Cuốn sách lấy cảm hứng từ văn học kinh điển thắng giải Pulitzer 2023

Chân dung nhà văn, nhà báo Barbara Kingsolver và tác phẩm Demon Copperhead. Ảnh: Atlanta.

Vào lúc 3h sáng ngày 9/5, theo giờ Việt Nam (GMT+7), lễ trao giải thưởng Pulitzer đã được tổ chức tại Đại học Columbia, Mỹ. Các cuốn sách được chia làm sáu hạng mục khác nhau để tranh giải gồm: Hư cấu, lịch sử, tiểu sử, hồi ký hoặc tự truyện, thơ và phi hư cấu. Các tác phẩm năm nay có nhiều thông điệp khác nhau, từ vấn đề chính trị, xã hội cho đến đời sống, sức khỏe.

Tại hạng mục hư cấu, tác phẩm Demon Copperhead của Barbara Kingsolver chiến thắng. Demon Copperhead lấy cảm hứng từ cuốn tiểu thuyết kinh điển David Copperfield của nhà văn Charles Dickens. Barbara Kingsolver đưa người đọc đến những vùng quê nước Mỹ, nơi con người đang phải đối mặt với nghèo đói và bóng ma nghiệp ngập. Nếu phiên bản của Dickens đặt ra câu hỏi: "Liệu tôi có thể nắm giữ số mệnh của mình hay không?", tiểu thuyết của Kingsolver lại đưa ra vấn đề: "Cứu người hay được người cứu".

Theo đánh giá của New York Times trước đó, việc lựa chọn làm mới một nhân vật kinh điển trong văn học của Kingsolver là điều khó hiểu. Trước đó nữ nhà văn đã có nhiều tác phẩm làm nên tên tuổi như The Poisonwood Bible (1998), Flight Behavior (2012)... Tuy nhiên, sau khi ra mắt, chúng lại nhận được phản hồi tích cực từ độc giả và đánh giá cao của giới chuyên môn.

David Copperfield là câu chuyện về một bé gặp nhiều biến cố, cô độc trong ngôi nhà của mình, bỏ trốn đi tìm một cuộc sống mới tốt đẹp hơn. Demon Copperhead, nhân vật chính trong tác phẩm của Barbara Kingsolver cũng gần như vậy. Thế nhưng sau cùng nữ nhà văn đã không để nhân vật của mình thoát ra khỏi những vòng vây cuộc sống. Họ cứ chìm dần vào trong một vũng lầy, bao quanh đó là chất gây nghiện tạo ảo giác ở những liều thuốc giảm đau. Sau tất cả, Kingsolver vẫn cho người đọc thấy một tia hy vọng le lói, "Không thể biết trước điều gì nếu chúng ta chưa lật tới trang cuối".

Trong 5 năm trở lại đây, Demon Copperhead là tác phẩm đầu tiên lấy cảm tác từ một hình tượng văn học kinh điển giành giải thưởng Pulitzer. Dưới ngòi bút của tác giả đương thời, nhân vật David Copperfield đã được làm mới lại để thể hiện nhân sinh quan gắn với dòng chảy thời sự.

Trước đó, các tác phẩm thường là những câu chuyện lấy cảm hứng từ những cuộc đấu tranh có thật trên đất nước Mỹ. Chẳng hạn The Night Watchman (2021) của Louise Erdrich viết về cuộc đấu tranh bảo vệ quyền của người Mỹ bản địa năm 1950, The Nickel Boys là câu chuyện dựa trên chuỗi sự kiện về trường Dozier tại bang Florida bị tố lạm dụng tình dục (2020).

Cùng Demon Copperhead của Barbara Kingsolver, Trust của Herman cũng chiến thắng ở hạng mục hư cấu. Cuốn sách lấy bối cảnh phố Wall, hai vợ chồng nhà Rask cùng vươn lên trở thành thế lực tài chính nước Mỹ bằng trái phiếu. Để có được khối tài sản khổng lồ cũng như địa vị trên thương trường, nhà Rask đã sử dụng nhiều thủ đoạn, trong đó có việc đầu cơ tích trữ, sử dụng quyền lực tài chính bóp méo sự thật. Herman đã lên án gay gắt hành động này và nêu cao tinh thần hướng đến sự thật.

Cuốn sách đoạt giải thưởng hạng mục phi hư cấu. Ảnh: Y.T.

Các cuốn sách thắng giải Pulitzer

Ở hạng mục lịch sử, tác giả Jefferson Cowie đã chiến thắng với tác phẩm Freedom's Dominion: A Saga of White Resistance to Federal Power. Cuốn sách lấy bối cảnh tại tiểu bang Alabama (Mỹ) thế kỷ 19 nói về cuộc đấu tranh của người da đen giành quyền tự do, thoát khỏi chế độ nô lệ.

Cuốn sách giành giải thưởng Pulitzer hạng mục phi hư cấu là His Name Is George Floyd (Robert Samuels và Toluse Olorunnipa). Đây là một bức chân dung gần gũi về người đàn ông tạo nên làn sóng Black Lives Matter vào năm 2020. Còn với thể loại tiểu sử, giải thưởng đã được trao cho cuốn G-Man của Beverly Gage.

Giải thưởng về tập thơ xuất sắc thuộc về Then the War của Carl Phillips và giải hồi ký hoặc tự truyện thuộc về Stay True của Hua Hsu.

Đức Huy