Đắk Nông: Mới được phép thăm dò đã đào đá đem đi bán

Hành trình xe 4 chân chở đá cây về nhà máy. Video: Ngọc Hùng

Đường đi của đá cây từ mỏ về nhà máy

Theo phản ánh của người dân, mỏ đá Bon Pinao (xã Nhân Đạo, huyện Đắk R'lấp, tỉnh Đắk Nông), được UBND tỉnh Đắk Nông cấp phép khai thác đá bazan làm vật liệu xây dựng thông thường và cho phép thăm dò, lấy mẫu, xác định trữ lượng loại bazan dạng cột, trụ làm ốp lát (đá bazan dạng cột, trụ có cỡ khối ≥0,4m3).

Tuy nhiên, đang trong quá trình thăm dò trữ lượng, doanh nghiệp đã tập trung khai thác đá bazan dạng cột, trụ rồi lén lút cho xe vận chuyển bán về nhà máy sản xuất đá ốp lát, mỹ nghệ.

Hiện trường khai thác, đá được đưa lên xe tải chở về nhà máy. Ảnh: Ngọc Hùng

Theo người dân địa phương, việc khai thác đá bazan dạng cột, trụ diễn ra từ nhiều năm qua, ban ngày các xe múc đục khoét vào các moong đá, lấy ra những phiến đá cây tập kết thành đống. Sau đó, ban đêm sẽ có những chiếc xe 4 chân vào vận chuyển đưa ra bên ngoài tiêu thụ. "Việc vận chuyển diễn ra trong suốt thời gian dài khiến đường sá hư hỏng, xuống cấp, người dân mất ăn mất ngủ", một người dân phản ánh.

Ngày 16/1, theo địa điểm chỉ dẫn của người dân, PV tiếp cận mỏ đá Bon Pinao và ghi nhận phản ánh là có cơ sở.

Mỏ đá nằm giữa cánh đồng rộng lớn, tiếp giáp những quả đồi bị đào bới nham nhở để khai thác đá. Ngoài các vị trí khai thác đá bazan làm vật liệu xây dựng thông thường là khu vực khai thác đá dạng cột, trụ, chiếc máy múc đục khoét sâu hoắm vào chân đồi, lấy ra những phiến đá bazan có chiều dài từ 0,5m đến hơn 1m chất ngổn ngang.

Những phiến đá dạng trụ, cột được khai thác tập kết ngổn ngang tại mỏ đá Bon Pinao chờ đưa đi tiêu thụ. Ảnh: N.H

Khoảng 16h cùng ngày, chiếc xe 4 chân BKS 48C- 009.34 chạy thẳng vào khu vực bãi tập kết đá. Lúc này, chiếc xe múc tiến lại cẩu các phiến đá chất lên thùng xe.

Khoảng một giờ sau, thùng xe được chất đủ số lượng đá vận chuyển, sau đó tài xế phủ bạt che đậy kín thùng rồi ra hướng đường Đạo Nghĩa - Quảng Khê nằm chờ.

Đến 18h, trời bắt đầu tối, tài xế nổ máy cho xe di chuyển ra đường Hồ Chí Minh (xã Nhân Cơ) chạy về hướng TP Gia Nghĩa.

Từ đây, chiếc xe tiếp tục hành trình thêm 60km đưa hàng về một nhà máy đá bazan nằm trong Cụm công nghiệp Thuận An (bên đường Hồ Chí Minh, huyện Đắk Mil).

Bám theo hành trình của xe, đến khoảng 22h30 tài xế cho xe chạy vào cổng Cụm công nghiệp Thuận An rồi rẽ trái vào nhà máy của Công ty TNHH SX-TM đá Bazal Đắk Mil. Lúc này, đã gần nửa đêm, công nhân nhà máy nghỉ nên tài xế tắt máy nằm chờ đến sáng hôm sau giao hàng.

Đến khoảng 7h30 ngày 17/1, tài xế mở bạt để lộ những phiến đá xếp đầy thùng xe rồi chầm chậm lùi vào trong nhà máy đổ hàng. Bên trong nhà máy, những phiến đá nặng trên một tấn được công nhân điều khiển ròng rọc cẩu đưa vào vị trí máy cưa.

Theo quan sát, tại đây còn có hàng trăm khối đá bazan dạng trụ, cột được tập kết từ ngoài sân vào bên trong nhà máy.

Để tìm hiểu thông tin về khối lượng đá vừa được vận chuyển về nhà máy, PV liên hệ Công ty TNHH SX-TM đá Bazal Đắk Mil và được một phụ nữ nhận là quản lý nhà máy cho biết, chủ công ty là người Trung Quốc, không có mặt tại công ty, đề nghị PV liên hệ sau.

Mới cho thăm dò, khai thác bán là sai

Theo Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) huyện Đắk R'lấp, mỏ đá Bon Pinao được UBND tỉnh Đắk Nông cấp phép cho Công ty cổ phần Phú Tài khai thác đá làm vật liệu xây dựng (VLXD) thông thường từ tháng 12/2012 với diện tích 9,234ha, công suất khai thác 100.000m3 nguyên khai/năm.

Tháng 5/2021, mỏ đá được chuyển nhượng cho Công ty TNHH VLXD Thiên Trung (nay là Công ty Cổ phần VLXD Thiên Trung).

Những phiến đá có dạng trụ, cột từ mỏ đá Bon Pinao được chở bán về nhà máy trong Cụm công nghiệp Thuận An. Ảnh: N.H

Đến ngày 15/9/2023, UBND tỉnh Đắk Nông có quyết định điều chỉnh về việc phê duyệt trữ lượng báo cáo kết quả thăm dò đá xây dựng tại mỏ đá trên. Theo đó, thông qua báo cáo bổ sung công trình thăm dò đánh giá trữ lượng đá ốp lát và phê duyệt trữ lượng khoáng sản tại mỏ đá bazan làm vật liệu xây dựng thông thường Bon Pinao.

Diện tích khu vực phê duyệt trữ lượng là 9,324ha (93.324m²) với độ sâu trữ lượng 25,5m; trữ lượng khoáng sản chính là đá bazan làm vật liệu xây dựng thông thường 2.155.929m3.

Ngoài ra, trữ lượng khoáng sản đi kèm là đá bazan dạng trụ, cột có kích thước ≥ 0,4m3 làm đá ốp lát là 241.026m3.

Ông Phạm Văn Hậu, Phó trưởng phòng TN-MT huyện Đắk R'lấp khẳng định: "Việc dân phản ánh mỏ đá khai thác, vận chuyển đá cây là đúng, mỏ đá này chưa cấp phép khai thác đá cây, mới chỉ được Bộ TN&MT cho phép thăm dò. Đang thăm dò nhưng mỏ khai thác, chở đá ra ngoài là sai".

Cũng theo ông Hậu, trước đây, mỏ đá này có vận chuyển đá cây ra ngoài và bị người dân phản ánh. Sau đó, Công an huyện Đắk R'lấp đã mật phục bắt giữ được hai phương tiện đang vận chuyển đá với khối lượng gần 30m3.

"Hiện nay, mỏ đá này đang được giám sát chặt chẽ, nếu đang còn tình trạng như phản ánh, rất có thể mỏ lợi dụng ban đêm để hoạt động, còn ban ngày không dám vì vận chuyển ngang qua UBND xã.

Đá dạng trụ, cột sau khi đưa về nhà máy sẽ được "xẻ thịt" sản xuất đá ốp lát cho giá trị cao. Ảnh: N.H

Mỏ đá trên đang cho phép ở bước thăm dò. Quy trình thăm dò, chỉ khoan và đánh giá trữ lượng để các cơ quan có thẩm quyền cấp phép, doanh nghiệp không được khai thác bán ra ngoài. Phòng ghi nhận thông tin phản ánh và sẽ đề nghị lực lược tăng cường kiểm tra, phát hiện xử lý", ông Hậu nhấn mạnh.

Trao đổi với PV, bà Trần Thị Cẩm Lệ, Giám đốc Công ty cổ phần VLXD Thiên Trung cho rằng: "Dân phản ánh xe vận chuyển đá cây về nhà máy là không đúng. Công ty không bán đá ra ngoài".

Cũng theo bà Lệ, trong quá trình khai thác đá làm VLXD thông thường thì có đá cây (đá dạng trụ, cột). Việc này, đơn vị có báo cáo Sở TN&MT và đã làm hồ sơ ra Bộ TN&MT. Hiện nay, mỏ đã được phê duyệt trữ lượng đá cây, công ty đang làm báo cáo kinh tế kĩ thuật và dự án đầu tư để được cấp phép khai thác đá bazan dạng cột, trụ có cỡ khối ≥0,4m3.

Ngọc Hùng