'Đánh thức' bản Thái bằng du lịch cộng đồng

Với ý chí và nỗ lực không ngừng, anh Lường Văn Xiên - Giám đốc Hợp tác xã du lịch cộng đồng Ngọc Chiến (huyện Mường La, tỉnh Sơn La) là tấm gương thanh niên điển hình phát triển mô hình du lịch cộng đồng mang lại hiệu quả kinh tế cao. Không chỉ giúp quê hương phát triển du lịch, quảng bá rộng rãi bản sắc văn hóa dân tộc, anh còn hỗ trợ nhiều người dân bản địa có thêm nguồn thu nhập.

Khởi nghiệp du lịch gắn với giữ gìn bản sắc văn hóa

Chào đón chúng tôi với nụ cười hiền, nếu không giới thiệu, ít ai ngờ chàng trai trẻ người dân tộc Thái Lường Văn Xiên trước mắt chính là người đầu tiên phát triển mô hình du lịch cộng đồng ở xã Ngọc Chiến. Ngắm nhìn không gian homestay rộng rãi, được bố trí một cách khoa học, đẹp mắt, chúng tôi không khỏi tò mò hỏi anh Xiên về cơ duyên đến với du lịch cộng đồng.

Anh Xiên bảo, là người con của xã miền núi Ngọc Chiến, bản thân anh hiểu rõ về đặc điểm của quê hương mình. Dù là xã nghèo nhưng đây lại là mảnh đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa, giàu tiềm năng du lịch.

Anh Lường Văn Xiên. (Ảnh: Nguyên Thảo)

Năm 2011, sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Tây Bắc, với tấm bằng cử nhân trên tay, khác với bạn bè cùng trang lứa lựa chọn thành phố để tìm kiếm cơ hội việc làm, anh Xiên đã mang những kiến thức sau 4 năm đèn sách về quê hương và quyết định làm du lịch. Anh nghĩ ra các ý tưởng, tự tay dựng lên homestay của chính mình, sử dụng mạng xã hội quảng bá rộng rãi dịch vụ, giới thiệu văn hóa.

Năm 2019, anh được tham gia dự án "Cải thiện sinh kế bền vững" do tổ chức AOP (Úc) tài trợ. Năm 2020, anh Xiên thực hiện dự án "Phát triển hệ sinh thái du lịch Ngọc Chiến gắn với nông nghiệp an toàn".

Với vai trò là Phó Bí thư Đoàn xã, anh Xiên tập hợp thanh niên địa phương, liên kết thành lập Hợp tác xã du lịch cộng đồng Ngọc Chiến. Hợp tác xã có 11 hộ tham gia với 22 lao động thường xuyên do anh Lường Văn Xiên đảm nhiệm vị trí giám đốc.

Khi bắt tay làm du lịch cộng đồng, anh Xiên và các thành viên trong hợp tác xã gặp nhiều khó khăn bởi mô hình hợp tác xã du lịch cộng đồng còn mới mẻ ở địa phương, đây cũng là hợp tác xã du lịch cộng đồng đầu tiên tại huyện Mường La. Tuy nhiên, điều thuận lợi là mô hình du lịch cộng đồng ở xã Ngọc Chiến được các cấp, ngành ủng hộ, người dân tích cực tham gia.

"Từ tài nguyên sẵn có của địa phương, chúng tôi tổ chức các tour du lịch trong cộng đồng. Ngọc Chiến nằm ở độ cao 1.800 m so với mực nước biển, khí hậu mát mẻ quanh năm, có nguồn suối khoáng nóng tự nhiên rất tốt cho sức khỏe. Có những thác nước đẹp, đỉnh núi cao, vạt đồi hoa sơn tra nở rực vào tháng 2, tháng 3; những ngôi nhà gỗ pơ mu hàng trăm năm tuổi, đó là những thuận lợi để chúng tôi phát triển du lịch Ngọc Chiến. Đi vào hoạt động, vị khách đầu tiên chính là dân bản, bạn bè, đồng nghiệp, họ đã dành lời cổ vũ, khen ngợi, góp ý để homestay điều chỉnh, hoàn thiện hơn từng ngày", anh Xiên chia sẻ.

Anh Xiên tích cực tham gia các chương trình giới thiệu, quảng bá sản phẩm du lịch. (Ảnh: NVCC)

Theo anh Xiên, hợp tác xã đã được huyện hỗ trợ kinh phí để lập hòm thư điện tử, website, fanpage để quảng bá và tương tác với người tiêu dùng, chuẩn hóa sản phẩm và hoàn thiện các tiêu chí lĩnh vực du lịch của chương trình OCOP và được công nhận đạt 4 sao, nhiều du khách biết tới hợp tác xã nhiều hơn.

Thời đại công nghệ cũng đã giúp anh phát triển dịch vụ du lịch một cách đơn giản. Chỉ bằng smartphone, từ "miền cổ tích" Ngọc Chiến, Lường Văn Xiên đã làm bạn với cả thế giới. Anh cùng các thành viên hợp tác xã giới thiệu sinh động bằng hình ảnh về cơ sở du lịch của mình qua mạng Facebook, Zalo.

Những bức ảnh Ngọc Chiến với bốn mùa mây giăng, rừng hoa sơn tra thơ mộng, hay những bức ảnh về cuộc sống, sinh hoạt, phong tục tập quán của đồng bào Thái đều do anh Xiên lựa chọn đăng lên kèm theo số điện thoại để du khách thuận tiện liên hệ.

Truy cập vào trang Facebook Lường Văn Xiên, du khách vô cùng thích thú với hàng nghìn tấm ảnh và những lời giới thiệu mộc mạc. Những câu bình luận hóm hỉnh của cả chủ và khách. Đặc biệt, những lời nhận xét, đánh giá tích cực của du khách chính là niềm vui, sự động viên lớn đối với "CEO của bản Thái".

Anh Xiên phấn khởi chia sẻ, trong năm 2023, hợp tác xã đã đón và phục vụ khoảng 50.000 lượt khách tham quan, trải nghiệm, phát triển thêm 3 cơ sở homestay. Tạo việc làm thường xuyên cho 23 lao động địa phương, 30-50 lao động mùa vụ với mức thu nhập 8-9 triệu đồng/tháng.

Theo ông Lò Văn Thoa - Phó Chủ tịch UBND xã Ngọc Chiến: "Mô hình du lịch cộng đồng của hợp tác xã đã góp phần tạo sinh kế, công ăn việc làm cho bà con. Thời gian qua, hợp tác xã đã làm tốt việc quảng bá, giới thiệu sản phẩm du lịch cộng đồng, đặc biệt là góp phần thay đổi tư duy của người dân Ngọc Chiến trong phát triển du lịch".

Tận dụng những tiềm năng lợi thế về thiên nhiên, người dân Ngọc Chiến đã phát triển nhiều loại mô hình homestay để phục vụ khách du lịch đến tham quan, trải nghiệm. (Ảnh: NVCC)

Nuôi giấc mơ cho cộng đồng

Với phương châm phát triển du lịch nhưng không làm mất đi cảnh sắc thiên nhiên, văn hóa của dân tộc, anh Lường Văn Xiên không những làm thay đổi cuộc sống gia đình mình, mà còn góp phần bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa của cả cộng đồng. Anh không chỉ dám nghĩ, dám làm, khởi nghiệp thành công mô hình du lịch cộng đồng, mà còn tạo việc làm và làm thay đổi nhận thức của đồng bào dân tộc Thái nơi đây.

Anh Xiên (thứ 3 từ trái sang) vẫn thường xuyên nhận tour và phục vụ các yêu cầu trải nghiệm văn hóa bản địa. (Ảnh: NVCC)

Như mục tiêu đặt ra từ ngày đầu khởi nghiệp, Lường Văn Xiên luôn chú tâm xây dựng Hợp tác xã du lịch cộng đồng Ngọc Chiến trở thành đơn vị tiên phong trong các hoạt động cộng đồng, mang lại nhiều phúc lợi xã hội cho người dân.

Anh chia sẻ, trong thời gian tới, sẽ chú trọng phát triển du lịch mảng điểm đến, dựa trên những tài nguyên sẵn có. Với bản thân, anh tâm sự sẽ dành cho mình nhiều chuyến đi hơn để trải nghiệm, học hỏi và liên tục hoàn thiện bản thân cũng như phát triển công việc.

Những dấu chân miệt mài của anh Xiên cùng tuổi trẻ nơi đây đã góp phần xây dựng "miền cổ tích" Ngọc Chiến ngày một phát triển gắn với bảo tồn bản sắc văn hóa, mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc hơn cho bà con dân bản.

Với nghị lực vượt khó, vừa học, vừa làm, tiếp thu ý kiến đóng góp của du khách, đến nay Hợp tác xã du lịch cộng đồng Ngọc Chiến với sự "chèo lái" của giám đốc Lường Văn Xiên đã trở thành điểm đến hấp dẫn, gần gũi của du khách.

Bên cạnh đó, cùng sự quan tâm đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước, các cấp, các ngành, chính quyền địa phương xác định phát triển du lịch là mũi nhọn giảm nghèo của địa phương, mô hình du lịch của xã Ngọc Chiến đã và đang được nhiều đoàn tham quan của các tỉnh miền núi phía Bắc biểu dương, tổ chức cho các đoàn thăm quan, học tập, nhân rộng, góp phần phát triển du lịch cộng đồng bền vững.

Nguyên Thảo