Đánh cho đúng, cho trúng đối tượng cầm đầu buôn lậu thuốc lá

Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình phát biểu chỉ đạo tại hội nghị. Ảnh: T.D

Diễn biến phức tạp

Báo cáo tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Hữu Chí cho biết, thực hiện quyết liệt Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 30-9-2014 của Thủ tướng Chính phủ, các lực lượng chức năng của 6 địa phương trọng điểm phía Nam (gồm Tây Ninh, Long An, Đồng Tháp, An Giang, Cần Thơ và TP.HCM) đã ra quân quyết liệt từ biên giới, kết hợp với ngăn chặn đầu nậu từ bên trong nên đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận.

Cụ thể, trong 2 năm thực hiện Chỉ thị 30, các lực lượng chức năng 6 địa bàn trọng điểm phát hiện, bắt giữ và xử lý 15.363 vụ, số lượng thuốc lá bắt giữ 11.390.366 bao; khởi tố hình sự 372 vụ với 471 đối tượng. Điển hình như tại Long An, các lực lượng chức năng trên địa bàn tỉnh kiểm tra và bắt giữ 3.782 vụ, tang vật thu được 4.089.498 gói thuốc lá ngoại. Khởi tố hình sự 56 vụ với 79 bị can. Xử phạt hành chính 717 trường hợp với số tiền 6.144 triệu đồng. Tại An Giang, các lực lượng chức năng đã phát hiện bắt giữ 3.221 vụ vi phạm, với 1.479 đối tượng, tang vật bắt giữ 1.842.437 gói thuốc lá nhập lậu. Xử phạt hành chính số tiền thu phạt 13,37 tỷ đồng, khởi tố hình sự 60 vụ, với 73 đối tượng.

Trên địa bàn TP.HCM, các lực lượng chức năng đã kiểm tra, phát hiện 3.577 vụ với 1.398 đối tượng vi phạm, tịch thu 2.456.768 bao thuốc lá, xử phạt vi phạm hành chính trên 16,7 tỷ đồng, khởi tố 115 vụ với 115 đối tượng…

Tuy nhiên, theo các lực lượng chức năng do lợi nhuận thu được từ việc buôn lậu, kinh doanh thuốc lá nhập lậu rất cao từ 3.500 đồng đến 12.000 đồng/bao nên các đối tượng buôn lậu đã tìm mọi cách để thẩm lậu thuốc lá từ biên giới vào Việt Nam khiến tình hình buôn lậu thuốc lá tại các địa phương trọng điểm đang diễn biến phức tạp và có chiều hướng gia tăng.

Phương thức vận chuyển thuốc lá lậu cũng có thay đổi so với trước. Các đối tượng buôn lậu ngày càng tinh vi hơn, cất giấu thuốc lá điếu ngoại nhập lậu trong ca bin, mui gầm, bình xăng xe; bố trí người theo dõi trước trụ sở cơ quan của lực lượng chống buôn lậu, thuê người dò đường trước khi vận chuyển; dùng xuồng máy, ghe máy có tốc độ rất cao để vận chuyển, vận chuyển vào ban đêm, thường xuyên thay đổi thời gian, cung đường hoạt động; manh động và liều lĩnh hơn, đối tượng vận chuyển sẵn sàng chống trả lại lực lượng chức năng khi bị phát hiện bắt giữ; hô hào, tập trung đông người gây áp lực nhằm cướp hàng, tẩu tang tang vật, đánh tháo đối tượng bị bắt giữ…

"Đánh" đối tượng buôn lậu đúng nhưng chưa trúng

Đánh giá về công tác phòng chống buôn lậu thuốc lá, ông Ngô Tiến Dũng, Phó Tư lệnh Bộ đội Biên phòng cho biết, thuốc lá nhập lậu là vấn đề nóng bỏng, siêu lợi nhuận, nhưng sức răn đe của pháp luật chưa đủ mạnh do pháp luật chồng chéo. Cụ thể là vướng mắc bởi Thông tư liên tịch số 36/2012 ngày 18-4-2012 của Bộ Công Thương- Bộ Công an- Bộ Tư pháp-Bộ Y tế- Tòa án Nhân dân tối cao- Viện Kiểm sát nhân dân tối cao (quy định số lượng từ 1.500 bao đến dưới 4.500 bao mới là số lượng lớn), trong khi Nghị định 124/2015/NĐ-CP ngày 19-11-2015 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 185/2013/NĐ-CP ngày 15-11-2013 của Chính phủ là từ 500 bao thuốc lá lậu trở lên thay cho quy định là 1.500 bao trở lên…

Theo ông Nguyễn Xuân Sơn, Phó Tư lệnh Cảnh sát biển, mặc dù các lực lượng chức năng khu vực biên giới ra quân đánh mạnh các đầu nậu, nhưng hiện nay việc lưu thông thuốc lá ngoại nhập lậu tại thị trường nội địa rất dễ dàng chứng tỏ lượng thuốc lá lậu chưa được kiểm soát còn rất lớn, tạo kẽ hở cho buôn lậu gia tăng.

Mặt khác, theo nhiều đại biểu, đời sống nhân dân vùng biên giới, vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn, không có công ăn việc làm ổn định, nhận thức pháp luật còn hạn chế nên bị các đối tượng đầu nậu móc nối, mua chuộc tham gia vận chuyển thuốc lá lậu. Khi lực lượng chức năng bắt được các đối tượng buôn lậu và xử lý thực chất chỉ là người vận chuyển thuê, còn các đối tượng đầu nậu thực sự vẫn còn núp trong bóng tối, chờ cơ hội là tiếp tục tổ chức gom hàng, thuê người vận chuyển hàng lậu…

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình nhấn mạnh, trong những năm qua Đảng, Nhà nước rất quan tâm đến công tác đấu tranh phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, trong đó có công tác phòng chống thuốc lá lậu. Kết quả mà các lực lượng phòng chống buôn lậu thuốc lá làm được trong những năm qua rất đáng khích lệ.

Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng, số lượng thuốc lá nhập lậu trên thực tế còn lớn hơn rất nhiều so với số lượng bắt giữ được. Đối tượng buôn lậu bị bắt giữ đúng nhưng chưa trúng bởi đa phần đối tượng bị bắt giữ là cư dân biên giới vận chuyển thuê. Tình hình buôn lậu thuốc lá vẫn gia tăng và các đối tượng buôn lậu sẵn sàng chống trả lại lực lượng chức năng... Trong khi trang thiết bị phục vụ công tác chống buôn lậu của các lực lượng còn hạn chế, thiếu chưa đáp ứng yêu cầu hiện nay.

Để nâng cao hiệu quả phòng chống buôn lậu thuốc lá, nhất là tại địa bàn các tỉnh trọng điểm, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình chỉ đạo Bộ Tài chính nghiên cứu có chính sách sách hỗ trợ cho các lực lượng trang bị thiết bị phòng chống buôn lậu. Tại cửa khẩu, các lực lượng phải có sự phối hợp chặt chẽ thông qua các hoạt động giao ban, cung cấp thông tin để đánh cho đúng, cho trúng đối tượng cầm đầu, triệt phá dứt điểm đường dây buôn lậu…

Đặc biệt, Hiệp hội Thuốc lá cần có giải pháp nâng cao sản xuất, cải thiện đời sống tạo công ăn việc làm cho người dân gắn với tuyên truyền giáo dục cho người dân hiểu pháp luật, không tham gia vào hoạt động buôn lậu, tham gia cùng các lực lượng chức năng tố giác, triệt phá tội phạm buôn lậu. Xây dựng vùng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp pháp, phát triển kinh tế sôi động.

Phó Thủ tướng yêu cầu, địa phương nào để xảy ta tình trạng buôn lậu phức tạp, kéo dài, nhức nhối không có giải pháp tích cực để phòng chống, người đứng đầu phải chịu trách nhiệm.

Thu Dịu