dư quỹ BHTN tính đến hết năm 2015 là gần 48.091 tỉ đồng. Theo phân tích của Bộ LĐTBXH, từ ngày 1/1/2015, theo quy định của Luật Việc làm thì tỉ lệ đóng vào quỹ BHTN là 2%, trong đó người sử dụng LĐ 1%, NLĐ 1%; đồng thời Nhà nước hỗ trợ theo nguyên tắc bảo đảm duy trì số dư quỹ hàng năm bằng 2 lần tổng các khoản chi các chế độ BHTN và chi phí quản lý BHTN của năm trước liền kề nhưng mức hỗ trợ tối đa bằng 1%.

Đánh giá thu chi quỹ BHTN của Bộ LĐTBXH cho thấy, chính sách BHTN mới thực hiện từ năm 2009 nên trong những năm đầu tốc độ tăng thu, chi là khá lớn sau đó có xu hướng giảm dần. Riêng năm 2015 do có sự thay đổi của chính sách về tỉ lệ đóng vào quỹ BHTN (giảm từ 3% xuống 2%) nên số thu giảm so với năm 2014.

Tuy nhiên, theo tính toán của Bộ LĐTBXH, dù tỷ lệ chi/thu có xu hướng tăng từng năm, đến năm 2015 mới đạt gần 51%. Với tốc độ tăng thu, chi như giai đoạn vừa qua, nếu không có nội dung tăng chi đột biến thì trong một số năm tới số thu quỹ BHTN trong năm vẫn đảm bảo số chi trong năm và có kết dư.

Đề xuất giảm cho DN cũng là hỗ trợ NLĐ

Theo đề xuất của Bộ LĐTBXH, sẽ giảm tỉ lệ đóng vào quỹ TNLĐ, BNN từ 1% xuống còn 0,5% vì tỉ lệ số chi/thu những năm gần đây đều chỉ chiếm khoảng gần 10%; số kết dư đến thời điểm hiện tại là khá lớn (26.000 tỉ đồng).

Theo đó, nếu giảm 0,5% tỉ lệ đóng của người sử dụng LĐ vào quỹ bảo hiểm TNLĐ, BNN thì số thu quỹ sẽ giảm khoảng gần 3.000 tỉ đồng/năm- nếu so với số chi của những năm trước thì tỉ lệ chi/thu cũng chỉ tăng lên khoảng 20%. Mặc dù, Luật An toàn, vệ sinh lao động đã bổ sung một số nội dung chi từ quỹ TNLĐ, BNN nhưng với tỉ lệ đóng vào quỹ là 0,5% và kết dư của quỹ đến thời điểm hiện tại vẫn đảm bảo việc chi trả trong một vài năm tới.

Tương tự, Bộ LĐTBXH đề xuất giảm tỉ lệ đóng vào quỹ BHTN từ 2% xuống còn 1,5% (giảm 0,5% phần đóng của người sử dụng LĐ), số thu quỹ sẽ giảm khoảng 2.400 tỉ đồng/năm thì tỉ lệ chi/thu cũng chỉ tăng lên khoảng 70% (tính theo tương quan mức thu, chi của năm 2015).

Với tốc độ tăng thu, chi như giai đoạn vừa qua, nếu không có nội dung tăng chi đột biến thì việc giảm 0,5% tỉ lệ đóng trong một vài năm tới quỹ BHTN vẫn đảm bảo cân đối thu chi.

Đánh giá tác động của việc giảm tỉ lệ đóng vào 2 quỹ với DN, Bộ LĐTBXH cho biết, việc giảm 1% tỷ lệ đóng BHXH của người sử dụng LĐ sẽ làm giảm thu của quỹ khoảng 5.400 tỉ đồng/năm, điều này cũng đồng nghĩa với việc các cơ quan, đơn vị, DN đang tham gia BHXH giảm được 5.400 tỉ đồng chi phí tiền đóng mỗi năm.

“Đây sẽ là khoản hỗ trợ cần thiết cho cộng đồng DN trong điều kiện áp lực về nguồn chi lương nhân công, sản xuất và cạnh tranh môi trường trong và ngoài nước ngày càng gia tăng. Điều này cũng giúp DN giảm chi phí, từ đó giảm giá thành sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh của các DN”- Bộ trưởng Bộ LĐTBXH Đào Ngọc Dung nhấn mạnh.

Cũng theo Bộ trưởng Bộ LĐTBXH Đào Ngọc Dung, hoạt động trên của Bộ LĐTBXH cũng thiết thực hưởng ứng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ thực hiện “3 đồng hành, 5 hỗ trợ” đối với DN, thực hiện Nghị quyết số 19-2016/NQ- ngày 28/4/2016 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và Nghị quyết số 35/NQ-CP ngày 16/5/2016 của Chính phủ về hỗ trợ và phát triển DN đến năm 2020.

Ngọc Lan