Cuộc chiến pháp lý gay cấn của tử tù chờ chết 26 năm

Matthew Reeves, 43 tuổi, đã bị xử tử tại nhà tù Holman thuộc bang Alabama, Mỹ vào ngày 27/1/2022. Ông Steve Marshall, Tổng chưởng lý bang Alabama, xác nhận rằng việc xử tử diễn ra sau khi Tòa án Tối cao Mỹ dỡ bỏ lệnh của tòa án cấp thấp hơn nhằm ngăn cản việc hành quyết Matthew.

Sát thủ thiểu năng trí tuệ

Tòa án kết luận Matthew sát hại Willie Johnson Jr, người từng cho anh ta đi nhờ xe khi anh ta đứng trên một đường cao tốc thuộc ngoại ô thành phố Selma, hạt Dallas, bang Alabama vào 27/11/1996. Matthew đã bắn vào cổ Willie rồi lấy 360 USD của nạn nhân.

Các chứng cứ cho thấy sau khi gây án mạng, Matthew đã tới một bữa tiệc để mừng việc giết người. Anh ta 18 tuổi vào thời điểm án mạng xảy ra.

Tử tù 43 tuổi không nói lời cuối cùng. Thống đốc Kay Ivey tuyên bố bản án tử hình dành cho Matthew là công bằng.

“Công lý đã được thực thi một cách hợp pháp”, vị thống đốc khẳng định.

Các quản giáo trong nhà tù Holman nói một số người nhà của nạn nhân đã chứng kiến cuộc hành quyết Matthew.

“Sau 26 năm, cuối cùng công lý đã được thực thi. Gia đình chúng tôi đã cảm thấy an ủi”, tuyên bố của gia đình nạn nhân nêu rõ.

Suốt 26 năm qua, các luật sư của Matthew đã nỗ lực tới phút cuối cùng để ngăn cản việc thực thi bản án tử hình. Họ cho rằng Matthew là người thiểu năng, không thể ý thức hành vi của bản thân nên không đáng nhận án tử. Nhóm luật sư cũng viện dẫn luật bảo vệ người khuyết tật để yêu cầu tòa giảm án cho tử tù.

Matthew Reeves. Ảnh: Newsweek.

Viện dẫn luật bảo vệ người khuyết tật, Matthew từng lập luận rằng tình trạng thiểu năng trí tuệ khiến anh ta không thể hiểu phương pháp hành quyết bằng thuốc độc, và anh ta muốn chọn phương pháp hít khí nitơ.

Trong khi đó, các luật sư của Matthew lại cho rằng phương pháp tiêm thuốc độc quá tàn nhẫn với người thiểu năng, và họ cáo buộc giới chức không hỗ trợ Matthew để anh ta hiểu phương pháp tiêm thuốc độc. Bang Alabama khẳng định Matthew không thiểu năng đến mức không thể hiểu phương pháp hành quyết bằng tiêm thuốc độc.

Tòa án phúc thẩm khu vực liên bang số 11 từng đứng về phía Matthew khi phán quyết rằng bang Alabama chỉ có thể xử tử Matthew bằng khí nitơ, một phương pháp mà giới chức chưa từng áp dụng dù luật pháp đã cho phép. Vì muốn tiêm thuốc độc, bang Alabama khiếu nại quyết định này lên Tòa án Tối cao Mỹ.

Vụ việc đã gây chia rẽ trong các thẩm phán Tòa án Tối cao, với 4 trong tổng số 9 thẩm phán đồng ý rằng bang Alabama không thể hành quyết Matthew bằng cách tiêm thuốc độc. Nhưng vì 5 thẩm phán còn lại ủng hộ bang Alabama, vào ngày 26/1/2022, Tòa án Tối cao Mỹ đã hủy phán quyết của Tòa án phúc thẩm khu vực liên bang số 11, mở đường cho ban quản lý nhà tù hành quyết Matthew bằng thuốc độc.

Bang Alabama chuyển từ phương pháp tử hình bằng ghế điện sang phương pháp tiêm thuốc độc từ năm 2002. Đến năm 2018, cơ quan lập pháp bang đã phê chuẩn phương pháp tử hình bằng khí nitơ, do tình trạng thiếu thuốc độc để tiêm vào cơ thể tử tù.

Các công ty hóa chất phản đối việc sử dụng sản phẩm của họ cho các cuộc hành quyết. Với phương pháp xử tử bằng nitơ, tù nhân sẽ phải hít khí nitơ để chết.

Kiến Văn