Cùng nhau đảm bảo lợi quyền người lao động

Phóng viên: Xin ông cho biết, những kết quả nổi bật trong thực hiện chính sách BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) hai cơ quan đã phối hợp triển khai trong nhiệm kỳ qua?

Ông Phan Văn Mến: Thực hiện Quy chế phối hợp, BHXH Thành phố và LĐLĐ Thành phố thường xuyên phối hợp tổ chức tuyên truyền, đối thoại chính sách pháp luật về BHXH, BHYT đến đoàn viên, người lao động trên địa bàn.

Trong công tác tuyên truyền, hai bên chú trọng tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về BHXH, BHYT đến người sử dụng lao động, người lao động hiểu rõ nghĩa vụ, trách nhiệm cũng như quyền lợi khi tham gia BHXH, BHYT nhằm nâng cao sự hiểu biết pháp luật và tăng diện bao phủ BHXH, BHYT trên địa bàn Thủ đô.

Lãnh đạo BHXH Thành phố và LĐLĐ Thành phố ký kết Quy chế phối hợp công tác giai đoạn 2023 - 2028.

Hai bên đẩy mạnh phối hợp thông tin truyền thông trong tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN, các Điều 214, 215, 216 Bộ luật Hình sự, Nghị quyết 05/2019/NQ-HĐTP ngày 15/8/2019 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng Điều 214, Điều 215, Điều 216 của Bộ luật Hình sự. Qua đó, giúp người lao động cũng như người sử dụng lao động thấy được ý nghĩa, tầm quan trọng của việc chấp hành quy định pháp luật về BHXH.

Đặc biệt, tập trung tuyên truyền việc chậm đóng, nợ đóng BHXH, vi phạm các quy định về BHXH của đơn vị sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động khi giải quyết các chế độ BHXH như hưu trí, ốm đau, dưỡng sức phục hồi sức khỏe, thai sản, tai nạn lao động bệnh nghề nghiệp, tử tuất, quyền và lợi ích của đoàn viên, người lao động.

Trong nhiệm kỳ, hai bên công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát về chấp hành pháp luật về BHXH. Cụ thể, hằng năm, BHXH Thành phố và LĐLĐ Thành phố cử cán bộ tham gia các đoàn thanh tra liên ngành Thành phố, thanh tra tại các đơn vị, doanh nghiệp nợ đóng BHXH, BHYT, trốn đóng BHXH, xử lý nghiêm các trường hợp chây ỳ, cố tình chậm đóng, trốn đóng BHXH cho người lao động theo quy định của pháp luật. Chỉ tính riêng giai đoạn 2018 - 2023, các sở, ngành, Ủy ban nhân dân (UBND) các quận, huyện, thị xã đã tiến hành thanh tra, kiểm tra tại 19.383 đơn vị, doanh nghiệp nợ đóng BHXH, qua đó nhắc nhở doanh nghiệp chấp hành nghiêm pháp luật về BHXH, đảm bảo quyền lợi cho người lao động.

Đặc biệt, nhiệm kỳ qua, hai ngành đã thực hiện và giám sát thực hiện các gói hỗ trợ người lao động bị ảnh hưởng do đại dịch Covid-19 theo Nghị quyết số 68/CP ngày 1/7/2021; Quyết định số 23/TTg ngày 7/7/2021; Quyết định 3642/UBND Thành phố đảm bảo kịp thời, đúng quy định, không bỏ sót đối tượng đủ tiêu chuẩn thụ hưởng; trong đó có các đối tượng người lao động được hưởng chế độ BHTN.

Phóng viên: Được biết, mới đây, trên cơ sở những kết quả đã đạt được, hai cơ quan đã tiếp tục ký Quy chế phối hợp công tác giai đoạn 2023 - 2028. Xin ông có thể cho biết những nhiệm vụ, giải pháp hai cơ quan sẽ tập trung triển khai trong thời gian tới?

Ông Phan Văn Mến: Trước tình hình kinh tế đất nước nói chung, kinh tế Thủ đô nói riêng có nhiều khó khăn, đặc biệt do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, nhiều doanh nghiệp trên địa bàn Thành phố thực sự gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh… dẫn đến tình trạng nợ BHXH gia tăng. Bên cạnh đó, việc chấp hành pháp luật về BHXH của một số người sử dụng lao động trên địa bàn Thành phố chưa nghiêm túc, còn tình trạng doanh nghiệp chậm đóng, nợ đóng tiền BHXH kéo dài, đóng không đủ số lao động hoặc đóng không đúng mức lương thực tế… ảnh hưởng trực tiếp đến việc giải quyết các chế độ, quyền lợi về BHXH, BHTN của người lao động, đặc biệt là các đơn vị sử dụng ít lao động (dưới 10 lao động).

Thực tiễn triển khai thi hành pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN cho thấy, Bộ luật Hình sự năm 2015 mặc dù có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2018, tuy nhiên đến 15/8/2019, Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao mới ban hành Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng. Đến nay, Hà Nội chưa có vụ khởi kiện nợ BHXH nào được xét xử. Thực hiện quy định tại Điều 191 Bộ luật Tố tụng dân sự và Điều 14 Luật BHXH, từ ngày 1/1/2016, chức năng khởi kiện nợ đọng BHXH đã được chuyển từ cơ quan BHXH sang cho tổ chức Công đoàn; song qua gần 6 năm, chưa có doanh nghiệp nào vi phạm được Tòa án đưa ra xét xử do vướng về mặt pháp lý.

Trong nhiệm kỳ, hai bên công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát về chấp hành pháp luật về BHXH. Cụ thể, hằng năm, BHXH Thành phố và LĐLĐ Thành phố cử cán bộ tham gia các đoàn thanh tra liên ngành Thành phố, thanh tra tại các đơn vị, doanh nghiệp nợ đóng BHXH, BHYT, trốn đóng BHXH, xử lý nghiêm các trường hợp chây ỳ, cố tình chậm đóng, trốn đóng BHXH cho người lao động theo quy định của pháp luật. Chỉ tính riêng giai đoạn 2018 - 2023, các sở, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã đã tiến hành thanh tra, kiểm tra tại 19.383 đơn vị, doanh nghiệp nợ đóng BHXH, qua đó nhắc nhở doanh nghiệp chấp hành nghiêm pháp luật về BHXH, đảm bảo quyền lợi cho người lao động.

Trước những khó khăn, vướng mắc và tồn tại trên, để đảm bảo quyền lợi cho đoàn viên, người lao động, nhất là đối với lao động tại các đơn vị đơn vị có hành vi chậm đóng, nợ đóng, gian lận BHXH, BHXH Thành phố và LĐLĐ Thành phố tiếp tục ký kết và triển khai thực hiện Quy chế phối hợp liên ngành giữa hai đơn vị trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT giai đoạn 2023 - 2028.

Cụ thể hóa Quy chế, thời gian tới hai bên sẽ tập trung thực hiện các biện pháp, giải pháp đồng bộ, quyết liệt giảm nợ đóng BHXH, BHYT, phối hợp thanh tra, kiểm tra liên ngành việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT. BHXH Thành phố đề nghị LĐLĐ Thành phố tiếp tục cử người tham gia các đoàn thanh tra để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động.

Hai bên cũng sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền chính sách pháp luật về BHXH, BHYT, đẩy mạnh công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT, tập trung các doanh nghiệp chưa tham gia BHXH bắt buộc. Tăng cường phối hợp đưa danh sách các đơn vị, doanh nghiệp chậm đóng, nợ đóng BHXH, BHYT, BHTN kéo dài trên các phương tiện thông tin đại chúng. Hai đơn vị cũng sẽ không xét khen thưởng đối với các đơn vị vi phạm pháp luật lao động, Công đoàn, BHXH.

BHXH Thành phố, BHXH các quận huyện sẽ chủ động phối hợp LĐLĐ Thành phố và các cấp Công đoàn, các đơn vị, doanh nghiệp giải quyết kịp thời các chế độ BHXH, BHYT, BHTN của người lao động.

Trên cơ sở Quy chế phối hợp công tác giai đoạn 2023 - 2028 BHXH Thành phố và LĐLĐ Thành phố đã ký kết, BHXH các quận, huyện, thị xã và LĐLĐ các quận, huyện, thị xã đã phối hợp triển khai các nội dung theo thỏa thuận hai bên; từ đó, tạo sự đồng bộ trong triển khai Quy chế phối hợp, nhằm thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của tổ chức Công đoàn và ngành BHXH, cùng hướng tới mục tiêu cao nhất: Đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động trên địa bàn Thành phố.

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn ông.

Lan Ngọc (thực hiện)