Để khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo

Đoàn viên, thanh niên và lực lượng vũ trang thu gom rác thải tại bãi biển thị trấn Cửa Việt, huyện Gio Linh -Ảnh: H.A

Phát biểu tại lễ phát động quốc gia Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam do Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp UBND tỉnh Nghệ An tổ chức vào ngày 4/6, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh nhấn mạnh, phát triển bền vững kinh tế biển là một trong những chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước với quan điểm phát triển bền vững kinh tế biển trên nền tảng tăng trưởng xanh, bảo tồn đa dạng sinh học, các hệ sinh thái biển; bảo đảm hài hòa giữa các hệ sinh thái kinh tế và tự nhiên, giữa bảo tồn và phát triển, giữa lợi ích của địa phương có biển và địa phương không có biển.

Tăng cường liên kết, cơ cấu lại các ngành, lĩnh vực theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh; phát huy tiềm năng, lợi thế của biển, tạo động lực phát triển kinh tế đất nước, đạt mục tiêu đưa Việt Nam trở thành quốc gia biển mạnh.

Song, như nhiều quốc gia khác, Việt Nam đang đứng trước không ít thách thức khi vấn đề ô nhiễm trắng liên quan mật thiết tới phát triển kinh tế và ổn định xã hội. Cùng với khoảng 50% dân số cả nước sống ở các vùng đất thấp và ven biển, Việt Nam được đánh giá là một trong các quốc gia dễ bị tổn thương và chịu nhiều tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, nước biển dâng. Điều đó đặt ra nhiều thách thức đối với việc thực hiện các mục tiêu xóa đói giảm nghèo, phát triển thiên niên kỷ, phát triển bền vững của đất nước, đòi hỏi chúng ta có giải pháp ứng phó thiết thực, kịp thời.

Tỉnh Quảng Trị có bờ biển dài 75 km, ngư trường đánh bắt khoảng 8.400 km2 . Dọc bờ biển có nhiều bãi tắm đẹp như Cửa Tùng, Cửa Việt…thu hút hàng nghìn khách du lịch đến thăm và nghỉ dưỡng hằng năm.

Ngoài ra, Khu bảo tồn biển Cồn Cỏ là một trong những vùng có đa sinh học biển cao của Việt Nam với sự có mặt của nhiều hệ sinh thái điển hình của vùng biển nhiệt đới như rạn san hô, rong cỏ biển. Tiềm năng biển và ven biển của tỉnh nổi bật với một số loại khoáng sản có giá trị như khí tự nhiên, ti tan, cát thủy tinh…phục vụ cho công nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản và phát triển điện khí.

Tỉnh Quảng Trị có tiềm năng để phát triển kinh tế hàng hải với cảng biển Cửa Việt, trong tương lai là cảng nước sâu Mỹ Thủy. Vùng ven biển có tiềm năng để phát triển năng lượng tái tạo như điện gió, điện năng lượng mặt trời… Những năm qua, tỉnh Quảng Trị đã tập trung mọi nguồn lực đầu tư xây dựng nhiều dự án, công trình có tính chiến lược nhằm khai thác các tiềm năng biển, đảo.

Nhờ vậy đã có bước phát triển trên tất cả các mặt, góp phần quan trọng vào sự phát triển của nền kinh tế; tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên tuyến biển, đảo và vùng ven biển cơ bản được đảm bảo, công tác quản lý nhà nước đối với biển, đảo được nâng cao.

Tuy nhiên, tỉnh Quảng Trị cũng đang đứng trước nhiều thách thức gay gắt về bảo vệ tài nguyên, môi trường biển, đảo; việc khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) vẫn đang diễn ra; sự suy giảm các nguồn lợi thủy sản, đa dạng sinh học; gia tăng sạt lở bờ biển, ô nhiễm môi trường biển, nhất là ô nhiễm rác thải nhựa đại dương. Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu đã làm tăng tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão lụt, áp thấp nhiệt đới, hạn hán và xâm nhập mặn…

Để hưởng ứng Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam, Ngày Đại dương thế giới năm 2023, UBND tỉnh có Công văn số 2438/UBND - KT ngày 25/5/2023 về việc tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới (5/6) và Ngày Đại dương thế giới (8/6) năm 2023.

Theo đó, đối với Ngày Đại dương thế giới năm 2023 và Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam năm 2023, yêu cầu các cơ quan, đơn vị, địa phương tập trung tuyên truyền, phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, luật pháp quốc tế về biển, đảo; các quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của Việt Nam trên biển; vị trí, vai trò và tầm quan trọng của biển, đảo...

Căn cứ vào tình hình thực tế, cao điểm tổ chức đồng loạt các hoạt động hưởng ứng Ngày Đại dương thế giới năm 2023 và Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam năm 2023 như treo băng rôn, pa nô, áp phích về chủ đề Ngày Đại dương thế giới năm 2023 và Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam năm 2023; tổ chức hội thảo, tọa đàm, diễn đàn chủ đề về công tác quản lý, khai thác, sử dụng hợp lý, hiệu quả, công bằng, bền vững tài nguyên biển, hải đảo; kiểm soát ô nhiễm môi trường biển; bảo vệ, duy trì và phục hồi đa dạng sinh học biển, ven biển và hải đảo...; khai thác thủy sản an toàn, bền vững, chủ động ứng phó có hiệu quả với biến đổi khí hậu và nước biển dâng...

Tăng cường kiểm soát việc thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải, rác thải nhựa ven biển và trên các hải đảo; khuyến khích các nghiên cứu về biển, đảo, hoạt động sản xuất, kinh doanh thân thiện với môi trường biển.

Tổ chức các hoạt động có sự tham gia của cộng đồng; phát động các phong trào cộng đồng ra quân làm vệ sinh môi trường biển, thu gom xử lý rác thải và không thải rác thải nhựa ra môi trường; nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, truyền thông và thông tin đối ngoại về biển, đảo; đối mới và đa dạng hóa, hiện đại hóa về hình thức, nội dung, phương thức, phương tiện thông tin, tuyên truyền.

Tiếp tục đầu tư nguồn lực cho công tác tuyên truyền về biển đảo...; phát hiện, biểu dương và kịp thời khen thưởng, vinh danh tổ chức, cá nhân, cộng đồng và doanh nghiệp có đóng góp hiệu quả, thiết thực trong việc sử dụng hợp lý tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo.

Hải An