Đầu tư xây dựng nhà máy thép ở Quảng Ngãi: Hòa Phát có đủ năng lực tài chính để thực hiện?

Có dễ để thế chân?

Dự án Nhà máy thép Guang Lian tại Khu kinh tế Dung Quất (Quảng Ngãi) do Tập đoàn E-United và Tycoons (Đài Loan) làm chủ đầu tư, được cấp giấy chứng nhận đầu tư ban đầu vào tháng 9/2006 với số vốn 1 tỷ USD, sau đó được điều chỉnh vốn lên đến 3 tỷ USD. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay, sau gần 10 năm cân nhắc, tính toán rồi điều chỉnh, Tập đoàn này đã chính thức rút lui khỏi dự án với lý do không thể thu xếp được nguồn tài chính. Đó cũng chính là cơ duyên để Tập đoàn Hòa Phát có ý định tiếp quản dự án thép tỷ USD, nhằm mở rộng công suất. Cũng bởi, sau những sự việc đã xảy ra với dự án thép Fomosa ở Hà Tĩnh, hầu hết các địa phương sẽ dè chừng, nếu không muốn nói là từ chối cấp mới đầu tư cho các dự án thép.

Ông Hồ Nghĩa Dũng - Chủ tịch Hiệp hội thép Việt Nam cho rằng, việc cho phép Hòa Phát tiếp cận dự án thép ở Quảng Ngãi là phù hợp. Thời điểm này Chính phủ nên ưu tiên cho DN Việt Nam phát triển và nắm vai trò chủ đạo ngành thép, vì các nhà đầu tư trong nước đã lớn mạnh, có kinh nghiệm sản xuất kinh doanh cũng như năng lực tài chính để thu xếp vốn cho dự án. Ông Dũng tin tưởng, có được sự ưu tiên của Chính phủ, DN thép Việt Nam sẽ làm tốt hơn, vươn lên đứng đầu khu vực về quy mô, công suất, công nghệ và thiết bị. Tuy nhiên, việc mua lại có thực sự dễ hơn việc xin đầu tư mới? Xin khẳng định chắc chắn rằng, nó không hề dễ, đầu có xuôi, nhưng đuôi chưa chắc đã lọt. Bởi dường như, với việc mua lại dự án thép này, Hòa Phát không phải mất quá nhiều thời gian, công sức thậm chí tiền bạc vào việc đền bù, giải phóng mặt bằng.

Vậy thì, điều mà các nhà đầu tư tài chính đang nắm giữ cổ phiếu của Hòa Phát lo ngại nhất là gì? Đó chính là vấn đề năng lực tài chính của Hòa Phát. Theo phân tích của giới chuyên môn tài chính, với số vốn điều lệ khoảng 8.400 tỷ đồng, vốn lưu động khoảng 2.500 tỷ đồng, Hòa Phát chỉ có thể đáp ứng đầu tư vào những dự án có quy mô dưới 10.000 tỷ đồng. Phương án sử dụng vốn vay của các ngân hàng cũng rất khó khả thi khi hiện nay các ngân hàng rất ngại cho vay các dự án thép, vì rủi ro rất lớn, không chỉ với DN mà còn với ngân hàng, chỉ cần bùng phát một vụ việc liên quan đến xử lý môi trường là phải đóng cửa nhà máy.

Môi trường phải được đảm bảo

Như vậy, có thể thấy, để có thể thuyết phục được Chính phủ cũng như nhận được sự đồng thuận của các nhà đầu tư, Hòa Phát không chỉ thể hiện tốt là một nhà quản lý giỏi về tài chính, có kinh nghiệm tốt trong triển khai các dự án thép, mà còn phải là một DN có cam kết và thực hiện được cam kết của mình trong vấn đề xử lý tốt phát thải, bảo vệ môi trường trong quá trình sản xuất kinh doanh.

Tại khu liên hợp của Hòa Phát ở Kinh Môn (Hải Dương), tiền đầu tư cho vấn đề xử lý môi trường trong báo cáo năm 2012 lên tới khoảng 7 nghìn tỷ đồng, trong khi tổng mức đầu tư khu liên hợp là 2 tỷ USD (khoảng hơn 40 nghìn tỷ đồng), tức là gần bằng 1/6 tổng mức đầu tư. Như vậy, tiền đầu tư hệ thống xử lý ở môi trường của dự án thép ở Quảng Ngãi sẽ cao hơn rất nhiều so với ở Kinh Môn, vì công suất của nhà máy này cao hơn gấp 2 lần. Ngoài ra công nghệ sản xuất thời điểm hiện nay cũng đòi hỏi phải đầu tư ở mức phức tạp hơn, hiện đại hơn, nên chắc chắn sẽ tốn kém hơn nữa.

Được biết, tro xỉ của tổ máy số 2 của Hòa Phát tại khu liên hợp ở Kinh Môn đang xuất đi nước ngoài nhờ áp dụng công nghệ lò cao của Italia, xây dựng khép kín, CO2 chuyển sang buồng đốt nóng sinh ra điện, có khả năng tự cung cấp 40 - 50% sản lượng điện cho cả nhà máy trong quá trình sản xuất thép. Tuy nhiên, hệ thống xử lý nước thải thì cũng không biết chảy đi đâu, được xử lý như thế nào?

Thanh Nga