Đặc sắc lễ hội Rước pháo Đồng Kỵ mồng 4 tháng Giêng

Để chuẩn bị cho lễ hội rước pháo, người dân Đồng Kỵ đã chuẩn bị trước đó gần 2 tháng với mong muốn tái hiện những nét đẹp văn hóa truyền thống, mang lại sự tươi vui, phấn khởi của người dân Đồng Kỵ trong dịp Tết đến xuân về, mừng một năm làm ăn phát đạt, thịnh vượng.

Hai quả pháo trong lễ rước quanh làng được làm tượng trưng bằng gỗ và sơn son thếp vàng, dài 6m với đường kính hơn 60 cm. Thân pháo được chạm trổ hình Long – Lân – Quy – Phụng với mong muốn năm mới mưa thuận gió hòa.

Ngay khi pháo được mang ra ngoài sân nhà văn hóa truyền thống, người dân đã lau dọn sạch sẽ để công tác chuẩn bị được an toàn, trang nghiêm.

Đúng 9h, hai quả pháo được rước quanh làng, du khách từ nhiều tỉnh thành đổ về xem lễ hội. Trước đây, làng Đồng Kỵ có hội thi làm pháo, đốt pháo để tưởng nhớ, tái hiện ngày Thánh Thiên Cương - vị tướng sau này được dân tôn thờ làm Thành hoàng làng - ra lệnh xuất quân đánh giặc.

Trước kia do lệnh cấm đốt pháo nên làng đã chuyển sang rước hai quả pháo mô hình bằng gỗ.

Hòa trong không khí tưng bừng ngày hội, những người được chọn để rước pháo phải trên 35 tuổi và dưới 50 và là những người khỏe mạnh.

Trao đổi với phóng viên Báo Điện tử VOV, ông Nguyễn Tiến Quyết – Phó Chủ tịch UBND phường Đồng Kỵ, TP Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh cho biết, hội pháo thể hiện sự đoàn kết, với tinh thần Thượng võ của người dân Đồng Kỵ. Tương truyền, lễ hội này có từ thời Hùng Vương thứ VI và bắt nguồn từ việc Tướng Thiên Cương về làng chiêu quân giúp vua Hùng đánh giặc. Khi thắng giặc, Thiên cương dẫn đoàn quân thắng trận trở về và được dân làng mở hội khao quân.

“Với những nét đặc sắc truyền thống văn hóa đó, ngày nay dân làng Đồng Kỵ có nghề truyền thống đồ gỗ lâu đời đã tận dụng thế mạnh của mình, những nghệ nhân đã thể hiện sự khéo léo của đôi bàn tay và khối óc của mình tạo ra những quả pháo mang đậm bản sắc của Đồng Kỵ, đã để lại dấu ấn của lịch sử, là nét đẹp truyền thống, là một phần di sản của quốc gia cần được bảo tồn và phát huy. Lễ hội pháo cũng đã được công nhân là lễ hội phi vật thể của quốc gia”- ông Quyết nói.

Cũng theo ông Nguyễn Tiến Quyết cho biết, lễ hội rước pháo Đồng Kỵ hằng năm đã thu hút hàng chục nghìn du khách thập phương đến tham quan, thưởng thức. UBND phường Đồng Kỵ đã tăng cường phối hợp các lực lượng chức năng, triển khai đồng bộ các biện pháp, nỗ lực đảm bảo an ninh, an toàn cho người dân và du khách khi tham gia các hoạt động lễ hội trong dịp đầu xuân, năm mới.

Dọc khắp tuyến đường rước pháo về đình làng, rất đông người dân đổ ra hai bên đón và xem hội.

Đến khoảng 11h, hai quả pháo đã được rước vào đình làng trong sự hò reo cuồng nhiệt của nhiều người dân.

Tiếng hò reo của các Tùy và dân làng khiến lễ hội ngày càng trở lên đắc sắc và ý nghĩa.

Sau khi rước quả pháo nhất dài 6 m và quả pháo nhì dài 5,8 m quanh làng, 4 ông quan đội khăn đỏ múa tại sân đình. Họ được các thanh niên cởi trần, mặc quần đùi đỏ tung hô và giữ chắc ở trên cao.

Đặc biệt, mỗi vị Quan đám khăn đóng giả gái mua vui cho mọi người. Vị quan đám nào được giữ đứng lâu nhất sẽ là người chiến thắng. Tiêu chuẩn lựa chọn 4 ông quan đám: Người 51 tuổi, gia đình văn hóa, con cái thành đạt. Bên cạnh những giá trị đặc sắc đó, năm 2016 hội rước pháo Đồng Kỵ được Bộ Văn hóa, thể thao và Du lịch công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia.

Văn Giang/VOV.VN