Đập thủy điện Sông Tranh 2: Rò rỉ nước gấp 5 lần cho phép

Trong hai ngày 9 và 10/4, đoàn công tác của Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam do Tiến sĩ Lê Huy Minh, Phó Viện trưởng Viện Vật lý Địa Cầu làm trưởng đoàn đã khảo sát hiện trạng nước rò rỉ, thẩm thấu qua đập thủy điện Sông Tranh 2. Sau khi đến hiện trường kiểm tra, các chuyên gia của đoàn công tác đã có buổi làm việc với các ngành chức năng tỉnh Quảng Nam.

Tại buổi làm việc này, ông Trần Văn Hải, Trưởng ban quản lý dự án thủy điện 3 thừa nhận: "Lượng nước rò rỉ qua thân đập chính xác là 75 lít/giây chứ không phải 30 lít như công bố trước đây. Tuy nhiên đập thủy điện vẫn đảm bảo an toàn, nước trong lòng hồ đang dao động ở cao trình 155 mét, cao hơn mực nước chết 15 mét".

Hiện Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) chỉ đạo Ban quản lý dự án thủy điện 3 không hạ thêm mực nước để đảm bảo hiệu suất đảm bảo cung ứng điện vào mùa khô năm nay. Về việc xử lý sự cố thấm, chủ đầu tư đang thiết kế, xây dựng ba phương án xử lý.

Trước đó, Tiến sĩ Bùi Trung Dung, Phó Cục trưởng Cục Giám định Nhà nước về các công trình xây dựng (Bộ Xây dựng) từng khẳng định mức cho phép thấm qua thân đập với công nghệ đầm lăn như đập chính thủy điện Sông Tranh 2 không được vượt quá 15 lít một giây. Như vậy, với mức thấm qua thân đập này lên đến 75 lít /giây là vượt mức cho phép đến 5 lần.

Nhiều tháng qua, người dân vùng hạ lưu công trình thủy điện Sông Tranh 2 sống trong tình cảnh hoang mang, mất ăn, mất ngủ với "nỗi lo kép" vừa sợ động đất vừa phập phồng vì nước rò rỉ, thấm qua đập thủy điện tuôn chảy như suối về phía hạ lưu. Theo các nhà khoa học, để đưa ra kết luận những trận động đất liên tiếp gần đây có liên quan đến sự cố rò rỉ, thấm ở đập thủy điện Sông Tranh 2 cần phải dùng hệ thống thiết bị hiện đại để quan trắc, thăm dò thì mới có căn cứ khoa học.

Tiến sĩ Lê Huy Minh, Phó viện trưởng Viện Vật lý Địa cầu đề xuất: "Để nghiên cứu kỹ tác động của động đất đến công trình thủy điện cũng như bờ đập cần có các trạm quan trắc, cụ thể là 5 trạm được đặt trong vòng 3 huyện quanh hồ thủy điện. Ban quản lý dự án thủy điện 3 cần kiểm tra các khe nhiệt, phạm vi kiểm tra ở phía thượng lưu sâu vào thân đập từ 1,5 đến 2 mét bằng phương pháp đầu dò georadar để xác định mức độ thấm qua thân đập như thế nào".

Các nhà khoa học đề nghị Ban quản lý thủy điện 3 cung cấp đầy đủ các thông số, kết quả quan trắc trong quá trình thi công, lưu lượng nước thấm qua khe nhiệt hàng ngày, hàng giờ cụ thể thì mới có thể đưa ra chính xác về mức độ an toàn của đập thủy điện Sông Tranh 2 hiện nay.

Giáo sư Cao Đình Triều, Chuyên gia Viện Vật lý Địa Cầu lo ngại: "Trong khi chủ đầu tư đang phát hết công suất, hạ mực nước hồ thủy điện xuống gần đến mực nước chết mà lưu lượng nước thấm qua đập chính tăng lên đến 75 lít/giây như vậy là quá nguy hiểm. Về nguyên tắc, xây dựng đập công nghệ đầm lăn không cho phép lít nước nào thấm qua đập về phía hạ lưu chứ nói gì đến 75 lít/giây ở con đập có cao trình đỉnh đập gần 100 mét so với hạ lưu như thế".

Kết thúc buổi làm việc, đoàn công tác của Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã thống nhất với tỉnh Quảng Nam hỗ trợ tiền mua 5 máy quan trắc động đất với tổng kinh phí 1,2 tỷ đồng để lắp đặt xung quanh thủy điện Sông Tranh 2. Khẩn trương triển khai đề tài nghiên cứu cấp nhà nước cho công trình đập thủy điện Sông Tranh 2 về động đất và an toàn đập.

Ông Đinh Văn Thu, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam nhấn mạnh: "Ban quản lý thủy điện 3 báo cáo ngay cho EVN quan trắc hoặc thuê các đơn vị quan trắc động đất về làm việc tại xung quanh công trình Sông Tranh 2. Chúng tôi sẽ gửi công văn kiến nghị EVN có trách nhiệm chi tiền để mua các thiết bị cho trạm quan trắc động đất và tiếp tục nghiên cứu vấn đề này, mục tiêu cuối cùng đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người dân vùng hạ du”.