Để những di sản Thủ đô được 'đánh thức'

Cuối tuần qua, giới trẻ nô nức rủ nhau trải nghiệm đi tàu từ ga Long Biên sang ga Gia Lâm để tham gia các hoạt động trong khuôn khổ Tuần lễ Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2023 tại địa điểm chính là Nhà máy xe lửa Gia Lâm. Ở đầu cầu bên này, khu vực Tháp nước Hàng Đậu cũng thu hút số lượng khách không nhỏ xếp hàng dài để được vào tham quan. Theo thống kê, trong 3 ngày từ 17-19/11, tổng lượt khách tham quan tại Nhà máy xe lửa Gia Lâm là 2 vạn khách và tại Tháp nước Hàng Đậu là gần 3 nghìn khách.

Khu vực Nhà máy xe lửa Gia Lâm thu hút du khách đến tham quan, trải nghiệm.

Chu Đức Giang (tốt nghiệp trường Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội) là một hành khách được trải nghiệm chuyến tàu đặc biệt qua cầu Long Biên lịch sử và dòng sông Hồng chảy giữa Thành phố. “Đây là một trải nghiệm rất đặc biệt, lần đầu tiên tôi được tham gia chuyến tàu di sản, khởi hành từ ga Long Biên sang ga Gia Lâm, những địa danh quen thuộc với người dân Thủ đô một thời. Trên hành trình kết nối quá khứ và hiện tại đó, tôi được thưởng thức nghệ thuật và chiêm ngưỡng không gian sắp đặt trên tàu. Từ đó, tôi ý thức được bảo tồn và tôn vinh di sản lịch sử, đồng thời nhen nhóm ý tưởng giữ gìn và phát huy những giá trị truyền thống bằng nghệ thuật sáng tạo và hiện đại”.

Bước sang năm thứ ba, Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2023 diễn ra ở quy mô lớn với hơn 60 hoạt động văn hóa trong mọi lĩnh vực từ thiết kế, nghệ thuật, âm thanh, ánh sáng được tổ chức từ 17 đến ngày 26/11. Ông Đỗ Đình Hồng - Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, cho biết: “Chúng tôi đang cùng nhau đồng hành để tạo nên sân chơi sáng tạo, phát huy ý tưởng, kết nối các nhà sáng tạo đem lại cho công chúng Hà Nội, khách du lịch trong và ngoài nước một sản phẩm văn hóa sáng tạo đa dạng, chất lượng; hình thành các nền tảng sáng tạo nhằm phát huy các nguồn lực văn hóa, đặc biệt văn hóa truyền thống của Hà Nội.

Đặc biệt, tinh thần sáng tạo đã và đang được lan tỏa tới các quận, huyện và các làng nghề trên toàn thành phố với sự tham gia của chuỗi các sự kiện văn hóa, nghệ thuật, sáng tạo và đổi mới trên các địa phương. Lễ hội đã ngày càng được khẳng định và góp phần truyền cảm hứng sáng tạo, hứa hẹn trở thành một bệ phóng cho sức mạnh sáng tạo của Thủ đô, hướng đến hoạt động kinh tế của tương lai, bền vững và có tính lan tỏa tạo động lực cho các ngành công nghiệp văn hóa, dịch vụ khác phát triển”.

Lễ hội là hoạt động thường niên của thành phố Hà Nội nhằm triển khai kế hoạch thực hiện các sáng kiến gia nhập Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO, thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa, khẳng định vị thế tiên phong của Hà Nội ở tầm quốc gia, hội nhập với xu thế kinh tế sáng tạo quốc tế. Năm 2023, Lễ hội có chủ đề “Dòng chảy” tập trung vào 3 trụ cột chính: Thiết kế, cộng đồng và sáng tạo; nhằm hướng tới dòng chảy huyết mạch kết nối giá trị lịch sử, văn hóa, kinh tế, xã hội của Thủ đô. Tuyến trải nghiệm của Lễ hội nhấn mạnh vào sự kết nối hai bên bờ sông qua cầu Long Biên lịch sử, đồng thời làm nổi bật các giá trị văn hóa lịch sử tại các quận, huyện trên địa bàn thành phố.

Bên cạnh đó, chính sách di dời các cơ sở sản xuất công nghiệp ra khỏi nội đô đã và đang để lại những di sản công nghiệp giàu tiềm năng chờ được đánh thức. Đây là cơ hội để tạo ra những trải nghiệm biến di sản công nghiệp thành tổ hợp văn hóa sáng tạo, tạo ra dịch vụ, sản phẩm mới và thu hút đầu tư, thực hiện chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa Thủ đô, hướng đến phát triển bền vững. Với tầm nhìn chuyển đổi này, Nhà máy xe lửa Gia Lâm là điểm nhấn của Lễ hội năm nay - có tiềm năng trở thành tổ hợp văn hóa sáng tạo mới vô cùng hấp dẫn giới trẻ của thành phố Hà Nội.

Dịp này, Ban Quản lý hồ Hoàn Kiếm và Phố cổ Hà Nội phối hợp với các đơn vị và cá nhân tổ chức chuỗi các hoạt động văn hóa phong phú, hấp dẫn với chủ đề “Dòng chảy Di sản” từ ngày 18/11 đến ngày 17/12/2023. Cụ thể, tại Trung tâm Giao lưu Văn hóa Phố cổ Hà Nội (50 Đào Duy Từ, Hoàn Kiếm, Hà Nội) sẽ có Trưng bày giới thiệu về Nghệ thuật Tuồng trong di sản văn hóa truyền thống Việt; Tọa đàm về ứng dụng chất liệu Tuồng trong đời sống đương đại; Biểu diễn âm nhạc truyền thống “Xưa - Mới hôm nay” của nhóm Đông Kinh Cổ Nhạc. Tại Ngôi nhà Di sản (87 Mã Mây), diễn ra Không gian giới thiệu Trà Việt với chủ đề “Ấm chén trà cụ trong không gian thưởng trà của người Hà Nội”. Tại Đình Kim Ngân (42 Hàng Bạc) có trưng bày giới thiệu tranh dân gian Kim Hoàng và nghệ thuật Thư pháp, chủ đề “Mảng chạm”…

Song song với đó, nhiều hoạt động, sự kiện văn hóa diễn ra trên địa bàn các quận huyện thị xã tại Hà Nội. Ví như tại quận Bắc Từ Liêm, “Chương trình nghệ thuật “Linh thiêng đình Chèm - Dòng chảy tinh hoa” được coi là một sản phẩm thiết kế sáng tạo, mang tới cho nhân dân và du khách thập phương một một cảm xúc mới, với ấn tượng, trải nghiệm “đánh thức hệ giá trị di sản dọc bên bờ sông Hồng trở thành không gian nghệ thuật sáng tạo đặc sắc”. Từ đó khán giả, đặc biệt là những khán giả trẻ càng trân trọng, gìn giữ và ứng xử văn minh với những di tích lịch sử, di sản văn hóa vật thể, phi vật thể của Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung, để những di tích, di sản được “đánh thức” và “bừng sáng”.

Phương Bùi